Нахуствазири Зеландияи Нав: "Ман ҳатто номи ин қотилро ба забон нахоҳам овард"

Нахуствазири Зеландияи Нав мегӯяд, ҳукумати ӯ иҷозат нахоҳад дод раванди муҳокимаи ҳамлавар ба ду масҷид дар Крайстчёрч, ба фурсате барои ӯ барои таблиғи худаш ва ақидаҳояш табдил шавад. Ҷасинда Ардерн рӯзи 19-уми март дар порлумони кишвараш гуфтааст, "ӯ як террорист аст. Ӯ як ҷинояткор аст. Ӯ як фарди ифротӣ аст. Вале вақте ман аз ӯ сӯҳбат мекунам, ӯ ҳатто номе нахоҳад дошт."

Ҷасинда Ардерн, ки дар чанд рӯзи гузашта бо пайвандону хешовандони ҳамла ба ду масҷиди Крайстчёрч ва дигар шаҳрвандони мусалмони кишвараш мулоқот кард ва дар маросими ёдбуди қурбониён иштирок намуд, мегӯяд, "номи онҳоеро, ки ҷон доданд ба забон биоваред, на номи мардеро, ки ҷони онҳоро гирифт."

Нахуствазири Зеландияи Нав гуфтааст, ҳамлавари нажодпарасти австралиягӣ "бо иқдоми террористии худ дар пайи хеле чизҳо буд. Матраҳ кардани худаш яке аз онҳо буд. Ва ин ҳамон чизе аст, ки мо қатъан онро ҷилавгирӣ хоҳем кард". Суханронии хонум Ҷасинда Ардерн дар порлумони Зеландияи Нав бо ибораи "Ассалому алайкум" оғоз шудааст.

Хабаргузории "Ассошиэйтед пресс" мегӯяд, Ҷасинда Ардерн дар посух ба ин пурсиш, ки оё хостори баргузории муҳокимаи ҳамлавар ба масоҷид пушти дарҳои баста аст, гуфтааст, тасмимгирӣ дар мавриди раванди умури додгоҳӣ дар ҳавзаи ихтиёроти ӯ нест.

Брентон Таррант -- фарди ҳамлавар, ки нажодпарасти астралиягӣ мебошад, рӯзи ҷумъаи гузашта ба ду масҷид дар шаҳри Крайстчёрчи Зеландияи Нав ҳамла кард, ки бар асари он 50 нафар ҷони худро аз даст доданд. Қурбониёни ин ҳамла кӯдакон, пиронсолон, занон ва мардон буданд.

Ин фарди 28-сола пеш аз оғози ҳамла ба масҷиди "Нур" як "манифест" дар ҳаҷми 74 сафҳа мунташир кард ва куштори марду дар масҷидро низ ба таври зинда аз "Фейсбук" ва бо истифода аз дурбине, ки ба сари худ васл карда буд, пахш намуд.

Нахуствазири Зеландияи Нав таъкид кардааст, ки ҳукумати ӯ бо "Фейсбук" дар тамос аст, то ҳамаи нусхаҳои пахшшуда дар ин шабакаи иҷтимоӣ ҳазф шавад. "Фейсбук" гуфтааст, то ба ҳол 1,5 миллион нусхаи ин навори видеоиро пок кардааст. Ҷасинда Ардерн гуфтааст, "мо ақида дорем, ин навор набояд пахш шавад, дар дастрас бошад ва касе онро тамошо кунад".

Нахуствазири Зеландияи Нав дар айни ҳол таъкид кардааст, ки даст ба анҷоми ислоҳот дар қонунҳои вобаста ба доштани силоҳ дар кишвараш хоҳад зад. Ҳамлавар ба ду масҷид дар Крайстчёрч ба таври қонунӣ чанд мил силоҳ ва садҳо тир дар ихтиёр доштааст. Нахуствазири Зеландияи Нав гуфтааст, ки "қонун бо тамоми қувват" дар нисбати ин фард иҷро хоҳад шуд.

Ӯ дар айни ҳол афзудааст, "ин фард аз инҷо набуд. Инҷо калон нашуда буд. Ақидаҳояшоро дар ин кишвар ба даст наоварда буд. Вале ин тавр нест, ки бигӯем, ки ақидаҳое монанди ақидаҳои ӯ дар ин кишвар вуҷуд надорад."

Расонаҳои Зеландияи Нав ҳамлаҳои рӯзи ҷумъа ба ду масҷидро "бадтарин ҳамлаҳои террористӣ" дар таърихи ин кишвар хондаанд.