Ҷанги Украина
Маскав иҷоза дод, сокинони Украина фақат ба Русияву Беларус раванд. Киев "ғайриахлоқӣ" хонд
Низомиёни Русия гуфтанд, ба хотири имкони берун рафтани мардум аз шаҳри Киев – пойтахти Украина ва шаҳрҳои Мариупол, Харков ва Суми – аз соати 10-и рӯзи 7-уми март оташбас ҷорӣ мекунанд. Қаблан талоши берун бурдани ғаринизомиён аз Мариупол натиҷа надода буд.
Хабаргузории давлатии РИА Новости бо такя ба Вазорати дифои Русия навишт, роҳҳои берун рафтани мардум танҳо ба самти Русия ва Беларус боз мешаванд. Украина ин қарорро “комилан ғайриахлоқӣ” номид ва сухангӯи президент Владимир Зеленский гуфт, шаҳрвандони Украина бояд имкон ёбанд, ки тавассути хоки Украина берун шаванд.
Дар изҳороти сухангӯи президенти Украина омадааст: “Ин як қиссаи комилан ғайриахлоқӣ аст. Мардуми азиятшударо ҳар тавре хостанд, дар наворҳои телевизионҳо ба намоиш мегузоранд”. Сухангӯ Русияро барои махсус номумкин кардани талошҳои пешинаи интиқоли мардум гунаҳкор кард. Вазорати дифои Русия гуфт, гурӯҳи махсусе бо ёрии дронҳо ҳаракати мардумро назорат мекунад.
Маълум нест, оташбас чӣ қадар давом мекунад. Гурӯҳи махсус гуфт, танаффус дар ҷанг бо як дархости президенти Фаронса Эммануэл Макрон ҷорӣ шуд, ки рӯзи 6-уми март дар суҳбати телефонӣ бо президенти Русия Владимир Путин садо додааст. Рӯшан нест, ки оташбас амал мекунад ё на.
Украина инчунин гуфт, бо Русия дар масъалаи ташкили долонҳои башарӣ музокира ҷараён дорад.
Рӯзи 7-уми март ҷудоиталабони мавриди ҳимояти Русия ва мақомоти украинӣ ҳамдигарро гунаҳкор карданд, ки намегузоранд барои эҷоди як долони амн барои мардуме, ки дар фикри тарки Мариупол ҳастанд, шароит фароҳам шавад. Мариупол дар соҳили баҳри Сиёҳ ҷойгир аст ва ҳазорҳо сокинаш талош доранд, ки аз оташи ҷанг наҷот ёбанд.
Рӯзи 7-уми март нерӯҳои Русия ҳуҷумҳои худро идома дода, ба шаҳри Миколаев (Николаев) дар 480-километрии ҷануби Киев оташ кушоданд. Наҷотбахшон гуфтанд, ҳамлаҳои мушакӣ ба биноҳои истиқоматӣ мерасанд.
Ҳамлаҳои мусаллаҳона инчунин ба канораҳои шаҳри Киев, аз ҷумла Ирпин идома ёфт. Ин шаҳрак се рӯз мешавад, ки аз дастрасӣ ба барқ, об ва ҳам низоми гармидиҳӣ маҳрум аст. Сокинон талош доранд, ки аз Ирпин ва Буча, як шаҳраки дигари наздик ба Киев, берун шаванд. Буча ҳам мавриди ҳамлаҳои ҳавоӣ қарор гирифтааст. Ситоди кулли Украина гуфт, “Русия ҳамоно ҳамлаҳои мушакиву тӯпхонаӣ ва бомбафканиро идома медиҳад”.
Ба иттилои Ситоди кулли Украина, “ғосибон истифодаи шабакаҳои ҳарими ҳавоии Беларусро барои ҳамла ба хоки Украина истифода мебаранд”. Мушовири вазири умури дохилӣ Антон Ҳерашенко гуфт, бо сабаби ин ки тирандозии русҳо идома дорад, берун бурдани мардум тавассути долонҳои амни башарӣ қатъ шуд.
Бо вуҷуди далелҳои зиёд ва мушаххаси ҳамлаҳои нерӯҳои Русия ба минтақаҳои аҳолинишин, ки аз ҷониби журналистон, аз ҷумла хабарнигорони Радиои Аврупои Озод/Радиои Озодӣ дар дохили кишвар нашр мешаванд, Маскав инро рад карда, мегӯяд, дар “ҷараёни амалиёти низомӣ”-аш “танҳо муассисаҳои низомӣ”-ро ҳадаф қарор медиҳад.
Рӯзи 6-уми март Киев бори дигар аз Ғарб тақозо кард, ки таҳримҳояшро шадидтар карда, инчунин, Украинаро бо силоҳи бештар, аз ҷумла, ҳавопаймоҳо таъмин кунад.
Котиби давлатии Амрико Энтони Блинкен, ки бо як сафар дар Аврупои Шарқӣ қарор дорад, гуфт, дар заминаи манъ кардани содироти нафти Русия бо муттафиқон “музокироти бисёр фаъоле” пеш мебарад. Зимни суханрониаш аз Молдова, ки бо Украина марзи тӯлонӣ дорад, Блинкен гуфт, агар Полша дар фикри ба Украина фиристодани ҳавопаймоҳои ҷангии сохти Русия бошад, Вашингтон дар фикри таъмини бештари ин кишвар бо ҳавопаймоҳо мебошад.
Президенти Украина Владимир Зеленский рӯзи 6-уми март бори дигар аз кишварҳои ғарбӣ тақозо кард, ки фазои Украинаро бубанданд. Ӯ дар як паёми видеоиаш гуфт, “барои бастани ҳарими ҳавоии мо ҷаҳон қудрати зиёд дорад”.
НАТО ин дархости Украинаро рад карда, гуфтааст, ки дар сурати бастани ҳарими ҳавоии Украина ин паймони низомӣ бо Русия бевосита вориди ҷанг мешавад. Зеленский инчунин аз баъзе муассисаҳои харобшуда дар бомбаборонҳои Русия хабар дод ва гуфт, мушакҳои Русия рӯзи 6-уми март фурудгоҳи мулкии Виннитсаро дар маркази Украина “пурра хароб” карданд. Низомиёни украинӣ рӯзи 6-уми март гуфтанд, дар канораҳои шаҳри ҷанубии Миколаев, ки роҳро то шаҳри ғарбии Одесса дар соҳилҳои баҳри Сиёҳ назорат мекунад, “даргириҳои пуршиддате” бо нерӯҳои Русия идома дорад.
Сарбозон дар Киев хандақҳо кофта, дар ҳамкорӣ бо гурӯҳҳои дифоии мулкӣ роҳҳоро мебанданд.
Владимир Путин ба иловаи Макрон рӯзи 6-уми март бо нахуствазири Исроил Нафтали Бенет ва ҳам президенти Туркия Раҷаб Таййиб Эрдуғон телефонӣ суҳбат кард. Дар изҳороти Кремл омадааст, ки дар суҳбат бо Эрдуғон Путин гуфтааст, ки ишғоли Украина танҳо дар ҳолате қатъ мешавад, ки агар “Киев душманиашро бас кунад”.
Ӯ гуфт, Украина бояд “талабҳои маълуми Русияро иҷро кунад”, ки, ба гуфтааш, “ғайринизомӣ” шудани Украина ва ҳам замонати дасткашӣ аз узвияти НАТО мебошад. Нахуствазири Австралия Скотт Моррисон рӯзи 7-уми март аз Чин тақозо кард, ки ба даъватҳои гирифтани пеши роҳи Русия аз ишғоли Украина ҳамроҳ шавад ва ҳушдор дод, ки ҳоло як “камони худкомагӣ” таҳдид дорад, ки сохтори сайёраро тағйир медиҳад.
Чин, ки бо Маскав робитаҳои бисёр наздик дорад, ҳамлаи Русияро ба Украина “ҳуҷум” наменомад ва аз кишварҳои ғарбӣ хостааст, ки “нигарониҳои қобили фаҳми амниятии Русия”-ро дарк кунанд.
Ван И, сухангӯи Вазорати корҳои хориҷии Чин, рӯзи 7-уми март ҳамкориҳои Пекинро бо Русия “мисли кӯҳ” қавӣ ва дурнамои ҳамкориҳоро дар оянда доманадор номид.
Айни замон, ҳисоб шудааст, ки аз замони шурӯи ҷанги Русия алайҳи Украина 1,5 миллион украинӣ муҳоҷир шуда, талош доранд, дар қаламравҳои Полша, Руминия ва Молдова паноҳ ёбанд.
