Пайвандҳои дастрасӣ

Хабари нав

Дар чанд ҷумла

Мероси Шери Панҷшер -- Аҳмадшоҳи Масъуд

"Шери Панҷшер" -- симфонияи оҳангсози амрикоӣ Дейвид Гейнс, ки ба корномаи Аҳмадшоҳи Масъуд бахшида шуда. дар бузургтарин толорҳои консертии ҷаҳон садо дод, акнун дар шакли албоми алоҳида ба нашр расид.
Симфонияи Гейнс монанди филми коргардони фаронсавӣ Кристоф де Понфили талошест дар кашфи сарчашмаи нирӯофарин ва мояи бузургии фармондеҳи машҳури Афғонистон Аҳмадшоҳи Масъуд. "Ҷанги ман бар зидди ҷанг", "Оташи дил", "Охирин девор" номи фаслҳои симфонияи Гейнс ҳастанд ва фасли ниҳоии он чунин ном дорад: "Акнун мо ҳама Масъудем", ки бо суханони маҳшури акнун ман ҳам берлиниям-и Ҷон Кеннеди ҳамсадо мешавад.

Нӯҳуми сентябри соли 2001, ду рӯз пеш аз ҳамлаҳои террористӣ ба Иёлоти Муттаҳида, Масъуд аз тарафи ду террористи араб, ки худро журналист муаррифӣ карда буданд, ба ҳалокат расид.
Ин ҳам дар ҳоле ки вай охирин девори Афғонистон дар сари роҳи ҷумбиши тундрави Толибон буд. Пас аз панҷ соли ин фоҷиа, имрӯз дар Афғонистон, ки ҷангу нооромӣ аз нав қувват мегирад, дар миёни аҳли назари ин кишвар сӯги камбуд ё набуди шахсе монанди Масъуд матраҳ мешавад. Раҳматуллоҳи Бежанпур, коршиноси афғон мегӯяд: "Дар гуфтумонҳое, ки дар ҳавзаи баҳси масъалаҳои Афғонистон матраҳ шуд, фуқдони шахсияти каризматик (машҳур) ва муҳими сиёсӣ барои инсиҷоми масоили Афғонистон, ки зиндаёд Аҳмадшоҳи Масъуд буд, дарвоқеъ яке аз мушкилоти муҳиму меҳварии масоили Афғонистон шинохта шуд. Дар гузаштаҳо мавҷудияти як партизон, як чирик, як инсони созмонгари фаъоли сиёсӣ барои убур аз ҳар марҳилаи душвор як итминони хотир барои ҷомеаи Афғонистон буд ва ҳуҷуму ҳузури бегонаву душману ғайр душман дар Афғонистон зиёд хатар намеофарид. Аммо дар панҷ соле ки таҳаввулоти ҷаҳонӣ бар меҳвари бардоштан ва фуқдони эшон созмон ёфт, таҳаввулоте ки ҳам дар дохили Амрико ва ҳам дар ҳавзаи Афғонистон одреси муштарак пайдо карданд ва дарвоқеъ баландтарин сохтмонҳои оламро дар Амрико фурӯ рехт ва баландтарин чеҳра ва истиқомату қомати баланди таърихи Машриқзаминро дар Шарқ фурӯ рехт, дар ҳақиқат яке аз ҳаводиси фоҷиавии ҷаҳон маҳсуб мешавад."
Захме ки аз бохти шахсияте монанди Масъуд ба дилҳо нишаст, ба навиштаи Сардор Аҳмад, журналисти афғон, ҳамоно хунчакон аст. Дар рӯзи ёдбуди Масъуд ҳазорон нафар дар зодбуми ӯ, деҳаи Ҷангалаки Панҷшер ҷамъ меоянд ва дар пояи мадфани ӯ намоз мегузоранд.
Сардор Aҳмад менависад, дар солҳои охири умраш Масъудро "падари афғон"-ҳо меномиданд ва даъвати ӯро ба ваҳдати кишвари азҳамрехта ба ҷон мепазируфтанд. Вале имрӯз, Воҳиди Мужда, як таҳлилгари сиёсии афғон дар Кобул мегӯяд, ҳамкорони Масъуд номи ӯро бузург мекунанд, то бо номи ӯ қудрат ба даст оранд. Ва Рӯҳулло, як сокини Кобул гуфтааст, "вай як ҷангсолор буд."
