Вазорати фарҳанги Тоҷикистон барои тармими ҳашт ёдгории меъморӣ ва бостонӣ 619.000 сомонӣ ҳудуди 200.000 доллари амрикоӣ ҷудо кардааст.
Музаффар Азизӣ, раиси бозрасии ҳифзи ёдгориҳои фарҳанг ва таърихии ин вазоратхона дар сӯҳбат ба Радиои Озодӣ гуфт, ин маблағ усулан барои тармими ёдгориҳои меъморӣ, ки дар шимоли кишвар, ба вежа водии Зарафшон ва Истаравшан ва Бадахшон ҳастанд, ҷудо шудааст.
Ин дар мавридест, ки бо ибтикори Вазорати фарҳанг тармим ва эҳёи 14 ёдгории бостонӣ, бо шумули Мазори Мавлоно Обиддин дар Данғара, Мақбараи Мавлоно Қутбиддин дар Балҷувон ва Кохи Ҳисор идома доранд.
Аз сӯи дигар, дар бархе маврид корҳои тармимӣ ба тахриби маънии Коху Кӯшки бостонӣ овардаанд. Ба иттилоъи коршиносон, ба ҳамин тартиб, пас аз маблағгузории ҳукумати маҳаллӣ устоҳо синфхонаҳои қадимаи Мадрасаи Ойимро дар Конибодом, ба истилоҳ евротармим кардаанд, ки бар асари он арзиши фарҳангӣ ва таърихии бино аз даст рафтааст.
Ҳамзамон, дар Себистони Данғар сарватмарде бо харҷи зиёд мақбараи бостонии Шақиқи Балхиро, ки ҳамчун нигине дар ангуштарини ёдгориҳои бостонии миллист, аз дигар бино карда, кохро бадал кардааст ба гунбази замонавӣ, ки дар натиҷа ин иморат билкулл арзиши аслии худро раҳо кардааст.
Дар маҷмӯъ, 300 ёдгории меъморӣ ва бостонӣ шомили феҳристи расмии Вазорати фарҳанг аст, ки арзиши ҷумҳуриявӣ доштаанд. Оқои Азизӣ мегӯяд, ин вазорат талош дорад, ки 14 ёдгории бостониро бо шумули Саразм, харобаҳои Панҷакат воқеъ дар Панҷакенти имрӯза, Бунҷикати Истаравшан, Тахти Сангин ва Ҳулбуки Хатлонро ба феҳристи ЮНЕСКО ё муассисаи фарҳангии СММ ҳамчун ёдгориҳои арзиши ҷаҳонӣ дошта, шомил кунад.
Музаффар Азизӣ, раиси бозрасии ҳифзи ёдгориҳои фарҳанг ва таърихии ин вазоратхона дар сӯҳбат ба Радиои Озодӣ гуфт, ин маблағ усулан барои тармими ёдгориҳои меъморӣ, ки дар шимоли кишвар, ба вежа водии Зарафшон ва Истаравшан ва Бадахшон ҳастанд, ҷудо шудааст.
Ин дар мавридест, ки бо ибтикори Вазорати фарҳанг тармим ва эҳёи 14 ёдгории бостонӣ, бо шумули Мазори Мавлоно Обиддин дар Данғара, Мақбараи Мавлоно Қутбиддин дар Балҷувон ва Кохи Ҳисор идома доранд.
Аз сӯи дигар, дар бархе маврид корҳои тармимӣ ба тахриби маънии Коху Кӯшки бостонӣ овардаанд. Ба иттилоъи коршиносон, ба ҳамин тартиб, пас аз маблағгузории ҳукумати маҳаллӣ устоҳо синфхонаҳои қадимаи Мадрасаи Ойимро дар Конибодом, ба истилоҳ евротармим кардаанд, ки бар асари он арзиши фарҳангӣ ва таърихии бино аз даст рафтааст.
Ҳамзамон, дар Себистони Данғар сарватмарде бо харҷи зиёд мақбараи бостонии Шақиқи Балхиро, ки ҳамчун нигине дар ангуштарини ёдгориҳои бостонии миллист, аз дигар бино карда, кохро бадал кардааст ба гунбази замонавӣ, ки дар натиҷа ин иморат билкулл арзиши аслии худро раҳо кардааст.
Дар маҷмӯъ, 300 ёдгории меъморӣ ва бостонӣ шомили феҳристи расмии Вазорати фарҳанг аст, ки арзиши ҷумҳуриявӣ доштаанд. Оқои Азизӣ мегӯяд, ин вазорат талош дорад, ки 14 ёдгории бостониро бо шумули Саразм, харобаҳои Панҷакат воқеъ дар Панҷакенти имрӯза, Бунҷикати Истаравшан, Тахти Сангин ва Ҳулбуки Хатлонро ба феҳристи ЮНЕСКО ё муассисаи фарҳангии СММ ҳамчун ёдгориҳои арзиши ҷаҳонӣ дошта, шомил кунад.