Ҳамаи хабарҳои имрӯзро дар инҷо бихонед
Дар Украина ҳам зиндониёнро ба ҷанг мебаранд
Дар Украина қонуни басеҷ ё сафарбарӣ ба ҷанг, ки чанд вақт пеш қабул шуд, ба маҳбусон имкон медиҳад дар ҷанг ба зидди Русия ширкат кунанд. Вазорати адлия гуфт, аз моҳи май то кунун аз зиндониҳо беш аз 6 ҳазор дархост гирифт ва аз онҳо 4 ҳазор нафарро ба сафи нерӯҳои мусаллаҳ қабул кард.
Андрий Дейвис 27 сол дорад ва ду дафъа ҳабс шудааст. Ҷинояти ӯро сабук медонанд ва аз ин рӯ дар маҳбаси умумие адои ҷазо мекунад, ки толори машқ ҳам дорад. Дейвис мегӯяд, беҳтар аст ба артиш равад.
“Ин имконияти хуб аст. Сарбози қарордодӣ мешавам ва хешу дӯстонам ҳам мегӯянд, ки писар ё бародарашон кишварро дифоъ кардааст. Ин чиз дилгармкунанда аст,” – нақл кард ӯ.
Тибқи қонуни нав дар Украина, гурӯҳи муайяни зиндониҳо дар сурати хидмат дар артиш афв мешаванд. Олена Висотска, муовини вазири адлияи Украина, гуфт: “Аз рӯзи аввали ҳуҷум зиндониҳои бисёр муроҷиат карда мегӯянд, дар ҷабҳа фоидаашон бештар мерасад.”
Висотска афзуд, қонуни сафарбарӣ танҳо ба гурӯҳи мушаххаси зиндониҳо дахл дорад: “Ҷараёни интихоб содда нест. Нафаре, ки хоҳишманд нест ё шубҳа мекунад, ба ҷанг фиристода намешавад. Онҳое, ки зидди амният, бо бераҳмии сахту пурхушунат ҷиноят кардаву даст ба таҷовуз задаанд, роҳ дода намешаванд.”
Номзад аз санҷиши тиббӣ ва мусоҳибае бо фармондеҳи воҳиди низомӣ мегузарад. Дмитро Дорошенко, афсари яке аз воҳидҳои вижаи артиши Украина, мегӯяд, “намояндагони мо рост ба зиндон рафта, суҳбат мекунанд ва хислатҳои зиндониҳоро мепурсанд.”
Дорошенко гуфт, бар асоси қонуни нав аллакай баъзе аз маҳбусон барои сафарбарӣ роҳ дода шуданд: “Онҳо ҳамроҳи сарбозони дигар фармонро иҷро мекунанд. Онҳо дилгармии бештар доранд, чун медонанд, ки бо киҳо ба куҷо бираванду чӣ бикунанд.”
Маҳбусони сафарбаршуда бояд инчунин ба баъзе маҳдудиятҳо омода бошанд. Ба қавли Олена Висотска, муовини вазири адлияи Украина, “қонун муҳлати қарордодро маҳдуд кардааст. Он аз муҳлати қонуни ҷанг кӯтоҳтар буда наметавонад. Рухсатии нақшавӣ бекор карда мешавад. Вайрон кардани ин қарордод аз 5 то 10 сол ҳабс пешбинӣ мекунад.”
Бар асоси қонун, маоши зиндониҳои собиқ бо ҳуқуқи сарбозони дигар баробар мешавад. Ҳамин шарт ҳам барои Дейвис мояи дилгармӣ шудааст. Ҳоло ин маҳбус интизори посухи ниҳоӣ барои сафарбарӣ ба артиши Украина аст.
Видеоро дар инҷо бинед:
"Путин такрори онро намехоҳад." Оқибати ҳамлаи Украина ба Русия чист?
Мақомоти расмии Русия мегӯянд, қариб ҳамаи аҳолии ноҳияи Краснояружро дар вилояти Белгород ба ҷойи амн кӯчондаанд, чун нерӯҳои Украина ҳаракатро аз вилояти Курск ба ин самт идома медиҳанд. Аз миёни 14 ҳазор аҳолии ноҳия 11 ҳазор нафарро ба ҷойҳои дигар бурдаанд.
Ҳамлаи ғофилгиронаи Украина ба Русия дар ҷанги дувунимсола як тағйири чашмгирест. Ба гуфтаи коршиносон, агарчӣ он Русияро дар ғафлат гузошт, барои Украина хатари ҷиддӣ ҳам дорад.
Марион Мезмер, коршиноси амнияти байнулмилалӣ аз муассисаи таҳқиқотии "Chatham House" дар Лондон дар ин ҳамла чанд стратегияро мебинад.
"Ба назари ман, Украина аз як тараф мехоҳад, Русияро ақиб занад, то дар музокироти оянда абзоре барои фишор дошта бошад. Аз тарафи дигар зоҳиран мехоҳад, таваҷҷуҳи нерӯҳои Русияро, ки ба дохили Украина ҳаракат мекунанд, ба дигар тараф кашад. Ва ин кор зоҳиран натиҷа додааст," – гуфт ӯ.
Русия дар моҳи феврали соли 2022 ба хоки Украина таҷовуз кард. Киев то кунун қаламравҳояшро аз даст медод. Мезмер мегӯяд, ҳаракати нерӯҳои Украина ба қаламрави Русия хатарнок ҳам ҳаст.
Ӯ афзуд: "Як хатараш ин аст, ки теъдоди сарбозони Русия назар ба Украина зиёд аст. Агарчӣ Украина тавонист, нерӯҳои Русияро камтар кунад, талафоти худаш зиёдтар аст. Эҳтимол Русия зарбаҳои сахти ҷавобие хоҳад зад, чун ҳамла обрӯяшонро бурд. Ва ин чизест, ки Путин такрори онро намехоҳад. Аз ин рӯ, ҳамла ба Русия метавонад, сабаби талафоти зиёд дар артиши Украина шавад, ки таҳаммулаш барои он сахт хоҳад, баръакси Русия, ки низомиёни зиёд дорад."
Ба қавли Марион Мезмер, коршиноси амнияти байнулмилалӣ, ҳамлаи ҷавобии Украина барои муддате ҳам бошад, сарбозони Украинаро рӯҳбаланд кардааст.
"Ба андешаи ман, ҳамлаи ҷавобӣ ба рӯҳияи онҳо таъсири зиёд гузошт. Яъне, украиниҳо медонанд, ки агар ин ҷанг хуб анҷом наёбад, барояшон бад мешавад. Аз ин рӯ, азмашон қавӣ аст ва дар пушти ҳукуматашон истодаанд. Ба фикри ман, ин ҳамлаи ҷавобии муваффақ нишондиҳандаи он аст, ки онҳо фикр мекунанд, Украина ҷангро мебарад. Аз тарафи дигар, мумкин аст, дар сурати шиддат гирифтани ҳамлаҳои Русия натиҷа дигар шавад," -- шарҳ дод коршинос.
Фармондеҳи артиши Украина рӯзи душанбе гуфт, нерӯҳои онҳо аз замони ҳуҷум ба вилояти Курск дар ҳафтаи гузашта ҳазор километри мураббаи Русияро таҳти назорат даровардаанд.
Видеоро дар инҷо бинед:
1,7 миллиард доллар – кумаки нави Амрико ба Украина
Иёлоти Муттаҳидаи Амрико рӯзи 29-уми июл ду бастаи нави ёриҳоро ба Украина эълон кард.
Ҷон Кирбӣ, сухангӯйи Шӯрои амнияти миллии Кохи Сафед, гуфт, як бастаи кумак аз таҷҳизоти зарурӣ барои низоми мушакандози “HIMARS”, тӯпхона, миномётҳо ва мушакҳои зиддитонкии “Javelin” иборат аст. Маблағи умумии он ба 200 миллион доллар мерасад.
Бастаи дигари кумак ба арзиши 1,5 миллиард доллар ба воситаи Вазорати дифои Амрико ба Украина пешниҳод шудааст.
Кирбӣ гуфт, ин кумакҳо тавоноии дифои ҳавоии Украинаро тақвият хоҳанд дод.
Дар ҳамин ҳол, Маркази назарсанҷии “Pew” хабар дод, ки нисфе аз амрикоиҳо аз таҷовузи идомадори Русия ба Украина ва харҷи Иёлоти Муттаҳида барои ироаи кумакҳо ба Киев нигарон ҳастанд.
Як назарсанҷии “Pew” маълум карда, ки дар ҳоле 48 дарсади амрикоиҳо кумакро ба Украина масъулият медонанд, 49 дарсад бо ин розӣ нестанд.
Русия дар моҳи феврали соли 2022 бедалел ба хоки Украина ҳамла кард.
Русия мегӯяд, "75 паҳбоди украинӣ"-ро раҳгирӣ кард ва аз байн бурд
Вазорати дифои Русия мегӯяд, системаи дифои ҳавоии ин кишвар 75 паҳбоди партобшудаи Украинаро дар шабонарӯзи гузашта раҳгирӣ ва сарнагун кардааст.
