Котиби давлатӣ Майк Помпео эълон кард, ки шурӯъ аз 2 феврал ИМА ширкати худро дар созишномаи маҳви мушакҳои миёнаву дурпарвоз бозмедорад. Дар изҳороте, ки рӯзи ҷумъа пахш шуд, Помпео гуфт, ки масъулияти ин тасмимро ба дӯши Русия вогузор мекунад, чунки, ба гуфтаи ӯ, ин кишвар шартҳои созишномаро нақз кардааст.
Помпео гуфт, ки дар муддати шаш моҳи наздик Русия шонс дорад, ки аз роҳи музокирот бо Амрико “созишномаро наҷот диҳад”. Вашингтон аз Русия талаб дорад, ки системаҳои мушакии навъи 9М729-ро нобуд кунад.
Помпео рӯзи 1 феврал дар баробари хабарнигорон дар Вашингтон гуфт, ки ИМА барои музокирот бо Русия омода аст. Ӯ гуфт, президент Доналд Трамп хостори қабули созишномаест, ки қобили эътимод ва ҳам иҷро мебошад. Чанд лаҳза баъди нашри изҳороти Помпео, муттафиқони Амрико дар НАТО бо пахши изҳороте гуфтанд, ки қарори ИМА-ро дар заминаи тарки созиши мушакҳо карданаш пурра пуштибонӣ мекунанд.
Дар ҳоле, ки ин тасмими Амрико моҳҳо пеш маълум буд, охирин талоши ҷонибҳо барои ҳифзи созишнома дар Пекин бенатиҷа анҷомид. Рӯзи 31 январ муовини вазири хориҷаи Русия Сергей Рябков ва муовини котиби давлатии ИМА Андреа Томпсон гуфтанд, ки дар музокироти онҳо ҳеҷ пешравие ҳосил нашуд. Томпсон дар поёни ин музокирот гуфт, ки “Русия то ҳанӯз дарк накардааст, ки ин созишномаро нақз мекунад”.
Сарнавишти созишномаи маҳви мушакҳо соли 1987 имзо шуда, санади муҳим дар амри таъмини субот дар Аврупо ба шумор меравад, муддатҳост, ки ба як мавзӯи мавриди таниши Маскаву Вашингтон табдил шудааст. Вашингтон ва НАТО Русияро дар он гунаҳгор карданд, ки мушаки навъи 9M729-ро истеҳсол кардааст.
Маскав мегӯяд, ки ин силоҳ шартҳои созишномаро нақз мекунад ва дар ҷавоб гуфтааст, ки Амрико аз роҳи тарки созишнома мехоҳад ба давраи нави рақобати силоҳҳо оғоз бахшад.
Рӯзи 31 январ The Wall Street Journal аз қавли мақомоти ғарбӣ навишт, ки Русия чор баталйони мушакии 9M729-ро мустақар карда, се баталйони дигар қарор аст дар моҳҳои наздик истиқрор шаванд.
Созишномаи соли 1987 ду кишварро аз истеҳсол, истиқрор ва истифодаи мушакҳои замин ба ҳаво ва баллистикие манъ мекунад, ки тавони расидан ба ҳадафи 500 то 5,5 ҳазор километр масофаро доранд. Бори аввал ИМА соли 2014 Маскавро дар нақзи созишнома айбдор кард. Баъди чанд соли музокироти бенатиҷа, Вашингтон аз охири соли 2017 дубора ба ин мавзӯъ баргашт ва Русияро мушаххасан дар истеҳсолу истиқрори мушакҳо айбдор кард.