Ба навиштаи хабарнигори Asia Times Пепе Эскобар Масъуд дар ҷавонӣ орзу дошт, меъмор шавад ва биноҳои зебо барафрозад, вале ба ҷойи ин маҷбур шуд, тамоми умр биҷангад. Дар маҷаллаи Central Asia Monitor тасвири хонаи Масъуд омадааст, ки аз рӯи тарҳи худи ӯ сохта шудааст. Аммо дар бораи ҳунари ҷангии ӯ дуктур Чингизи Паҳлавон мегӯяд: "Масъуд аз нигоҳи низомӣ, бетардид, як нобиға ба ҳисоб меояд. Зеро ӯ тавонист, тиурии ҷангро бо фаъолиятҳои гуногуни худаш таҳаввул бидиҳад ва фавқулодда ҳушманд буд ва аз аъмоли зудгузар мепарҳехт."
Шахсияти нодири Аҳмадшоҳи Масъудро Пепе Эскобар муҳимтарин омили маҳбубияти ӯ дар миёни мардуми худ ва дар саҳнаи ҷаҳонӣ номидааст. Вай менависад, дар мулоқотҳояш Масъуд ба чашми ӯ шабеҳи шоирони давраи зуҳури Битлз падид омадааст. Ва хабарнигори дигар, Роланд Барисил, Масъудро "ҷанговари рӯшанфикр" меномад.
Ва Раҳматуллоҳ Бежанпур мегӯяд: "Бо шинохте ки аз ишон доштам, як чунин фарди пуринержӣ ва тавонманде бо имконоти андак дар баробари хатароти бисёр бузург аз муҳаббату аз шигифтиҳои рӯзгор аст. Вале мо эъмоли салиқа мекардем, бахше ба унвони ҳокимияти соқитшуда аз ҷомеа ба наҳве нафрат дошт, ки гӯё ин омили суқути мо буд, бахше ба унвони инки ӯ тафаккураш исломисту мо нестем, ихтилоф дошт, бахше ба унвони инки ӯ тоҷик асту мо аз ин табор нестем, ихтилоф доштанд ва бахше ба хотири инки ӯ бисёр бузург асту мо кӯчак ҳастем, ихтилоф доштанд, аз чандин раҳгузар эъмоли салиқа карданд ва ба ин тартиб як вазъияти бисёр носудманди сиёсӣ дар Афғонистон ба вуҷуд омад. Ин ихтилофот бойис шуд, ки ин барномаҳо ва истротеҷиҳои гунгу мубҳам созмондиҳӣ бишаванд ва як инержии фаъолу як шонси воқеъиро аз мардуми Афғонистон бигиранд."
Аз журналистони тоҷик аввалин мусоҳибаро бо Аҳмадшоҳи Масъуд, сардабири барномаҳои иттилоотии телевизиони Тоҷикистон Қурбоналӣ Хуҷамов дар соли 1996 анҷом додааст. Вай мегӯяд: "Ба сурати умум, ҳамчун қумондон агар ба ӯ нигарем, дар ӯ ягон чизи омирона ва назарбаландона эҳсос намешуд, балки бештар фикр мекардед, дар баробари шумо як одами хоксор ва бисёр фурӯтан нишастааст. Ҳамзамон хеле зуд мефаҳмидед, ки ӯ як шахси оқил, донишманду хирадманд ва дурандеш аст. Оре, вай шахсе буд, ки фаросот ва заковати бисёр бузург дошт ва ба ҳар савол ҷавоби рӯшaну комил медод."
Аз рӯйи ончи дар замони зиндагии Масъуд, махсусан солҳои охири ҳаёташ, дар матбуоти Ғарб чоп шудааст, метавон дид, ки аксарият кӯшидаанд, муносибати ӯро ба ислом ошкор кунанд. Пепе Эскобар менависад, исломи Масъуд нарм буд монанди шафтолуи Панҷшер. Дар водии ӯ занон таҳсил мекарданд, ҳамсари худаш бурқа намепӯшид ва Масъуд исломи толибонро қабул надошту мегуфт, бин Лодин бояд боздошт шавад ва ё аз Афғонистон ронда шавад. Ними суолҳо дар мусоҳибаи он ду террорист дар ниқоби хабарнигор, охирин мусоҳибаи Масъуд, ба бин Лодин марбут буд. Ҳангоми сафараш ба Аврупо, аввалин сафари хориҷии Масъуд, аз ӯ бисёр суол мешуд, ки оё Афғонистон зимни сиёсатҳои толибҳо ба қисматҳо ҷудо хоҳад шуд. Ин ишорае ҳам буд ба тоҷик будани Масъуд.