Тибқи баёнияи рӯзи душанбеи Вазорати дифои Русия, ки хабаргузории "Рейтерз" нашр кард, ҳашт паҳбод аз ин паҳбодҳо дар наздикии шаҳри Туапсе дар Баҳри Сиёҳ, ки дорои як полоишгоҳ аст, сарнагун шуданд.
Вазорати дифои Русия дар канали телеграмии худ афзуд, "48 паҳбод бар фарози минтақаи Ростов дар ҷануб-ғарби Русия, 17 паҳбод бар фарози Баҳри Сиёҳ ва Азов, ҳашт паҳбод бар фарози минтақаи Краснодар, ҷое ки Туапсе дар он ҷойгир аст ва бар фарози минтақаи Белгород, Воронеж ва Смоленск низ дигар паҳбодҳо сарнагун шуданд".
Вазорати дифои Русия нагуфт, ки оё ин ҳамлаҳо хисороте ба бор овардааст ё не.
Мақомот дар Туапсе гуфтаанд, ки зерсохтҳо ва биноҳои истиқоматӣ осеб надидаанд.
Мақомоти Русия хеле кам дар бораи мизони хисороти ҳамлаҳои Украина гузориш медиҳанд.
Полоишгоҳи Туапсе аз замони ҳамлаи Русия ба Украина дар моҳи феврали соли 2022 борҳо ҳадафи ҳамлаҳои ҳавоии Украина қарор гирифтааст.
Чанд канали телеграмии Русия гузориш доданд, ки субҳи душанбе чанд таркиш дар наздикии ин полоишгоҳ шунида шуд. Хабаргузории "Рейтерз" мегӯяд, ба таври мустақил наметавонад ин гузоришҳоро таъйид кунад.
Украина ба ин хабар вокуниш нишон надодааст. Киев пештар гуфта буд, ки ҳамлаҳо ба зерсохторҳои низомӣ, энержӣ ва боркашонии Русия дар вокуниш ба ҳамлаҳои паёпайи Русия ба хоки Украина сурат мегирад.
Зеленский: Пирӯзии эҳтимолии Трамп барои Украина сахт хоҳад буд
Бо афзоиши тахминҳо дар бораи интихоби дигарбораи Доналд Трамп ба унвони раиси ҷумҳури Амрико, Владимир Зеленский, президенти Украина мегӯяд, пирӯзии Трамп дар интихоботи моҳи ноябр барои кишвараш сахт хоҳад буд.
Владимир Зеленский рӯзи панҷшанбе дар гуфтугӯ бо шабакаи ҷаҳонии Бӣ-Бӣ-Сӣ бо ишора ба эҳтимоли интихоби дигарбораи Доналд Трамп ба унвони президенти Амрико гуфт, ин масъала барои кишвараш сахт аст, аммо украиниҳо барои он омодаанд.
Эҳтимоли бозгашти Доналд Трамп ба Кохи Сафед ва интихоби сенатор Ҷей Ди Вэнс ба унвони муовини ӯ, ин нигарониҳоро бештар кардааст, ки Вашингтон мумкин аст ҳимояти худ аз амнияти Аврупоро коҳиш диҳад.
Сенатор Ҷей Ди Вэнс дар мусоҳибае дар бораи ҳимоятҳои Амрико аз Украина гуфтааст, ки "аҳамият"-е намедиҳад дар Украина чӣ иттифоқ биафтад.
Владимир Зеленский низ, ки дар нишасти Ҷомеаи сиёсии Аврупо дар Лондон ҳузур дошт, дар мусоҳибаи худ бо Бӣ-Бӣ-Сӣ ба ин изҳори назар ишора кард ва гуфт, "шояд ӯ воқеан аҳамияте намедиҳад, аммо мо бояд бо Иёлоти Муттаҳида кор кунем".
Ӯ дар ин мусоҳиба бо ишора ба инки "интихоби Трамп" корро сахт мекунад, гуфт, "аммо мо сахткӯш ҳастем".
Владимир Зеленский рӯзи сешанбе аз раҳбарони Амрико хоста буд, ки барои кумак ба кишвараш дар муқобила бо таҷовузи низомии Русия то моҳи ноябр ва маълум шудани натиҷаҳои интихоботи президентии ИМА, мунтазир намонанд.
Бастаи кумакҳои ИМА, ки дар охири моҳи март дар Маҷлиси Намояндагони Амрико бо иттифоқи орои ҳар ду ҳизби демократ ва ҷумҳурихоҳ қабул шуд, шомили 61 миллиард доллар кӯмаки молӣ ба Украина аст, ки то ҳануз бахши қобили таваҷҷуҳе аз он ба Украина дода шудааст.
Ин дар ҳоле аст, ки Трамп дар ҷараёни муборизаҳои интихоботии худ гуфтааст, ки пас аз интихоб шудан, ба ин муноқиша поён хоҳад дод.
Доналд Трамп иддао кардааст, ки агар дар феврали соли 2022 дар қудрат буд, ҳеҷ гоҳ ҷанг миёни Украина ва Русия сурат намегирифт.
Владимир Зеленский дар идомаи гуфтугӯ эълон кард, ки ҳавопаймоҳои ҷангии F-16 ҳанӯз аз сӯи муттаҳидони ин кишвар фиристода нашудааст.
Ӯ бо ишора ба инки ин ҳавопаймоҳои ҷангӣ 18 моҳ аст ба Украина нарасида, таъкид кард, ки вуҷуди F-16 барои муқобила бо бартарии ҳавоии Русия, зарурӣ аст.
Ин дар ҳоле аст, ки рӯзи 11-уми июл дар ҳамоиши НАТО дар Вашингтон, Ҷо Байден эълон карда буд, ки Дания ва Ҳолланд фиристодани ҳавопаймоҳои ҷангии F-16 сохти Амрикоро ба Украина оғоз кардаанд.
Ҳамлаи Русия ба бемористони кӯдакона дар Киев. Шӯрои амният нишасти изтирорӣ доир мекунад
Дар пайи ҳамлаҳои маргбор ва хунини субҳи душанбе ба Украина, ки дар ҷараёни он аз ҷумла, як бемористони кӯдакона ҳам ҳадаф қарор гирифт, Шӯрои амнияти СММ нишасти изтирорӣ баргузор мекунад.
Ҳамлаи Русия ба бемористони Киев дар соатҳои аввали субҳи душанбе замоне сурат гирифт, ки Русия ба чандин шаҳри дигари Украина низ ҳамлаҳои мушакии густурда анҷом дод. Бар асари ин ҳамлаҳо 36 нафар кушта ва даҳҳо тан захмӣ шуданд. Ин ҳамлаҳо пурталафоттарин ҳамлаҳои Русия ба Украина дар моҳҳои ахир будааст.
Владимир Зеленский, раиси ҷумҳури Украина гуфт, Русия ҳади ақал бо 40 мушак ба Киев ва шаҳрҳои дигар ҳамла кард. Раиси ҷумҳури Украина ваъда дод, ки артиши кишвараш интиқоми ин ҳамлаҳоро хоҳад гирифт.
Дар ҳамлаҳои Русия чанд мушак ба бемористони кӯдаконаи Киев, ки калонтарин маркази табобатии Украина аст ва ҳамчунин маркази пизишкӣ дар минтақаи Днепровский, бархӯрд.
Дабири кулли Созмони Милали Муттаҳид ин ҳамлаҳоро қотеъона маҳкум кард. Стефан Дуярич, сухангӯи дабири кулли СММ гуфт, ҳамла ба бемористони кӯдакона ва як маркази пизишкии дигари Украина, такондиҳанда будааст.
Сухангӯи Антонио Гуттериш ёдоварӣ кард, ки ҳамла ба мардуми мулкӣ ва дигар ҷойҳои ғайринизомӣ дар қонунҳои байналмилалӣ манъ шудааст ва ин гуна ҳамлаҳо ғайри қобили қабул буда, бояд фавран поён ёбанд.
Бритониё, Фаронса ва Амрико, се узви доимии Шӯрои амният ва Эквадор, Словения, ду узви ғайри доимии Шӯрои амният хоҳони нишасти изтирории ин ниҳод барои баррасии ҳамлаҳои Русия шуданд. Қарор аст ин нишаст имруз, 9-уми июл баргузор шавад.
Вазорати дифои Русия хабари ҳамла ба ғайринизомиёнро рад кард ва гуфт, ки "пойгоҳҳои ҳавоӣ" ва "корхонаҳои низомӣ"-ро ҳадаф қарор додааст.
