Вазири хориҷаи Эрон Муҳаммад Ҷавод Зариф аз Чину Русия ва дигар “шарикон” тақозо кард, ки ба хотири ҳифзи созиши ҳастаии соли 2015, ки онро соли пеш ИМА тарк карда буд, аз “иқдоми мушаххас” кор бигиранд. Зариф ин ҳарфҳоро субҳи 17 май дар Пекин ироа кард. Ҷавод Зариф бо ҳадафи дидору гуфтугӯ бо Ван И, вазири хориҷаи Чин ба Пекин сафар кардааст. Чин яке аз кишварҳои имзокарда зери созиши ҳастаӣ бо Эрон мебошад, ки аз Теҳрон шадидан маҳдуд кардани фаъолиятҳои ҳастаӣ бар ивази озодӣ аз таҳримҳоро ваъда медиҳад. Вале баъди хориҷ шудани ИМА аз ин созиш дар моҳи маи соли 2018, Вашингтон ба таври якҷониба Эронро таҳрим кард.
Теҳрон ҳафтаи гузашта гуфт, ки ба хотири водор кардани имзогузорони дигари созиши ҳастаӣ барои ҳимоят аз Эрон (Бритониё, Фаронса, Олмон, Русия, Чин) аз таҳримҳо, маҷбур мешавад, ки ӯҳдадориҳои худро дар баробари созиши чор соли пеш кам кунад.
Зариф гуфт, то ҳозир ба ҷои ҳифзи ин созишнома ҷомеаи ҷаҳонӣ фақат бо додани изҳорот иктифо кардааст.
Ӯ гуфт, коре, ки бояд анҷом шавад “хеле рӯшан” аст: “муносибатҳои иқтисодӣ бо Эрон бояд маъмулӣ шавад. Ин ҳамон чизест, ки дар созишнома навишта шудааст”.
Пеш аз Чин, дипломати аршади эронӣ дар Ҷопону Ҳинд ҳам буд.
Дар оғози моҳи май маъмурияти ИМА манъи воридоти нафти Эронро ба кишварҳои Чин, Ҷопон, Ҳинд ва шаш давлати дигар бекор кард ва иҷоза дод, ки ин маҳсулотро бидуни таҳрим дастрас кунанд.
Рӯзҳои охир фишори Вашингтон болои Теҳрон афзоиш ёфта, низомиёни амрикоӣ дар Ховари Миёна ва Халиҷи Форс ҳузур пайдо кардаанд. Амрико мегӯяд, ки дар робита бо таҳдидҳои ногузири Эрон ба манфиатҳои Вашингтон ва муттафиқонаш дар минтақа ба чунин иқдом даст задааст.
Эрон ҳама гуна иттиҳомотро рад карда ИМА-ро дар тавсеаи “ғайри қобили қабули таниш” муттаҳам мекунад.
Зариф зимни боздидаш аз Ҷопон гуфт, ки “ҳеҷ имкони” музокира бо ИМА ба хотири коҳиши танишҳо вуҷуд надорад.
Президент Доналд Трамп замони тарки созиши ҳастаӣ кардани ИМА гуфт, ки шарту шурути ин санад барои пешгирӣ кардани Эрон аз истеҳсоли силоҳи ҳастаӣ “зиёд шадид нест” ва инчунин барномаи мушакӣ ва пуштибонии Эрон аз ҷангиён дар минтақаро дар назар намегирад. Эрон иттиҳоми пуштибонӣ карданаш аз фаъолияти шӯришиёнро рад карда гуфтааст, ки барномаи ҳастаиаш сирф ҳадафҳои мулкӣ дорад.