Дуктур Чингизи Паҳлавон мегӯяд: "Аз назари сиёсӣ ба иллати ин ки тоҷик буд, мухолифонаш ҳамвора мекӯшиданд, ба ӯ хислати қавмӣ диҳанд, аз ин бобат ӯро накӯҳиш бикунанд ва ба унвони як хатар аз ӯ ёд бикунанд. Лаҳҷаи ширини Масъудро бархе аз мухолифонаш дарвоқеъ баҳонае мекарданд, барои ҳамла ба ӯ. Аммо ман ки ҳар бор аз наздик ӯро медидам, медидам, ки чӣ равобити неке бо ақвоми мухталиф дорад, ба хусус бо бародарони паштун, ҳазора, туркман ва ӯзбак ва чӣ қадар кӯшо буд, ки усулан сохтори қудрати сиёсӣ дар Афғонистон таркибе аз ширкати ҳамаи ин ақвом ва мардум бошад."
Дар охирин солҳои умраш Масъуд бо тоҷикони шӯравӣ аз наздик ошно шуд, аз он ҷо ки паноҳандагони тоҷик ва намояндагони иттиҳоди оппозисюни Тоҷикистон қисман дар қаламравҳои таҳти назорати ӯ ба сар мебурданд.
Хабарнигори тоҷик, он вақт корманди телевизиони давлатӣ ва ҳоло сардабири нашрияи "Зиндагӣ" Қурбоналӣ Хуҷамов мегӯяд: "Як саволе ки ман бо ӯ матраҳ кардам, дар бораи равобити Тоҷикистон ва Афғонистон буд. Ва манзури ман ин буд, ки оё ҷаноби Масъуд роҷеъ ба Тоҷикистон то куҷо огаҳӣ дорад ва муносибаташ ба Тоҷикистон чигуна аст. Ӯ ба сурати бисёр комил посух дод. Дар бораи робитаҳои ду кишвар бисёр суханони хуб гуфт ва ҳамчунон дар бораи ягонагии фарҳангу тамаддуни мо, забони мо ва нишон медод, ки ба масъала бисёру бисёр огаҳ буд."
Ба гуфтаи Хуҷамов ҳамон рӯзҳо буд, ки Масъуд ба таври ҷиддӣ ду тарафи низоъи Тоҷикистонро ба сулҳу оштӣ даъват мекард.
Раҳматуллоҳи Бежанпур ҳамчун шоҳид як мулоқоти Тахорро ба ёд меорад: "Як гуфтугӯ байни ҷаноби Нурӣ ҳамчун раҳбари мухолифон ва ҷаноби Раҳмонов, раисиҷумҳури Тоҷикистон дар Тахор барпо шуд ва ман шоҳид будам, ки аз оғози он Масъуд талош кард, хиҷолат аз низоъро дар миён гузорад ва фазои ҳокими музокирот бикунад. Масъуд ҳардуи онҳоро бисёр зебо дар оғӯш гирифт ва гуфт, бардорон, ман аслан хиҷолат мекашам, ки мо баҳси ихтилоф бикунем. Мо арзишҳои хубе дорем ва гузаштаҳои рӯшану боифтихоре ва баҳсе ки сар задааст, бисёр осон бо гуфтугӯи рӯбарӯ ҳал мешавад. Шумо биравед ва мардуми Тоҷикистонро аз ин беш интизор накунед. Мо бо шумо ҳастем, мо яке ҳастем ва мо ҷудоинопазир ҳастем. Ва инсофан, ин иддаъо набуд. Инро ҷаноби Раҳмонов худашон ба хотир доранд, ки ин яке аз эҳсосҳи амиқе буд, ки Аҳмадшоҳи Масъуд дар нафаси худ мунтақилаш мекард."
Ва охирин нафаси худро Масъуд дар он сӯи рӯди Омӯ, дар Тоҷикистон кашид.
Он вақт журналисти собиқи телевизиони тоҷик Қурбоналӣ Хуҷамов ҳанӯз фикр надошт, ки хотираҳои худро рӯйи қоғаз оварад: "Рӯзи ҷашни истиқлоли Тоҷикистон буд ва шоми он рӯз мо дар зиёфати як дӯсти худ будем, ки касе омад ва ин хабарро расонд, ки Аҳмадшоҳи Масъуд даргузаштааст. Ин як хабари аввалан, боварнакарданӣ ва баъдан бисёр ғамангез буд. Ғамангез на танҳо барои мардум Афғонистон, балки барои тамоми мардуме ки барои озодӣ, барои ифтихор ва ғурури миллӣ, барои ҳаққи инсон ва қоил буданд барои он ки ҳеҷ кас дар ҳеҷ куҷо ба касе зулм накунад, хабари бисёр мутаассиркунанда буд ва ҳамаи онҳое, ки сари дастархон бо мо менишастанд, аз чашмонашон ашк мерехт. Он рӯз бо вуҷуди он ки иди истиқлол буд, дар дилҳои мо ғами даргузашти Аҳмадшоҳи Масъуд бисёр асар гузошта буд."