Додстони кулли Украина эълон кард, ки дар бораи ҳамлаҳои рузи душанбеи Русия бо Карим Хон, додситони Додгоҳи байналмилалии Гаага, гуфтугӯ кардааст. Ӯ дар як суҳбати телевизионӣ гуфт, ҳама маълумоти вобаста ба ҳамлаҳои рӯзи душанберо дар ихтиёри дафтари додситони Додгоҳи байналмилалии Гаага қарор хоҳад дод.
Афзоиши ҳамлаҳои Русия ба Украина чанд руз пас аз сафари нахуствазии Маҷористон ба Маскав рух дод, ки дар ҷараёни он Владимир Путин ба Виктор Орбан гуфт, Украина бояд аз чаҳор вилояти худ, ки 28 моҳ боз дар ихтиёри Русия аст, даст бикашад.
Раҳбарони Иттиҳоди Аврупо таъкид карданд, Виктор Орбан дар ин сафар ҳеҷ маъмурияте аз сӯи Иттиҳоди Аврупо надоштааст. Виктор Орбан дар оғози ин ҳафта барои нахустин бор аз замони юриши Русия ба Украина, ба Киев сафар кард.
Раҳбарони НАТО рӯзи 9-уми июл дар ҳафтоду панҷумин солрӯзи ин паймон дар Вашингтон гирдиҳам хоҳад омад, то аз ҷумла, роҳҳои идомаи ҳимояти низомии НАТО аз Украинаро баррасӣ кунад. Анджей Дуда, раиси ҷумҳури Лаҳистон, ки муттаҳиди Украина аст, дар нишасти НАТО ҳузур хоҳад дошт.
Ҳамлаи Русия ба Днепр. Ҳафт кас захмӣ шудааст
Дар натиҷаи ҳамлаи мушакии Русия ба шаҳри Днепри Украина, ҳафт нафар аз ҷумла як навраси 15-сола захмӣ шудааст. Яке аз маҷруҳонро ба беморхона интиқол доданд. Дар ин бора Сергей Лисак, сардори идораи низомии вилояти Днепр дар телеграм хабар додааст.
Яке аз мушакҳои артиши Русия ба мағозае дар бинои истиқоматӣ бархӯрдааст. "Бомҳо ва тирезаҳои манзили сокинон шикастааст,"-навиштааст Сергей Лисак.
Шаби 30 июн чанд телеграм-канал хабар доданд, ки дар Днепр ҳадди ақал садои ду таркиш шунида шудааст. Сардори идораи низомии вилоят хабар дод, ки шоми 30-юми июн низомиёни рус бо ҳавопаймоҳои бесарнишин ва тупхона ба ин минтақа ҳамла кардаанд.
Дар ҳамин ҳол Руслан Кравченко, сардори идораи низомии вилояти Киев ҳам аз ҳамлаи мушакии Русия ба ин минтақаи Украина хабар додааст. Кравченко навиштааст, дар ин ҳамла се шаҳрванд аз ҷумла, як кӯдак захмӣ шуд.
Бастрикин гуфт, Русия муҳоҷиронро ба ҷанг мефиристад, "то кам шаванд"
Раиси Кумитаи тафтишотии Русия гуфт, дар бештар аз ду соли охир қариб 10 ҳазор муҳоҷирро ба артиши ин кишвар ҷалб кардаанд. Маълум нест, чӣ қадари онҳо аз Тоҷикистон ҳастанд.
Александр Бастрикин рӯзи 27-уми июн дар як Нишасти байнулмилалӣ дар Санкт-Петербург гуфтааст, муҳоҷиронро барои он ба ҷанг дар Украина мефиристанд, ки "худашон Русияро тарк кунанд".
"Медонед, мо ҳиллаеро ёфтем, ки муҳоҷирон оҳиста-оҳиста аз Русия бираванд," – иқтибос овардааст "РБК" аз қавли Бастрикин.
Вай афзудааст: "Мо ба иҷрои муқаррароти Конститутсия ва қонунҳои худ шуруъ кардем. Тибқи он, шахсоне, ки шаҳрвандии Русияро гирифтаанд, бояд худро дар қайди ҳарбӣ гузоранд ва ҳангоми зарурат дар амалиёти махсуси низомӣ (Русия ҷангро дар Украина чунин меномад) ширкат кунанд."
"Беш аз 30 ҳазор нафареро дастгир карданд, ки шаҳрвандии Русияро гирифтаанд, вале намехостанд худро дар қайди ҳарбӣ гузоранд," - гуфтааст Бастрикин. Ба қавли ӯ, бо масъалаи дар қайди комиссариатҳои ҳарбӣ гузоштани муҳоҷирон муфаттишони Кумитаи тафтишотии Русия машғул ҳастанд (чунин кор ба салоҳияти Кумитаи тафтишот дохил намешавад - Р.О.).
Аз оғози ҳамлаи Русия ба Украина дар моҳи феврали соли 2022, пайваста дар бораи ба майдони ҷанг бурда шудани зодагони Осиёи Марказӣ гузориш мерасад. Ҳукумати Тоҷикистон, Узбекистон ва кишварҳои дигари минтақа бидуни ёдовар шудан аз ҷанги Русия дар Украина аз сокинон хостаанд, ки ба "ҷанги бегона" нараванд, чун зархаридӣ арзёбӣ мешавад ва ҷазо дорад.
Теъдоди дақиқи зодагон ё шаҳрвандони Тоҷикистон, ки ба ҷанги Украина ҷалб шудаанд, маълум нест. Танҳо исми бештар аз сад нафари онҳо пас аз фавт ё дар асорат дар Украина расонаӣ шудааст. Мақомоти Тоҷикистон то ин дам танҳо сад мавриди ҷалби маҳбусони тоҷикро аз зиндонҳои Русия ба ҷанг тасдиқ карданд.
Александр Бастрикин, ки аз соли 2011 ба ин сӯ раёсати Кумитаи тафтишоти Русияро ба уҳда дорад, борҳо ба зидди муҳоҷирон изҳорот дода, аз сахттар кардани қонуни муҳоҷират пуштибонӣ намудааст.
Изҳороти охири ӯ дар пасманзари сахттар шудани санҷиши муҳоҷирон аз кишварҳои Осиёи Марказӣ, бавижа Тоҷикистон, садо дод. Ин вазъ баъди ҳамла ба “Крокус Сити Ҳолл” дар наздикии Маскав пеш омад. Мақомоти Русия ба гумони даст доштан дар ҳодисаи моҳи март чанд зодаи Тоҷикистонро дастгир карданд. Ҳамаи онҳо хоҳони бозбинии қарори додгоҳ шуданд, вале посухи рад гирифтанд.
Роҳҳои хатарноку ғайриоддии фирор аз хидмат дар артиши Украина
Бо эълони қонуни нави Украина дар бораи сафарбарӣ ба артиш, шумори ҷавонону мардоне, ки намехоҳанд ба ҷанг бираванд ва аз кишвар мегурезанд, зиёдтар мешавад.
Баъзеҳо роҳҳои аҷибу ғариб, дигарон роҳҳои хатарнокеро пеш гирифтаанд, ки бо марги онҳо ва дур аз майдони набард меанҷомад. Ин маврид ҳам будааст, ки як ҷавон либоси хоҳарашро пӯшидаву шиносномаи ӯро гирифта, хостааст, ба кишвари дигар биравад.
Андрей Демченко, аз Хадамоти марзбонии Украина дар як навор ба ҷавоне ишора мекунад, ки ба гуфтаи ӯ, вақте марзбонон ӯро дастгир карданд, батакрор пойфишорӣ дошт, ки зан аст. "Ӯро дар ниҳоят ба ҷавобгарӣ кашиданд," -- афзуд Андрей Демченко.
Видеоро дар инҷо тамошо кунед:
Ба гуфтаи Хадамоти марзбонии Украина, аз соли 2022-юм 30 нафар вақти гузаштан аз рӯдхонаҳои пурталотуму хурӯшон ҷон бохтаанд.
Наталия Матолинетс, табиби шифохонаи Лвов, мегӯяд, оби сард, маҷрои сахт ва мавҷҳои баланд кори худро мекунанд ва инсон ё аз ҳуш меравад ва ё дар ҳолати шок меафтад.
Гуруҳи дигар саъй мекунанд, бо санадҳои сохта аз марз бигзаранд. Аз ин мавридҳо фақат дар вилояти Лвов рӯзона то 10 маротиба сабт мешавад. Ба гуфтаи Олександра Куховска, аз Хадамоти марзбонии Украина, бештар варақаҳои сохтаи озодии муваққаттӣ аз ӯҳдадории низомӣ, варақаи беморӣ ва ё таваллуди фарзанди нав дар оила истифода мешаванд.
Гуруҳе ҳам мекӯшанд, ки аз даруни ҷангалу куҳҳо фирор кунанд. Андрей Дуда, як куҳнаварди украинӣ мегуяд, барф дар кӯҳҳо то миёнаҳои моҳи июн мемонад ва хатари тарма дар баъзе ҷойҳо вуҷуд дорад.
