Дар ин нишасти илмӣ мавлавишиносон аз 27 кишвари олам, бо шумули Амрикову Фаронса, Туркияву Эрон, Афғонистон ва Ҳинду Чин, ширкат доштанд.
Ҳамоиш ба 5 банд ё ҷаласа - «Арзишҳои инсонӣ дар фалсафаи Мавлоно», «Таъсири афкори Мавлавӣ ба ҷаҳони муосир», «Сулҳ ва мудоро дар тасаввуф», «Муколама дар фалсафаи Румӣ» ва «Натиҷагирӣ ва баҳогузории умумӣ» - табақабандӣ шудааст.
Дар назар аст, ки дар давоми се рӯз 17 мавлавишинос, аз ҷумла Ростислав Рибаков, Навид Зафар, Шепард Бодман, Алӣ Билкан, Гю Сеоб Шин, Уилямс Ян дар ҳузури дӯстдорони ин алломаи замонаҳо маъруза кунанд.
Эраҷи Баширӣ, устоди Донишгоҳи Минесуттои ИМА, мегӯяд, пас аз ҳамлаҳои террористӣ ба Амрико дар сентябри соли 2001 таваҷҷуҳи мардуми ин кишвари пешрафтаи ҷаҳон ба эҷодиёти Мавлавӣ ва ғояҳои таҳаммулпазирии ӯ зиёд шудааст ва серхонандатарин шоир дар Амрикои имрӯза Ҷалолиддини Балхист.
Ва аммо суоли баҳсбарангезе, ки дар конфронс садо дод, аз Иван Драчи укроин буд, ки чаро миллате, ки 800 сол муқаддам Мавлавӣ дошт, ба ҷанги шаҳрвандӣ сар ба сар гашт.
Ба ин суол Муъмини Қаноъат, шоири тоҷик, посух дод: «Дар тӯли 70 сол, ки Мавлавӣ мамнӯъ буд, таҳаммулпазирие, ки Мавлавӣ дар зеҳни мо ҷойгир карда буд, то ин замон аз зеҳни мо бароварда шуд. Ҳарчи, ки дар авоили солҳои 90-и асри гузашта ба ҷунбиш омад, ғайритоҷикӣ буд. Демократияамон ғайритоҷикӣ буд, риштаҳои неҳзатии исломии мо ғайритоҷикӣ буданд, ҳама онҳоро оварда буданд ва, шукри худо, мо бармегардем ба асолати тоҷикӣ ва ҳамин нишасти имрӯза натиҷаи ҳамон заҳмати Мавлавист».
Нуқтаи заъфе, ки дар ҳамоиш ба назар мерасид, ба қавли коршиносон, ин буд, ки, агар то 70 сол муқаддам Мавлавиро танҳо чун шоир, вале на чу файласуф меомӯхтаанд, пас дар ҳамоиши ахир уламо танҳо ба андешаи таҳамммулпазирии адёни Мавлавӣ такя кардаанд, на бар шеъри ӯ.
Мирзо Шукурзода, пажӯҳишгари макотиби адабии Ҳироту Балх: «Хоммағзии ҷаҳолат хомӣ аст, То ҷанини кор хуношомӣ аст, мефармояд Мавлоно, ё: Дӣ шайх бо чароғ ҳамегашт гирди шаҳр, К-аз деву дад малӯламу инсонам орзуст, ва ё дар ҷои дигар мегӯяд, Одамихоранд ағлаб одамон, Аз саломалекашон кам ҷӯ амон! Мавлоно, худ медонед, ки шоири ориф ва орифи шоир аст. Ку бубинем, шояд дар рӯзҳои дигари нишаст сари ин мавзӯъ низ ҳозирин баргарданд?.. »
Ва аммо ба ин фикр, ки Мавлавӣ дар саргаҳи раванди таҳаммулпазирӣ ва ҷараёни «Гуфтугӯ миёни адён» меистад ва ин андешаро 800 сол пеш зидди ҷангу хунрезӣ ба башарият пешниҳод кардааст, ағлаби мавлавишиносон мувофиқ буданд.