Ҳамаи хабарҳои имрӯзро дар инҷо бихонед

Русия тасдиқ кард, ки сарбозони Кореяи Шимолӣ алайҳи Украина ҷангидаанд

Сарбозе, ки бовар меравад аз Кореяи Шимолӣ аст, аз ҷониби нирӯҳои украинӣ боздошт шудааст. Акс аз саҳифаи иҷтимоии президенти Украина
Сарбозе, ки бовар меравад аз Кореяи Шимолӣ аст, аз ҷониби нирӯҳои украинӣ боздошт шудааст. Акс аз саҳифаи иҷтимоии президенти Украина

Мақомоти Русия бори аввал эътироф карданд, ки сарбозони Кореяи Шимолӣ аз тарафи ин кишвар алайҳи Украина ҷангидаанд.

Валерий Герасимов, сардори Ситоди кулли артиши Русия 26-уми апрел дар вақти ҳисобот додан ба Владимир Путин гуфт, сарбозони Кореяи Шимолӣ "китф ба китф" бо сарбозони Русия дар вилояти Курск ҷангиданд.

Хадамотҳои истихборотии Амрико ва Кореяи Ҷанубӣ, моҳи октябри соли гузашта гуфта буданд, аз 10 то 12 ҳазор сарбози Кореяи шимолӣ ба вилояти Курски Русия фиристода шудаанд. Мақомот дар Маскав ё Пхенян ҳеҷ гоҳ ин хабарро рад ё тасдиқ намекарданд.
Сардори ситоди неруҳои Русия 26-уми апрел ба Владимир Путин гуфт, низомиёни украиниро аз вилояти Курск пурра берун кардаанд.

Артиши Украина хатми ҷанг дар вилояти Курскро рад карда гуфтааст, "амалиёти мудофиавии низомиёни украинӣ дар ноҳияҳои муайян идома дорад."

Украина дар моҳи августи соли 2024 ба вилояти Курск ворид шуда, тақрибан 1400 километри мураббаъ аз қаламрави Русияро зери назорат дароварда буд.

Асланшоҳ Раҳматуллоев, ҳунарманди шинохтаи тоҷик даргузашт

Асланшоҳ Раҳматуллоев
Асланшоҳ Раҳматуллоев

Асланшоҳ Раҳматуллоев, ҳунарпешаи шоистаи Тоҷикистон рӯзи 27-уми апрел дар шаҳри Душанбе даргузашт. Раҳматуллоев 71 сол дошт ва ба гуфтаи ҳамкоронаш вақтҳои ахир бемор буд.

Суҳроб Ҷанҷолов, ҳунарманди тоҷик ва аз ҳамкорони Асланшоҳ Раҳматуллоев ба Радиои Озодӣ гуфт, марҳум то як рӯз пеш сӯзандору мегирифт.

Қарор аст маросими видоъ бо ин ҳунарманди шинохтаи тоҷик 28-уми апрел баргузор шавад. Аммо маълум нест, ки ӯро дар куҷо ба хок месупоранд.

Асланшоҳ Раҳматуллоев хатмкардаи Донишкадаи синамогарони шаҳри Маскав буда, солҳо дар театри Лоҳутӣ ва филмҳо нақш офаридааст. Аз соли 1994 актёр ва коргардони театри мазҳакавии "Ойина" буд.

Раҳматуллоев коргардони чанд филм буд, ки маъруфтарини онҳо "Марги бегуноҳ" ва “Оворагардон” мебошанд. "Марги бегуноҳ" филме аст, ки дар бораи ҳаводиси ҷанги шаҳрвандии Тоҷикистонро дар солҳои 1992-1997 нақл мекунад.

Зиёд шудани теъдоди фавтидагон дар таркиши Бандар Аббос

Шумораи қурбониёни таркиш дар бандари "Шаҳид Раҷоӣ"-и Эрон ба 25 кас расид. Хабаргузории "Мизон" аз қавли Муҷтабо Қаҳрамонӣ, раиси додгустарии устони Ҳурмузгон навиштааст, ҷасадҳоро барои муайян кардани шахсият ба пизишки қонунӣ супоридаанд.