"Агар шабона ҳаракат мекунед, бояд чароғ нагиред, чун шуморо мебинанд. Дар ин ҳолат мумкин аст, аз шах биафтед",-меафзояд ӯ.
Соли 2023 бар асоси иттилои Додгоҳи олии Украина 930 мардро барои сарпечӣ аз хидмат дар артиш ба ҷавобгарии ҷиноӣ кашидаанд.
Ҷанг миёни Русия ва Украина дар моҳи феврали соли 2022 оғоз ёфт. Аз он замон то кунун ҳазорон нафар аз ду ҷониб кушта ва захмӣ шудаанд. Аксари кушташудаҳои ду ҷониб сарбозон ҳастанд.
Зеленский: Русия барои халалдор кардани Нишасти сулҳ аз нуфузи Чин истифода мекунад
Владимир Зеленский, раиси ҷумҳури Украина, рӯзи 2-юми июн дар як нишасти амниятӣ дар Сингапур аз Чин интиқод кард ва ин кишварро муттаҳам намуд, ки барои барҳам задани Конфронси сулҳи Женева ба Маскав мадад мекунад.
Қарор аст, Конфронси ҷаҳонии Женева дар бораи ҳамлаи низомии Русия ба Украина баъд аз тақрибан ду ҳафта баргузор шавад. Ҳамлаи Русия ба Украина дар моҳи феврали соли 2022 оғоз шуд.
Зеленский таъкид кард, ки Русия мехоҳад, аз нуфузи Чин барои халалдор кардани Конфронси сулҳи Женева истифода кунад. "Мояи таассуф аст, ки кишвари бузург, мустақил ва қудратманде монанди Чин абзоре дар дастони Владимир Путин, раиси ҷумҳури Русия аст," -- афзуд ӯ.
Пештар Вазорати корҳои хориҷии Чин бо ишора ба даъват нашудани Русия ба Конфронси сулҳи Женева гуфта буд, ин нишаст интизориҳои Пекинро бароварда намекунад ва бинобар ҳамин Чин дар ҳамоиш ширкат нахоҳад кард. Ин баёния ҳамчунин натиҷаҳои конфронсро зери суол бурда буд.
Зеленский мегӯяд, Кремл кишварҳои дигарро бо абзорҳое, аз ҷумла, қатъи содироти маҳсулоти кишоварзӣ, кимиёӣ ва афзоиши нархи энержӣ таҳдид кард, то аз ширкати онҳо дар Конфронси сулҳи Женева пешгирӣ кунад.
Раиси ҷумҳури Украина мегӯяд, Конфронси сулҳи Женева бар се нуқта таваҷҷуҳ хоҳад кард -- амнияти ҳастаӣ, амнияти ғизоӣ ва бозгардондани кӯдакони рабудашудаи украинӣ аз Русия.
Қаблан Додгоҳи байнулмилалии Гаага эълон карда буд, ки қарори боздошти Владимир Путин, раиси ҷумҳури Русияро ба иттиҳоми иштирок дар "рабудани кӯдакони украинӣ", содир кардааст. Тибқи маълумоти артиши Украина, Русия 16 ҳазор кӯдаки украиниро рабуда, онҳоро маҷбурӣ ба хоки Русия кӯчондааст.
Владимир Зеленский ҳушдор дод, ки вақт мегузарад ва ин кӯдакон дур аз хонавода дар қаламрави Путин тавре калон мешаванд, ки ба сарзамини модарии худ нафрат меварзанд.
Раиси ҷумҳури Украина мегӯяд, ҳадди ақал 104 кишвар дар сатҳи боло дар Конфронси сулҳи Женева ширкат хоҳанд кард.
Ӯ ҳамчунин аз омода набудани баъзе аз кишварҳо барои ширкат дар ин конфронс танқид кард ва аз ҷомеаи ҷаҳонӣ хост, дар ин ҳамоиш иштироки густурда дошта бошанд.
Навори "марде аз Тоҷикистон", ки мегӯяд дар Украина асир афтодааст
Як мард ба номи Ҷаъфар Муҳаммадзодаи 51-сола дар наворе мегӯяд, ки аз Тоҷикистон аст, вале мақомоти Русия ӯро маҷбурӣ ба майдони ҷанг фиристоданд ва ҳоло дар Украина асир аст.
Замон ва шароити сабти видео маълум нест. Тасдиқи гуфтаҳои мард низ дар ҳоли ҳозир имкон надорад.
Наворро рӯзи 20-уми май як саҳифаи зоҳиран наздик ба мақомоти Украина дар шабакаҳои иҷтимоӣ гузоштааст. Қаблан созмони байнулмилалии Human Rights Watch аз низомиёни украинӣ хоста буд, ки аз нашри навору суҳбати асирон барои бехатарии онҳо худдорӣ кунанд.
Ҷаъфар Муҳаммадзода дар ин видеои беш аз 8-дақиқаӣ аз ҳамсараш дар Тоҷикистон хостааст, ба сафорати Русия рафта, дар ин бора хабар диҳад, то ӯро ҳамон тавр ки ба ҷанг фиристоданд, аз асорат халос кунанд.
Ин мард мегӯяд, ҳамааш пас аз он сар шуд, ки мақомоти Русия ӯро соли 2020 ронданд ва ӯ барои хӯрондану пӯшондани кӯдакон бо шиносномаи ҷаълӣ (бо ному насаби сохта) ба ин кишвар баргашт ва барои гирифтани шиносномаи русӣ хост, издивоҷ кунад, вале “ба даст афтод”.
“Чораи дигар набуд, маро ба инҷо оварданд,” – нақл кардааст ӯ. Ин зодаи Тоҷикистон мегӯяд, дар Русия ваъда кардаанд, ки асосан ба сохтмон машғул мешавад, аммо дар Украина ба дасташ силоҳ додаанд, то биҷангад.
“Вақте рад кардам, маро маҳкам карданд, муносибати бад карданд, “чурка” гуфтанд,” – афзудааст мард. Ба нақли ӯ, ки тасдиқаш аз манбаъҳои дигар феълан имконпазир нест, дар майдони ҷанг ҳам ба сабаби ғайрирус буданаш рӯзи хуш надид ва дар як амалиёт ба дасти нерӯҳои Украина асир уфтод.
Ҳарчанд ӯ вазъашро хуб арзёбӣ кардааст, вале гуфта, ки “ин ҷанги бемаъност, гӯштқимакунак аст.” Ва афзудааст, агар аз инҷо раҳо шавад, “хоҳ аз Русия биронанд ва ё бипаронанд”, дигар ба майдони ҷанг барнахоҳад гашт.
Дар моҳи ноябри соли 2023 ҷавони бистсола аз Тоҷикистон, Бунёд Ҷӯраев, хабар дода буд, ки дар Украина асир афтодааст. Ӯ сарбози артиши Русия буд.
Пас аз ҳамлаи Русия ба Украина дар моҳи феврали соли 2022 хабари асир ва кушта шудани чандин зодаи Тоҷикистон дар Украина расонаӣ шуд, аммо то кунун шумораи дақиқи онҳо маълум нест.
Амрико ба Украина $2 миллиарди дигар кумак мекунад
Вазири корҳои хориҷии ИМА Энтони Блинкен дар як нишасти хабарӣ дар шаҳри Киев иттилоъ дод, ки кишвараш барои Украина 2 миллиард доллар кумаки иловагӣ ҷудо мекунад.
"Баъзе аз кумакҳо аллакай расидаанд, аммо имрӯз ман мехоҳам бигӯям, ки мо ба Украина ба маблағи ду миллиард доллар кумаки иловагии молӣ ва низомӣ хоҳем кард", - изҳор дошт Блинкен.
Ба гуфтаи ӯ, дар чаҳорчӯби кумакҳои ҷудошуда ба Киев бунёди саноати дифоӣ таъсис дода мешавад, ки он ба таъмини Украина бо аслиҳа, сармоягузорӣ ва харидории силоҳ аз кишварҳои дигар тамаркуз мекунад.
Президенти ИМА Ҷо Байден моҳи апрели имсол қонуни кумаки низомӣ ба Украинаро ба маблағи наздик ба 61 миллиард доллар имзо карда буд.
Ду муҳофизи Зеленский бо гумони сӯиқасд ба ҷони ӯ ҳабс шуданд
Дар Киев ду муҳофизи Зеленскийро бо гумони сӯиқасд ба ҷони ӯ ҳабс карданд.
Хадамоти амнияти Украина хабар дод, ки ду сарҳанги Раёсати муҳофизати давлатиро бо гумони омодагӣ ба сӯиқасд ба ҷониби президенти Украина Владимир Зеленский ҳабс кардааст.
Ба иттилои мақомоти иктишофии Украина, сӯиқасд аз сӯи хадамоти махсуси Русия таҳия мешуд.