Одди карда фахмонем, орд аз 300 то 350 сомона шуданаш мумкин!
Иктисодиёти Точикистонро то ба сатхи давлатхои Аврупо бардорем, баъд дар бораи хати ниёгон фикр хохем кард.
Об дар кузаву мо ташналабон мегардем....раисони нохияхо агар фоидаи шахси надошта бошанд, хеч кореро анчом намедиханд....
Умуман демократи нест давлат мо
Хой бонкирхои бесавод хамин бонкхои мавчудаи давлати ва тичорати агар фаъолияти дуруст, аз кабили манъи хешу таборчиги, махалбози ва шахсони бесаводу ноухдабарохоро дар вазифахои масъул намегузоштанд, сиёсати дурусти пулию карзиро ба рох мемонданд, имруз мардуми бечора бо амонатхои гузоштааш сарсону саргардон нашуда, хатто худкуши намекарданд. Сохибкори бечора бошад маблаги дар суратхисобаш бударо то доля надихад бо асъори хоричи иваз карда наметавонад. Ё ба курби куча аз худи бонкхои "гамхор"-и мо мубодила карда тичорат мекунанд. Ин зарбаи калоне болои андозхои гарон ба гардани сохибкори бечора бор мешавад. Барои доирахои муайян асъори хоричи барои ивази (мубодилаи) сомонихои аз миллати точик дуздидаашон ва бо курби бонки дар як руз иваз кардану ба офшор равон намудан 2×2 мебошад, аммо барои сохибкорони бегона (имруз миллати точик ба худиву бегона чудо карда шудааст) танхо бо рохи порра додан ва ё бо курби кучаги, ки то 100 сомони барои 100$ фаркият дорад, дастрас мешавад. Пас эй миллати мазлум тасаввур кунед, ки аз сохибкорони "бегона" чи кадар маблаги хангуфти бе дарди миёнро бонкирхои салохиятдори бесалохият аз худ мекунанд, ки ин пули харом мебошад. Бар замми ин аз маблаге, ки мухочирон тарики бонкхо интикол медиханд бонкирхои мухтарами номухтарами мо ба хамин андоза аз сари хар 100 доллари онхо медузданд. Яьне шахрванд маблаги интиколдодаи фарзанд ва е падарашро аз бонкхои Точикистон бо сомони бо арзиши курби бонки дастрас мекунад, дар холе, ки мухочир ё доллари ИМА ва ё рубли руси мефиристонад. Агар хамин бечораи оилаи мухочир хохиш кунад, ки ба у доллар ва ё рубли руси диханд бонкирхои мо мегуянд, ки асъори хоричи надорем, агар даьвои зиёдтар кунад ба шуъбаи милиса бурда бечораро ифроти тамга мезананд ва аз хамон пули гирифтааш махрум шуда ба хона сихату саломат баргаштанаш зери суол меравад. Ва агар бисёр лутф кунанд маблаги равонкардаи худи мухочири бечораро ба худаш бо арзиши (курби) куча ва ё бозори сиёх меноманд, мефурушанд. Хулоса гуфтаниям, ки мардуми кишвар на ба бонк бовар дораду на ба бонкир ва на ба кафил. Бе ташкил кардани бонки нав хамин бонкхои мавчуда барои халк хизмати содиконаву софдилона кунанд, хоччат ба кушодани бонки нав намемонад. Ва ман якинан медонам, ки бонки навтаъсис низ агар барои чархонидани маблагхои доирахои муайян пешбини нашуда бошад, ва аз дастгирии махсус бахравар набошад, хечгох муваффак нахохад шуд. Зеро сиёсат дар бихишти руйи замин якхел аст, ки мардум ба он дигар бовари надоранд. Фаъолияти асосии бонкхо гайр аз хизматрасонихои интиколи боз карз додану ба амонат гирифтани пули муштариён мебошад. Имруз аз хама фоизи баланд хангоми карз гирифтан ин фоизхои бонкхои Точикистон мебошанд, ки хеч як нафари боакл барои тичораташ аз бонкхои Точикистон карз намегирад ва хеч як аблахи пулдорхам дигар як сомониашро ба бонкхои Точикистон бовар намекунад, ки ба амонат гузорад, зеро худ медонад, ки баъди гузашти як чанд мухлат ба кадом хол гирифтор мешавад. Албатта ин тачрибаи талхест, ки миллати точик онро чашид ва ханузхам дорад мечашад. Пас шумо бонкирхои номухтарам бо кучоятон мефахреду, бо кучоятон фикр мекунед???