Мақомоти Эрон гуфтанд, омори фавтидагон дар пайи ин таркиш метавонад ҳар соат зиёд шавад.

Сухангӯи Вазорати беҳдошти Эрон эълон кардааст, ки 357 нафарро дар бемористонҳои Бандар Аббос бистарӣ кардаанд.

Таркиши сахт ва дар пайи он сӯхтори калон дар минтақаи вижаи иқтисодии бандари "Шаҳид Раҷоӣ" рӯзи шанбеи 26-уми апрел рух дод. Сабабҳои рух додани ин ҳодиса таҳқиқ мешаванд.

Радио ва телевизиони давлатии Эрон хабар доданд, ки "садои чандин таркиши дигар аз бандари "Шаҳид Раҷоӣ" ба гӯш мерасад ва дуди ғализ осмони ин бандарро тира кардааст, аммо вазъият зери назорат аст".

Ҳушдори Исроил: музокирот ба натиҷа нарасад, ҷанг дар Ғазза сахттар мешавад

Артиши Исроил эълон кардааст, ки дар сурати ба натиҷа нарасидани музокирот барои бозгардондани гаравгонҳо аз Навори Ғазза, фишори низомӣ ба гуруҳи "Ҳамос"-ро сахтар мекунад. Амрико ва Иттиҳоди Аврупо гуруҳи "Ҳамос"-ро созмони террористӣ медонанд.

Низомиёни исроилӣ гуфтаанд, бо ҷалби сарбозони захиравӣ омодаанд, ки дар минтақаҳои дигари Ғазза амалиёти нав ба роҳ андозанд. "Мо намунаи Рафаҳро дар дигар ноҳияи Ғазза пиёда мекунем,"-омадааст дар хабарномаи артиши Исроил.

Ба иттилои артиши Исроил, аз замони дубора шуруъ шудани ҷанг дар Навори Ғазза беш аз 400 сарбози "Ҳамос" кушта шуда, 1800 иншооти ин гуруҳ нобуд гардидааст.

Дар навбати худ гуруҳи "Ҳамос" аз омодагӣ барои оташбас бо Исроил ба муҳлати панҷ сол хабар додааст. Аммо ин гуруҳ пешниҳоди ба замин гузоштани силоҳро рад кардааст. Дар ин бора Тоҳир ал-Ноно, намояндаи "Ҳамос" дар пасманзари музокирот дар Қоҳира суҳбат кардааст.

"Ҳамос" умед доранд, ки миёнаравҳо пешниҳоди ин гуруҳро дастгирӣ мекунанд. Қатъи ҷанг дар Ғазза, бозсозии ин борика, озодии зиндониёни фаластинӣ дар ивази раҳоии тамоми гаравгонҳои исроилӣ аз ҷумлаи пешниҳодҳои ин гуруҳ будааст.

Дар айни замон талаби асосии Исроил дар бораи ғайринизомӣ кардани Ғазза аз сӯи "Ҳамос" рад шудааст. "Аслиҳаи муқовимат қобили гуфтушунид нест ва то даме, ки ишғол вуҷуд дорад, дар дасти мо хоҳад монд,"-гуфтааст намояндаи гуруҳи "Ҳамос" Тоҳир ал-Ноно.

Артиши Исроил пас аз ду моҳ оташбас, 18-уми март бори дигар ҳамла ба Навори Ғаззаро оғоз кард, то гуруҳи “Ҳамос”-ро аз байн бурда, гаравгонҳоро озод кунад.

Боздошти як гумонбар дар парвандаи қатли генерали рус

Ярослав Москалик
Ярослав Москалик

Хадамоти федероли амнияти Русия (ФСБ) аз боздошти як нафар бо иттиҳоми даст доштан дар қатли генерал Ярослав Москалик хабар додааст. Ин низомии баландпояи Русия рӯзи 25-уми апрел, дар таркиши мошин дар наздикии шаҳри Маскав кушта шуд

Ба иттилои мақомоти бехатарии Русия, боздоштшуда Игнат Кузини 42-сола ва зодаи шаҳри Суми будааст. Дар иттилоияи ФСБ омадааст, ӯ ҳаққи иқомати Украинаро дошт.

Мақомоти тафтишотии Русия гуфтаанд, Кузин дар зери мошине, ки қаблан харида буд, маводи таркандаи худсохт гузошта, баъдан онро дар назди хонаи генерал Москалик гузоштааст.