Хадамоти амнияти Украина мегӯяд, сарҳангҳои боздоштшуда шомили шабакаи агентҳои Хадамоти федеролии амнияти Русия буданд, ки ин шабака қатли Зеленский ва дигар роҳбарияти олии сиёсиву низомии Украинаро омода мекарданд.
Нерӯҳои Украина аз се минтақа ақибнишинӣ кардаанд
Мақомоти низомии Украина пазируфтаанд, ки дар пайи ҳамлаҳои сахти неруҳои Русия маҷбур ба ақибнишинӣ аз бархе минтақаҳо шудаанд.
Александр Сирский, сардори Ситоди нерӯҳои мусаллаҳи Украина рӯзи якшанбеи 28 апрел дар шабакаи "Телеграм" аз ин ақибнишинӣ хабар дод. Ӯ ҳамчунин аз вазъи вахими ҷабҳаҳои ҷанг ҳушдор додааст.
Ба гуфтаи ин мақоми украинӣ, нерӯҳои ин кишвар дар минтақаҳои Покровск ва Курахоев бо вазъияти сахте рӯбарӯ ҳастанд.
Сардори Ситоди нерӯҳои мусаллаҳи Украина афзудааст, ки барои амнияти беҳтари нерӯҳо, фармондеҳон онҳоро дар минтақаҳое дар хатти пеши ҷанг ҷобаҷо кардаанд, ки амнияти нисбатан беҳтаре дорад.
Сарбозони украинӣ дар ҳоле ба ҳамлаҳои сахти нерӯҳои Русия рӯбарӯ шудаанд, ки Русия таъсисоти энержии Украинаро низ ҳадаф қарор додааст.
"Вагнер ташкил намекунем." Зиндониёнро дар Украина ба ҷанг мебаранд?
Андрей Сожонтсев, тоҷири зиндонии маводи мухаддир дар Украина, пешниҳод кардааст, ки ба ҷойи нишастан дар маҳбас, беҳтар аст, қонунро тағйир диҳанд ва онҳоро ба ҷанги зидди Русия баранд.
Хабарнигори Радиои Озодӣ дар шароите иҷозаи вурудро ба зиндони Житомир дар Украина дарёфт кард, ки порлумони ин кишвар роҳҳои қонунии ҷалби маҳбусонро ба ҷанг баррасӣ мекунанд. Вазорати Адлияи Украина гуфтааст, дар ин кишвар гурӯҳи шабеҳи зархаридони “Вагнер”-и Русия ташкил нахоҳад шуд.
Аз зиндони рақами чори Житомир то Киев ду соат роҳ аст. Дар зиндон маҳбусонеро, ки ба мисли Андрей Сожонтсев ҷиноятҳои вазнин кардаанд, нигаҳ медоранд. Ӯ ҳашт сол боз барои қочоқи маводи мухаддир паси панҷара нишастааст, вале ҳоло умед дорад, ки дар ивази пайвастан ба артиш ва ҷанг ба зидди Русия раҳо мешавад.
Ӯ гуфт: "Ман ватанамро дӯст медорам. Муддати дароз 12 сол дар хориҷа зиндагӣ карда будам. Имкони дар кишварҳои аврупоӣ монданро доштам. Ин сарзамини ман аст. Ҳамеша мехостам баргардам.”
Гурӯҳи "Вагнер" дар Русия ҳазорон зиндонӣ, аз ҷумла гунаҳкоронро ба қатлу таҷовуз ба ҷанги Украина ҷалб кардааст. Мақомоти Украина мегӯянд, тарҳеро, ки пешниҳод кардаанд, иҷоза намедиҳад, ҷинояткорони ашаддӣ ба ҷанг ҷалб шаванд.
Олена Висотская, муовини вазири адлияи Украина, гуфт: “Мо дар инҷо "Вагнер" ташкил намекунем. Вақте мо дар бораи “сафарбар кардани маҳбусон ба ҷанг” суҳбат мекунем, ин чиз пеши назар меояд, ки ба ҷинояткорони хатарнок автомат медиҳем. Манзури мо ин нест.”
“Баъзеҳо қасдан ҷиноят содир мекунанд ва бархе иштибоҳан. Мисол, садама дар роҳ. Ронандаи маст пиёдагардро пахш мекунад. Ӯ, албатта, хук ва гунаҳкор аст. Даҳ сол зиндонӣ шудааст, вале ӯ қасдан ҷиноят накардааст. Агар мехоҳад ислоҳ шавад, чаро бояд дар зиндон нигаҳдорӣ шавад?” – мегӯяд ҳуқуқдон Руслан Сушко.
Ҷалби маҳбусон ба ҷанг дар Украина ҳанӯз баҳс мешавад ва маълум нест, ки аз 46 ҳазор зиндонӣ чанд нафари онҳо хоҳиши пайвастан ба артишро доранд.
Дар ҳоле ки Украина пас аз ду соли ҷанги хастакунанда бо Русия мехоҳад сафи артишашро такмил кунад, Сожонтсев умедвор аст, дар ниҳоят ба ҷанг сафарбар мешавад.
“Агар ба ҷои нишастан дар зиндон имкони қарордод бастан мешуд, ба ҷанг мерафтам. Аз инҷо нишастани ман чӣ фоида? Метавонам дар ҷанг бошам,” – гуфт Андрей Сожонтсев.
Тарҳи ҷалби зиндониён ба ҷанг дар Украина дар баррасии аввал дар порлумон қабул шуда, ҳанӯз санаи тасвиби қонун ва шакли комили он ниҳоӣ нашудааст.
Украина ва Русия ҷасадҳои низомиёнро иваз карданд
Ҷасади 99 низомии украинӣ, ки дар ҳудуди Донетск, Запароже ва Харков меҷангиданд ба ин кишвар баргардонда шуданд.
Дар ин бора Ситоди ҳамоҳангсоз оид ба асирони украинӣ хабар дод. Сарбозони кушташуда дар доираи табодули навбатии ҷасадҳо байни Украина ва Русия иваз карда шуданд.
Нерӯҳои мусаллаҳӣ Украина ҷасадҳоро ба мақомоти ҳифзи ҳуқуқи ин кишвар супурда, пас аз ташхису шиносоӣ онҳоро барои дафн ба хонаводаҳо медиҳанд.
Дар ҳамин ҳол, вакили Думаи давлатии Русия аз интиқоли 23 низомии кушташуда ба Русия хабар додааст. Аз ин пеш Украина ҷасади 121 ва Русия 29 сарбози худро баргардонида буданд.
Зеленский: Русия ба басеҷи нав омодагӣ мебинад
Президенти Украина Владимир Зеленский гуфт, Русия барои басеҷи 300 ҳазор низомии иловагӣ ба артиши худ то 1-уми июни имсол омодагӣ мебинад.
Ӯ ин нуктаро зимни нишасти хабарии муштарак бо президенти Финландия Александр Стубб, ки дар доираи як сафар рӯзи чаҳоршанбе аз Киев боздид кард, баён дошт.
Зеленский дақиқ нагуфт, ки дар Русия басеҷи нав эълом мешавад ё ин 300 ҳазор нафар тавассути роҳҳои дигар ба артиши он кишвар ҷалб хоҳанд шуд.
Бори аввал дар Русия моҳи сентябри соли 2022 ба истилоҳ сафарбаркунӣ ё басеҷ ба артиш эълон шуда, дар ҷараёни он, бино ба маълумоти расмӣ, 300 ҳазор кас ба артиш ҷалб гардида буданд.
Вазорати дифои Русия 3-юми апрел ҳисобот дод, ки аз аввали соли равон беш аз 100 ҳазор кас дар асоси қарордод ба артиши ин кишвар ҷалб шудааст.
Ҳамчунин мавсими даъвати баҳорӣ дар Русия оғоз шуда, қарор аст, дар ҷараёни он 150 ҳазор сарбоз ба хидмати ҳарбӣ сафарбар шавад.
Мақомоти Русия омодагиҳоро ба басеҷи нав рад мекунанд.
Солгарди куштори дастҷамъӣ дар Бучаи Украина
Бо гузашти ду сол аз куштори ваҳшатбор дар шаҳраки Бучаи Украина сокинон ҳанӯз ҳам саъй доранд ҳувияти қурбониёнро маълум кунанд. Ба қавли мақомоти Украина, нерӯҳои Русия дар рӯзҳои аввали таҷовуз ба хоки кишварашон садҳо мардуми бегуноҳро дар Буча куштанд.
НАТО мустақим вориди ҷанг бо Русия мешавад?
Маскав кишварҳои ғарбиро, ки ба Украина дар муқобили Русия кӯмак мекунанд ва ба он силоҳу муҳимоти ҷангӣ медиҳанд, ба он айбдор мекунад, ки ғайримустақим вориди ҷанг бо Русия шудаанд.
