Дар Хуҷанд сохтани қабрҳои бетонӣ ва дар рӯи заминро мухолифи меъёру муқаррароти беҳдоштӣ ва динӣ дониста, аз сокинон хостанд, ки наздиконашонро ба чунин шакли хонаи охират нафиристанд. Намунаи қабрҳои бетонӣ ва дар рӯи замин дар гӯристони “Муродбахш”-и маҳаллаи Пахтакори Хуҷанд тарқибан 15 соли охир таҷриба мешуд. Ин қабрҳо аз гӯрҳои оддӣ ба куллӣ фарқ доштанд.
Мо аз хок шудем, бӯйи мурдаро хок мегирад. Вақте зерашро бетон мекунанд, гирду атрофашро семент мекунанд, дар ин вақт мурда бӯй мегирад, ки ҳатто ба берун мебарояд.
Агар барои гӯручӯби мурдаҳо заминро кофта, ҷасадро зери хок ё лаҳад гузоранд, дар қабрҳои нав мурдаҳо дар рӯи замин гузошта шуда, чаҳор тарафашон бо хишт ва семент маҳкам карда мешуд. Сокинони маҳаллаи Пахтакори Хуҷанд мегӯянд, азбаски дар гӯшаи мазори “Муродбахш”, як замон партовгоҳ будааст ва кандани гӯри маъмулӣ имконнопазир шудааст, аз соли 2001 иҷоза додаанд, гӯр дар рӯи замин сохта шавад.
Аммо баъзеҳо дар сохтани чунин гӯр ба ифрот даст задаанд, ки ба қавли сокинон, дуруст набуд. Ин баҳс пойи мақомотро ҳам дар миён кашид. Абдушукур Ашӯров, раиси шӯъбаи маросими дафни Хуҷанд, рӯзи 6 октябр дар суҳбат бо Радиои Озодӣ гуфт, дар гӯрҳои болои замин ҷасад бисёр бӯй мекунад ва аз наздаш гузаштан тақрибан имконнопазир аст.
“Мо аз хок шудем, бӯйи мурдаро хок мегирад. Вақте зерашро бетон мекунанд, гирду атрофашро семент мекунанд, дар ин вақт мурда бӯй мегирад, ки ҳатто ба берун мебарояд. Аз пеши гӯри рӯи замин гузашта намешавад”, гуфт ӯ. Дар як гӯшаи оромгоҳи “Муродбахш” ҳанӯз ҳам гӯрҳои бетонӣ ё дар рӯи замин вуҷуд доранд.
Дари бисёрии онҳо пӯшида шудааст, вале дари яке аз онҳо холист, чун мақомот дафни марҳум дар чунин гӯрҳоро мамнӯъ кардаанд. Гӯркан Абдураҳмон Додобоев ҳоло ба кандани қабрҳои маъмулӣ машғул аст, ки қиматаш ба 400 сомонӣ баробар аст. “Аз ҳукумат омада, иҷозат надоданд ва гуфтанд, ки дигар гӯрҳои болои замин насозед. Гуфтанд, ки дигар қабри рӯякӣ сохта нашавад,” гуфт ӯ.
Дар даромадгоҳи қабристони “Муродбахш” ҳам расман навишта шудааст, ки сохтани қабрҳо дар рӯи замин аз ин ба баъд мамнӯъ аст. Ҷумъабой Холматов, як сокини маҳаллаи Пахтакор мегӯяд, дар оромгоҳи онҳо, ки сол ба сол ҷой барои кандани гӯрҳо тангтар мешавад, муқаррарот сахт аст ва аз ҷумла агар касе ду сол оромгоҳи азизонашро нигоҳубин накунад, дигар нишоне аз ӯ нахоҳад ёфт.
Оромгоҳе, ки на камтар аз 200 сол доштааст, ба гуфтаи ин сокини Пахтакор, то 15 сол пеш гӯри рӯи заминӣ надошт. “Аз сағона ягон фоида нест барои мурда. Барои мурда фақат бояд дуову фотиҳа кунед, фақат тиловат карда бахшидан даркор аст. Аз ҳамин дуои набераҳо баҳра мебарад”, гуфт ӯ.
Дар рӯи замин ё зери замин гӯрондани мурдаҳо аз басҳи камсобиқа дар ҷомеаи суннатии Тоҷикистон будааст. Дар аксар манотиқи Тоҷикистон шеваи ба хонаи охират фиристодани мурдаҳо яксон аст. Яъне, онҳо заминро мекобанд ва мурдаро дар зери хок гузошта болояшро мепӯшонанд. Як рӯҳонии тоҷик, ки нахост номаш бурда шавад, гуфт, сокинони мусалмони Тоҷикистон беҳтар аст аз ҳамон шеваи гӯручӯбе пайравӣ кунанд, ки солҳо боз роиҷ аст ва наметавонад ихтилоф эҷод кунад.
Дар Тоҷикистон дар ҳар деҳаву ҷамоат ва шаҳру навоҳии кишвар даҳҳо қабристон вуҷуд дорад, ки солҳои тӯлонӣ боз ҷасадҳоро дар худ ҷой медиҳанд. Сокинон мегӯянд, баъзе аз ин қабристонҳо бо гузашти 20 сол ва бештар аз он ҳамвор карда шуда, дувумбора барои қабули ҷасадҳо омода мешаванд.