Ҳамоиш ба 5 банд ё ҷаласа - «Арзишҳои инсонӣ дар фалсафаи Мавлоно», «Таъсири афкори Мавлавӣ ба ҷаҳони муосир», «Сулҳ ва мудоро дар тасаввуф», «Муколама дар фалсафаи Румӣ» ва «Натиҷагирӣ ва баҳогузории умумӣ» - табақабандӣ шудааст.
Дар назар аст, ки дар давоми се рӯз 17 мавлавишинос, аз ҷумла Ростислав Рибаков, Навид Зафар, Шепард Бодман, Алӣ Билкан, Гю Сеоб Шин, Уилямс Ян дар ҳузури дӯстдорони ин алломаи замонаҳо маъруза кунанд.
Эраҷи Баширӣ, устоди Донишгоҳи Минесуттои ИМА, мегӯяд, пас аз ҳамлаҳои террористӣ ба Амрико дар сентябри соли 2001 таваҷҷуҳи мардуми ин кишвари пешрафтаи ҷаҳон ба эҷодиёти Мавлавӣ ва ғояҳои таҳаммулпазирии ӯ зиёд шудааст ва серхонандатарин шоир дар Амрикои имрӯза Ҷалолиддини Балхист.
Ва аммо суоли баҳсбарангезе, ки дар конфронс садо дод, аз Иван Драчи укроин буд, ки чаро миллате, ки 800 сол муқаддам Мавлавӣ дошт, ба ҷанги шаҳрвандӣ сар ба сар гашт.
Ба ин суол Муъмини Қаноъат, шоири тоҷик, посух дод: «Дар тӯли 70 сол, ки Мавлавӣ мамнӯъ буд, таҳаммулпазирие, ки Мавлавӣ дар зеҳни мо ҷойгир карда буд, то ин замон аз зеҳни мо бароварда шуд. Ҳарчи, ки дар авоили солҳои 90-и асри гузашта ба ҷунбиш омад, ғайритоҷикӣ буд. Демократияамон ғайритоҷикӣ буд, риштаҳои неҳзатии исломии мо ғайритоҷикӣ буданд, ҳама онҳоро оварда буданд ва, шукри худо, мо бармегардем ба асолати тоҷикӣ ва ҳамин нишасти имрӯза натиҷаи ҳамон заҳмати Мавлавист».
Нуқтаи заъфе, ки дар ҳамоиш ба назар мерасид, ба қавли коршиносон, ин буд, ки, агар то 70 сол муқаддам Мавлавиро танҳо чун шоир, вале на чу файласуф меомӯхтаанд, пас дар ҳамоиши ахир уламо танҳо ба андешаи таҳамммулпазирии адёни Мавлавӣ такя кардаанд, на бар шеъри ӯ.
Мирзо Шукурзода, пажӯҳишгари макотиби адабии Ҳироту Балх: «Хоммағзии ҷаҳолат хомӣ аст, То ҷанини кор хуношомӣ аст, мефармояд Мавлоно, ё: Дӣ шайх бо чароғ ҳамегашт гирди шаҳр, К-аз деву дад малӯламу инсонам орзуст, ва ё дар ҷои дигар мегӯяд, Одамихоранд ағлаб одамон, Аз саломалекашон кам ҷӯ амон! Мавлоно, худ медонед, ки шоири ориф ва орифи шоир аст. Ку бубинем, шояд дар рӯзҳои дигари нишаст сари ин мавзӯъ низ ҳозирин баргарданд?.. »
Ва аммо ба ин фикр, ки Мавлавӣ дар саргаҳи раванди таҳаммулпазирӣ ва ҷараёни «Гуфтугӯ миёни адён» меистад ва ин андешаро 800 сол пеш зидди ҷангу хунрезӣ ба башарият пешниҳод кардааст, ағлаби мавлавишиносон мувофиқ буданд.
Мансаб дар Тоҷикистон меросӣ нест, вале як-ду нафар онро меросӣ карданианд, ки албатта халқи тоҷик ҳушёр аст ва ҳушёрии синфиро аз даст надода намемонанд, ки мансаб аз падар ба писар мерос монад. Дар ин ҳолат ҳукумат ҳукумати мутлақа ва хонигарӣ ё пешвоӣ мешавад, ки худо миллати моро аз ин бадбахтӣ нигоҳ дорад!!