Ҷанг дар Украина, ки моҳи феврали соли 2022 оғоз шуда буд, тӯл мекашад ва ихтилоф миёни Ғарб ва Русия низ афзоиш меёбад.
Чанд вақти ахир аз забони бархе раҳбарони кишварҳои ғарбӣ пешниҳоди ширкати мустақим дар ҷанги Украина садо медиҳад. Охири моҳи феврал, Эммануэл Макрон, президенти Фаронса гуфт, фиристодани нерӯҳои НАТО ба Украинаро сарфи назар намекунад. Мэт Шумейкер, афсари собиқи Хадамоти иктишофии Амрико мегӯяд, изҳороти Макрон барои боздоштани Путин аз идомаи ҷанг садо додааст.
“Ӯ мехост ба Русия паём бидиҳад ва онҳоро маҷбур кунад, ки дар фикри муҳофизати худ бошанд, чун НАТО воқеан метавонад дахолат кунад. Аммо азбаски президент Макрон гуфтани ин ҳарфро бо ҳамтоёнаш дар НАТО аз пеш мувофиқа накарда буд, онҳоро сардаргум кард,”—гуфт Мэт Шумейкер, афсари собиқи Хадамоти иктишофии Амрико.
Видеоро инҷо тамошо кунед:
Аммо Син Стейнберг, корманди маркази таҳқиқотии “Soufan Center” мегӯяд, аллакай НАТО вориди амал шудааст. “Зоҳиран ин воқеият аст, ки мушовирони НАТО ё ҳадди ақал мушовирон аз кишварҳои узви НАТО ба нерӯҳои вижа дар хоки Украина машварат медиҳанд. Аммо ман фикр мекунам, ки як хати сурхи бузург вуҷуд дорад, ки мушовирони низомии НАТО ва ИМА-ро аз ворид шудан ба ҷанги рӯйрост бозмедорад,”—афзуд Стейнберг.
Роберт Мюрретт, адмирали бознишаста ва муовини раиси Пажӯҳишгоҳи сиёсат ва ҳуқуқи амниятӣ дар донишгоҳи Сиракуз мегӯяд, нерӯҳои амрикоӣ дар саросари ҷаҳон ҳузур доранд, аммо ин маънои онро надорад, ки онҳо вориди ҷанг ҳастанд. "Дар сафоратҳои ИМА дар ҳар кишвари дунё теъдоде аз сарбозони амниятии мо барои ҳифзи амнияти мо фаъолият мекунанд. Воқеан, ба миқдори кам, вале дар ҳақиқат теъдоде аз онҳо дар Украина ҳам хидмат доранд,”—гуфт ӯ.
Руслан Бортник, раҳбари Пажӯҳишгоҳи сиёсӣ дар Украина мегӯяд, ҷойгир кардани нерӯҳои НАТО дар Украина ногузир аст. Чун ба қавли ӯ, "Русия хеле аз Украина бузургтар аст ва агар сарбозони хориҷӣ вориди майдон нашаванд, ба Украина хатари бохтани ин ҷанг таҳдид мекунад.”
Бортник бар ин бовар аст, ки НАТО ҳамчун як созмони низомӣ вориди ҷанг намешавад, вале кишварҳое узви ин созмон, мисли Фаронса, Лаҳистон, Ҳоланд, Швейтсария, Норвегия, Дания ва кишварҳои соҳили Балтик дар алоҳидагӣ метавонанд вориди ҷанг бо Русия шаванд.
Русия бо 45 бесарнишини "Шоҳид" ба Украина ҳамла кард
Шаби 11-уми феврал чанд минтақаи Украина мавриди ҳамлаи бесарнишинҳои “Шоҳид”-и Русия қарор гирифт. Бесарнишинҳо ба Киев ва минтақаҳои ҷанубу марказии Украина зарба заданд.
Ба иттилои Нерӯҳои ҳавоии Украина, аз 45 бесарнишин, 40 тои он нобуд карда шудааст. Амалиёт 5 соат давом кардааст. Дар ҳукумати шаҳри Киев гуфтанд, ҳамаи онҳо дар масофаи наздик ба пойтахти Украина сарнагун шуданд.
Ба гуфтаи мақомот дар Николаев дар натиҷаи бархурди як бесарнишин ба иншооти саноатӣ сӯхтор сар зада, дар пай биноҳои истиқоматии канори он ҳам осеб дидаанд. Як нафар ҷароҳат бардоштааст. Дар сӯхтори дигар дар вилояти Днепропетроск ҳам як кас захмӣ шудааст.
Русия ҳар шаб бо бесарнишинҳои навъи “Шаҳед” ва баъзан бо мушакҳо ба Украина зарба мезанад. Шаби шанбе дар пайи ҳамлаи се бесарнишин ба як нуқтаи сӯзишворӣ дар Харков 10 манзили истиқоматӣ оташ гирифта, 7 нафар, аз ҷумла се кӯдак кушта шудаанд.
Маҳбуси украинӣ дар Русия гуфт, пайваста таҳқиру шиканҷа мешавад
Александр Марченко, шаҳрванди Украина, ки дар Русия бо иттиҳоми ҷосусӣ ба 10 соли зиндони низомаш сахт маҳкум шудааст, дар боздошт пайваста, мавриди таҳқир қарор доштааст. Дар ин бора созмони ҳомии ҳуқуқи «Первый отдел» бо истинод ба номаи ин маҳбус хабар додааст.
Марченкои 53 сола, соли 2018 дар минтақаи Донетски таҳти назорати ҷудоиталабони ҷонибдори Русия боздошт шуда буд. Ӯ ба ин ҷо барои ҷустуҷӯи мошин дуздидашудаи худ омада аз сӯйи кормандони ниҳодҳои вижа дар Донетск шуд. Соли 2020 додгоҳи Краснодар, Александр Марченкоро ба 10 соли зиндон маҳкум кард. Ӯро ба талоши рабудани қисмҳои системаи зиддиҳавоии С-300 ва интиқоли он ба Украина айбдор карданд.
Бино ба хабари созмони ҳуқуқии “Первый отдел” ӯ аз лаҳзаи боздошт мавриди таҳқиру шиканҷа қарор дорад. Дар Боздоштгоҳи муваққатии Русия ба ӯ доруҳои зарурӣ ва иҷозаи мулоқот бо наздиконашро намедодаанд. Дар маҳбаси Бурятӣ, ба гуфтаи ҳомиёни ҳуқуқ вай пайваста муҷозот мешудааст.
Дар давоми ду сол, шаҳрванди украина 85 шабонарӯзро дар ШИЗО ё утоқи ҷаримавӣ, 9 моҳро дар маҳбаси низомаш сахту шаш моҳи дигарро дар утоқи якнафара бо шароити сангин сипарӣ кардааст.
Ҳомиёни ҳуқуқ иддао доранд, ки баъди оғози ҷанги Русия алайҳи Украина, вазъи маҳбуси Украинӣ дар Русия боз ҳам бадтар шуда, таҳқир нисбати ӯ афзудааст. Низомиён ӯро маҷбур мекардаанд, ки бо сади баланд “Шараф ба Русия” бигӯяд. Созмони “Мемориал” Александр Марченкоро маҳбуси сиёсӣ эътироф кардааст.
Кӣ аз ҷанг хаста шуд? Украина ё Русия? ВИДЕО
Баъд аз оғози ҷанги Русия дар Украина, ин кишвар асосан бо ёриҳои низомии Ғарб сахт муқовимат мекунад. Азбаски кумакҳои низомиву молӣ ба Киев муаллақ монда ё коҳиш меёбанд, зоҳиран имсол барои Украина сахт хоҳад шуд. Ҳоло вазъ дар саҳнаҳои ҷанг чӣ гуна аст ва дар оянда ба кадом самт ҳаракат мекунад?
Ба ақидаи теъдоде аз низомиёну дипломатҳои ғарбӣ, пешравии Украина дар ҷанг ба ёриҳои беист вобаста хоҳад буд.
Дейвид Петреус, генерали бознишастаи амрикоӣ, гуфт, агар Конгресси Амрико ба Киев 61 миллиард доллари дигар бидиҳад ва Украина аз кишварҳои дигар ҳавопаймоҳои F-16 ва мушаку системаҳои зиддирадарӣ бигирад, ҳавопаймоҳои украинӣ наздик ба ҷабҳаҳои ҷанг парвоз карда метавонанд. Аммо ҳамаи ин, ба қавли Петреус, барои рахнаи хати дифоии Русия дар ҷанубушарқ кофӣ нест.
“Украина бояд як хати мудофиавии азимро бо номи хати Суровикин бишканад. Он гоҳ дар фазо қудрат пайдо мекунад, вале ман бовар надорам, ки теъдоди ҳавопаймоҳои ғарбӣ барои ин кор кофӣ бошад,” – шарҳ дод генерали бознишастаи амрикоӣ.