имруз пула мебаран метиян пагох меган и бача бегунох бдай тухматуш кардиян дар райони рудаки
Озодӣ илтимос қазияро хуб равшан нависед ин қазия аз филми бисерсерягии туркида зиёда. Тақрибан 100 то ҷабрдида аз болояш нависондагияй чандин соҳибкоронро доля мебасту пастава мекард банкҳо аз дасти ин ба дод омадаанд илтимос озоди миёнаравашро ҳам қапидан номаш Давлати сия инро аз пушти падараш касе ҷуръат намекард гап занад
Эти люди которые служат определённым людям и семье Хотят держать людей таким путём в страхе. Эта они специально делает чтобы другие боялись но уже они не понимает что нельзя журналистов трогать. Они должны наконец-то понять что революционер находится рядом с Верхушке Власти и день и ночь ходить с ними кушает с одного стола зачем тут журналисты. Не трогайте журналистов. Хотите не хотите заставим уйти. Как пришли так и уедите. Не переживайте Вес мир против Вас вы что можете делать. С своими фальшивыми людьми которые вы управляете и верхушка оппозиции которое Вам служат. Клан удет Народ мой. Если не хочет уйти заставим. Оставьте журналистов покое они не причём смотрите ближе себе и сваю клану они там с вами и всегда с вами. Яблоко гнётся из Нутри.
То ин рӯз кормандони милисаву гаи дар тухмату бухтон хад надоштанд, худои нокарда агар аз барашон мегузашти ва шамолатон расад, бо хар роху васила тухмататон мекарданду пулхои калон сарф мекарди то халос шави ва агар бизананду маъюббатон кунанд боз бо гуфте прав мебаромаданду гугахкорат меҳисобиданд....Имрӯз бошад дар баробари хамин баъзе кормандони худкомаи полис ки шумораашон андак хасту танҳо мақсади пулис шуданашон зарбу лат таъма ҳастанд ва бо қавле танҳо ба хотири падару язнаи миллат шудан, милиса мешаванд, ҷояшонро блогерону рӯзноманигорон гирифтаанд ва айнан аз ҳамин шева истифода мебаранду тӯҳмат месозанд ва боз прав ҳастанд ва боз пушташон ҳамон пулисон ҳастанд ки яке аз дигаре фарк надорад дигар акнун блогерону журналистон падару язнаву шавҳари миллат гаштаанд ва боз пушти ҳамин журналистону блогерону ҳамон милисаҳо ҳастанд ва танҳои боқии миллат бе пушту паноҳанду соҳиби язнаву шавҳару падари дуввуму дувоздаҳум шудаанд вой миллати бесоҳиб бе пушту паноҳ бечора мардуми одди як мусуре беш нестанд... Масалан як блогере,ки тамом ҳадди ҳудуд надорад ва ҳамеша дашномҳо болои миллат мезаду боз бо роҳи конкурс боқии миллати гариби бечораеро қиморбоз карду танҳо аз даҳонаш ғайр аз дашноми бе ҳадди, зиёд набуд ва ҳатто дар суханхои пештарааш ҳатто ҳамин ҳукуматдоронро дашному суханҳои қабеҳ мезад ва боқиро ҳар рӯз бо ҳар васила даштномҳо медод ва подписчикҳояшро автомати пулбарори сохта буду халқу ғарибонро ғайр аз лох будан дигар касе намеҳисобид, ҳамин полисҳое, ки ҳамин гуна табъ доранду ва ако аз уко ҳеч фарқе надорад ва дар ҳолати истифода бурдану бар зидди нокасоне, ки касро нокас сохтан мисли садои умедаш месозанд ҳастанд, ҳамин садои умеде, ки он гуна воҳимае буд, ки агар худое нокарда ягон суханат ноҷо мерафт бо сӯистифода аз чор пушташ он гуна мехонд, худро, ки гуҷое боши ва дар ҳар кунҷи диёр боши меебемат мегуфту ҷазоятро медиҳем ва танҳо аз рӯи падписчик доштанаш мефахрид ки ин чиз ва, ин подписчикдорони дигар дар тамоми дунё ингуна рафтор намекунанду ба мисли он чор подписчикдори точики... Ва ҳатто инҳо агар ин коментҳоро хонанд он гуна худро шоҳу табъашонро вазир меҳисобанд ва ин коментнависро он гуна даштном месозанд ба хотири табъи нозукашон, ки дигар вовайло, дигар он гуна блогерон бо конурсҳояшон худро раису сарвари халк ва соҳиби ҳалк меҳисобанд, ки ҳатто Аллоҳ фаромӯш шуда истодааст, аз корашон ва ҳатто, он гуна ҳукумат дар баробарашон нотавон шудааст, ки як даштномдиҳандаву қабеҳгуфторро танҳо барои кадри ҳирфаву надоштанаш Ҳукумати бузурги Тоҷикистон, қаҳрамони миллат сохтааст чи миллат ва соҳибони аслии ин миллат мӯҳтарам (Ҳукуматдорони ҳакики) кучо, ва бо кадом роҳ, ба хотири ин чор нокас блогеру журналист ва милисаи худкома рафтаа истодааст номаълум ва аҷибаш он аст, ки боз ҳамин блогерон- (аз ҳарду тараф)-и нокасу журналистони худхоҳ, ва милисаҳои худкомае, ки (худро ҳамаи чизи миллат)меҳисобанд, он аст ки натанҳо Ҳукуматдоронро қарзидори худ балки Тамоми Ҳукумат ва Миллати бо Соҳиби Тоҷикро бо гуфти русҳо должен гардонидаанд...дигар Миллат ба он рузе расида истодааст, ки худро бар ҳар касе хоҳад мебахшад, нисфе ба афғону ирониҳо ва нисфи дигаре бар ӯзбеку қирғизу русу чинитаборҳо ва боқи ба нокасиву нокасон Шояд Радиои Озоди инро чоп накунад, ки медонад, аммо дарди миллат ин аст...Во вайло....ва бовар кунед инчо ачнабиен ҳеч гуноҳе надоранд
Здесь Таджикистан, детка. Законы не работают. Всё решают деньги.