аз хама гунохи сахт и тухмат аст ки дар ватани мо 80 фоизи зиндонихо ба тухмат нишастаанд вой бар холи хамон касоне ки ин корро мекунанд чи чавоб медиханд дар он дунье
Ба Асосгузори сулху вахдати милли, Пешвои миллат, Президенти Чумхурии Точикистон мухтарам Эмомали Рахмон, ба Сарвазири Чумхурии Точикистон мухтарам Кохир Расулзода, ба Рохбари дастгохи ироияи назди Президенти Чумхурии Точикистон мухтарама Озода Рахмон, ба Раиси шахри Душанбе мухтарам Рустами Эмомали, ба Вазири саноат ва технологияхои нави Чумхурии Точикистон мухтарам Файзуллозода Заробиддин, ба Раиси кулли Фароз Сохибов Шамсулло !!! Ба хамагон маълум аст, ки сиёсати давлат ба он нигаронида шудааст, ки дар чумхури чойхои нави кори мухайё намуда ва мардумро аз саргардониву сарсони дар дигар кишвархо бо додани чойхои нави кори дастгири намоянд. Чанде пеш дар Чамъияти саххомии кушодаи "Сементи Точик" раисаш Саидов Алишер шуд ва аввалин кореро, ки он кас мехохад кунад ин кохиш додани сафи хамаи кормандон , яъне сокращение мебошад, ки ин на дар ягон конуни давлат, на дар ягон конуни одамгари рост намеояд. Як чанд нафар кудак омадаву хамаро тагу тор карда истодаанд, хол он ки дар ин корхона бехтарин кормандон, бехтарин кадрхои баландихтисос чамъ омадаанд, ки зиёда аз 10 ва 15 сол собикаи кори доранд. Чанобон! Магар мешавад, ки як нафареро хамту бигириву ба у бигуи, ки "ин чо дигар чои ту нест ва аз ин чо рав, ман ба чои ту дигар касро овардаам". Дар ин корхона кариби хазор нафар кор мекунанд ва агар ба хисоби миёна бигуем, ки онхо 4 нафари фарзанд доранд, пас 4000 (чор хазор нафар) аз ин корхона рузи мебинанд. Чаноби оли! Он нафароне, ки ба чои ин кормандон нафарони тасодуфиро оварданианд, пеши рохашонро гиред ва нагузоред, ки ин коллектив пароканда шавад. Худованд хамаи Шумо, чанобонро дар панохи исмат ва бузургиву покиаш нигахбон бошад! Озоди! Хатман чоп кунед, ки чанобон аз асли вокеа зуд огох шаванд, нашавад, ки дер шавад.
Маводи беарзишу бемаъни. Боз мантик надорад. Кадом донишчуйро ба артиш бурдаанд? Надонистед, ки бо чи рох масъалаи облаваро дар рузхои тачлили Артиши милли часпонед, баъд хамин хел мекунед. Айб аст барои Шумо. Радиои озоди афсонахон шудааст. Хамин маводро бе печонидан ба масъалаи донишчуён менавиштед мешуд охир. Айни хол сафсата шудааст. Хай кори шумо хамин аст.
Ҳамеша бояд манфиати давлату миллат мадди назар бошад. Масъалаи марз масъалаи бисёр муҳим ва мураккаб аст. Аз як тараф манфиатҳои тарафайн бошад аз тарафи дигар одобу русуми ҳамсоядорӣ ва парҳез аз низоъу кашмакашҳо байни ду миллат, ки собиқаи дӯстиву ҳамсоягии чандин асра доранд. Бинобар ин ҳалли ин масъала диққати назари ҷиддӣ ва зиракиву ҳушёрии дипломатиро талаб менамояд. Мо умедворем ин масъала байни ду миллати мусулмон ба хубиву хуши ҳалли худро пайдо мекунад. Мо ба ҳушу заковати муовини Сарвазири Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Азим Иброҳим бовар дорем.