Ба ақидаи таҳлилгар Ҷон Ҳербст, Русия дар ҷанг пирӯзии томро ба даст намеорад. Фредерик Каган, ки барои Пажӯҳишгоҳи Ҷанг менависад, гуфт, бе мушакҳои ғарбӣ зарбаҳои ҳавоии Русия дар шаҳрҳои Украина ба мисли Киев ва Харков нишонрастар мешаванд ва ҷанг солҳо метавонад идома кунад.
“Дар бадтарин сенария ҳам Украина ба тамом фатҳ намешавад. Украина дар замони Ҷанги Ҷаҳонии Дувум солҳо ба зидди Шӯравӣ ҷанги партизанӣ бурд. Умедворем кор ба инҷо нарасад," – гуфт Фредерик Каган.
Хаста шудани Русия аз ҷанг метавонад як чизи мусбати дигар барои Украина бошад. Ба иддаои Бритониё, агар талафоти сарбозони Русия ба ҳамин минвол идома кунад, то соли 2025 аз ним миллион нафар мегузарад.
Майкл Кофман, таҳлилгари низомӣ аз Бунёди Сулҳи Байнулмилалии Карнеги, мегӯяд, Русия ба нерӯҳои иловагӣ эҳтиёҷ дорад: "Русия метавонад, ба қадри кофӣ сарбоз ҷамъ кунад, аммо барои чархиши нерӯҳо одам надоранд. Аз ин рӯ, бояд суръати ҷалби сарбозонро ду баробар зиёдтар кунад ё сарбозони иловагӣ даъват кунад.”
Маҷаллаи “Политико” дар Амрико моҳи декабри соли 2023 бо такя ба як манбаъ дар ҳукумати Ҷо Байден навишт, ки Амрико сиёсати кумакрасониро ба Украина ба сиёсати созиши сулҳ бо Русия тағйир медиҳад. Ба қавли таҳлилгар ва раҳбари Бунёди Маршалл Ҳезер Коли, Украина сулҳеро, ки Русия мехоҳад, ҳеч гоҳ қабул намекунад.
“Русия ҳама чизро мехоҳад. Владимир Путин Одессаро шаҳри русӣ меномад. Онҳо мехоҳанд, дар Киев ҳукумати дастнишондае дошта бошанд ва Украина ҳамчун кишвари мустақил вуҷуд надошта бошад," – бовар дорад Ҳезер Коли.
Аммо ҳамаи таҳлилгарон мегӯянд, ҳодисаи ғайриинтизор ба мисли марги ягон раҳбари ҷаҳонӣ, фалокати азими табиӣ ё ҷанги нав метавонад вазъро дар Украина дигар кунад.
Видеоро дар инҷо бинед:
Марги 11 нафар дар пайи мушакборони Русия ба шаҳре дар Донетск
Дар пайи ҳамлаи мушакии нерӯҳои Русия дар ҳудуди вилояти Донетск 11 нафар, аз ҷумла 5 кӯдак кушта шудаанд. Бино ба иттилои мақомоти Украинӣ 8 каси дигар захмӣ шудаанд.
Вадим Филашкин, раҳбари маъмурияти низомии вилоят гуфт, низомиёни рус аз таҷҳизоти мушаки С-300 истифода карда, зарбаи аслӣ ба шаҳри Покровск ва деҳаи Ровно равона шудааст. Покровск шаҳре дар қаламрави таҳти назорати Украина ва тақрибан дар 80-километрии шимолу ғарби вилояти Донетск воқеъ аст.
Владимир Зеленский, президенти Украина дар паёми видеоии худ шаби гузашта эълом дошт, ки наҷотбахшон дар маҳалли ҳодиса кор бурда истодаанд. Вай гуфт, ҳамлаи аслӣ ба биноҳои истиқоматӣ равона шудааст ва Русия бояд дарк кунад, ки ягон зарба бе пайёмад нахоҳад монд.
Ҳамчунин нерӯҳои Русия субҳ ба шаҳраки Пивничнии Украина ҳам зарба задаанд. Ба таъкиди президенти ин кишвар, ду бомб ба биноҳои баландошёнаи истиқоматӣ афтида, се хона қисман вайрон шудааст ва ду зани солманд ба беморхона интиқол ёфтаанд.
Гузоришҳо дар бораи ҳамлаи маргбори Русия ба минтақаҳои аҳолинишини Украина баъд аз он нашр шуданд, ки низомиёни Украина, эълон карданд, дар пайи як амалиёт, шабона маркази фармондеҳии Русия дар пойгоҳе, дар нимҷазираи Қримро нобуд карданд.
Русия ва Украина даҳҳо асирро иваз карданд
Украина ва Русия даҳҳо асиронро иваз карданд. Вазорати дифои Русия эълон кард, ки 248 низомии Русия, ки дар Украина ба асорат афтода буданд, раҳо шуданд. Владимир Зеленский, раиси ҷумҳури Укарина аз бозгашти 230 низомии ин кишвар аз Русия хабар дод.
Аз моҳи августи соли гузашта ин аввалин табодули асирон миёни Русия ва Укрина аст.
Вазорати дифои Русия гуфтааст, даври нави табодули асирон бо миёнаравии Имороти Муттаҳидаи Арабӣ анҷом шуд. “Ба низомиёни озодшуда ёрии аввалини тиббӣ ва равонӣ расонда шуд,”-гуфтааст Вазорати дифои Русия.
Дар навбати худ Владимир Зеленский эълон кард, ки миёни низомиёни раҳошудаи Украина сарбозон ва афсарони қувваҳои мусаллаҳ, Гвардияи миллӣ, қушунҳои баҳрӣ ва марзбонӣ буданд. “Бархе аз инҳо дар ҳимояи Мариупол ва Азовстал иштирок доштанд,”-навиштааст раиси ҷумҳури Украина.
Русия ва Украина бори ахир моҳи августи соли 2023 асиронро иваз карда буданд.
"Киштзорҳо аз ҷасад пур шудааст" ВИДЕО
Сарбозони украинӣ дар наздикии деҳаи Кличеевка, воқеъ дар ҷануби шаҳри Бахмут, нақб канда, ба нерӯҳои Русия муқовимат мекунанд. Аммо онҳо барои расидан ба хати аввали ҷанг ҳар рӯз роҳҳои душворгузару минакоришударо тай мекунанд.
Сергей, сарбози украинӣ, мегӯяд, "ба мавзеъҳои мо бисёр ҳамла мекунанд. Барои нерӯҳои пиёдагарди мо мушкил аст, вале бачаҳо то ҳадди имкон истодагарӣ мекунанд. Бахусус дар даруни лою гил."
"Бояд аслиҳаро се километр дар даруни ҳамин гил бо худ барӣ. Нерӯҳои Русия шабу рӯз ва беохир ҳамла мекунанд. Новобаста аз вазъи ҳаво ва лойу гил меоянд. Киштзорҳо аз ҷасади онҳо пур шудааст," – афзуд ӯ.
Дар баъзе аз минтақаҳо фақат пиёда бояд равед. Ҷое нест, ки аз ҳамлаҳои ҳавоӣ паноҳ баред.
Роман, сарбози украинӣ, мегӯяд, “агар дар ҷое истоданӣ ҳастед, бояд наздик ба хандақ бошед. Ҳатто агар хаста шуда бошед, бояд дар хандақ паноҳ баред. Онҷо, ки тӯр дорад, шуморо намебинанд ва дар хандақ аз тир эмин мемонед. Агар дар роҳи ҳамвор бошӣ, бояд ҳарчӣ зудтар аз он гузарӣ.”
“Инҷоро бо бухории қадимӣ гарм мекунем, ҳаминҷо мехобем. Шамъҳои махсус барои нақб дорем, ки инҷо мемонем. Инҷо балони газ аст. Бо газ ҳам метавонем, гарм кунем. Хандақро ба сахтӣ меканем, вале ба ҳар сурат меканем. Гоҳо ҳангоми кандани замин ҷарақа мепарад,” – нақл кард Сергей, сарбози украинӣ.
Дар ҳоле ки Украина мунтазири кумакҳои низомии Ғарб аст, сарбозонаш инҷо барои ҷанги тӯлонӣ омода мешаванд. Ҷанге, ки ҳаракат аз ҳарду тарафи муқобил суст аст.
Ба қавли Роман, сарбози украинӣ, “Худоро шукр, сиҳату саломату зиндаем. Ҳеч кас моро надид, худамон инҷо омадем. Лойу гил ҳаст. Барои онҳо ҳам ҳаракат сахт аст. Ҳамин ҳам ҳадди ақал хурсанд мекунад.”
Видеоро дар инҷо бинед:
Гуфтугӯ