Дар ҳоле, ки назари мақомоти Украина ба қазия маълум нест, Хадамоти бехатарии Русия иддао кардааст, ки Киев дар ин ҳамла даст дорад.

Игнат Кузинро барои пурсуҷӯ ба Кумитаи тафтишотии Русия бурдаанд.

Генерал Ярослав Москалик дар чор моҳи охир дуввумин мансабдори рус аст, ки дар масофаи наздик ба хонааш кушта мешавад. Москалик дар солҳои 2015 ва 2019 дар музокироти “шакли Нормандӣ” дар бораи Украина нақши калидӣ дошт ва соли 2018 дар музокирот бо президенти вақти Сурия, Башор Асад дар ҳайати Русия шомил буд.

Трамп ва Зеленский "мулоқоти созанда" доштаанд

Доналд Трамп, раисҷумҳури Амрико ва Владимир Зеленский, президенти Украина рӯзи 26 апрел дар ҳошияи маросими ҷанозаи поп Франсис, дар Рим, пойтахти Италия, мулоқот карданд.

Ба гузориши хабаргузории "Франс-пресс", ёварони Трамп ва Зеленский аз дидори онҳо хабар доданд.

Кохи Сафед ва дафтари раисҷумҳури Украина тасдиқ карданд, ки Доналд Трамп Владимир Зеленский пеш аз маросими ба хоксупории поп, ба таври кутоҳ дар Рим мулоқот карданд.

Ба иттилои Кохи Сафед, "онҳо имруз ба таври хусусӣ мулоқот карда ва гуфтугӯе бисёр созанда доштанд" ва тафсилоти бештар, дертар нашр хоҳад шуд.

Ин нахустин мулоқоти онҳо пас таниши лафзӣ дар Кохи Сафед буд. Президенти Амрико талош дорад, то украиниҳоро ба созиши сулҳ бо Русия водор кунад.

Вазирони хориҷии Тоҷикистону Чин дар Алмато мулоқот карданд

Вазирони корҳои хориҷии Тоҷикистон ва Чин дар ҳошияи нишасти шашуми вазирони корҳои хориҷии қолаби "Осиёи Марказӣ-Чин", мулоқот карданд. Ин нишаст рӯзи 25 апрел дар шаҳри Алматои Қазоқистон доир шуд.

Дафтаи матбуоти Вазорати корҳои хориҷии Тоҷикистон мегӯяд, ки дар ин мулоқот Сироҷиддин Муҳридди ва Ван И дурнамои робитаҳои Тоҷикистону Чин ва рушди робитаҳо миёни ду кишвар дар арсаҳои мухталифро баррасӣ кардаанд.

Ба иттилои расонаҳои давлатӣ, Сироҷиддин Муҳриддин зимни суханронӣ дар ин ҳамоиш мавқеи Тоҷикистонро оид ба тақвияти ҳамкориҳо дар чаҳорчӯб ё қолаби "Осиёи Марказӣ-Чин", баён кардааст.

Дар ҳоли ҳозир Чин яке аз сармоягузорони асосӣ дар иқтисоди Тоҷикистон ба шумор меравад.

Ин кишвар то оғози солҳои 1990-ум қариб ҳеҷ гуна иртиботе бо Тоҷикистон надошт, аммо дар солҳои соҳибистиқлолии кишвар ба бузургтарин сармоягузор ва шарики тиҷорӣ бадал шуд. Давоми даҳ соли ахир Чин ба иқтисоди Тоҷикистон 2,6 миллиард доллар сармоягузорӣ кардааст.

Аммо нигарониҳо аз шаффоф набудани қарзу сармояҳои Чин дар Тоҷикистон зиёд аст ва таҳлилгарон тақвияти нуфузи ҳамсоякишвари азим барои Тоҷикистонро хатарнок медонанд.

Маросими видоъ бо поп Франсис бо ҳузури раҳбарони ҷаҳон

Маросими видоъ бо Поп Франсис, раҳбари 266-уми католикҳои ҷаҳон, имруз, 26 апрел, дар Ватикан баргузор шуд. Раҳбари калисои румии католикҳо, рӯзи 21-уми апрел дар 88-солагӣ даргузашт.

Дар Ватикан ва Рим чораҳои сахти амниятӣ рӯи даст гирифта шудааст. Ба гуфтаи Ватикан, 200 ҳазор нафар дар маросими хоксупории Поп Франсис ҳузур доштанд.

Раисҷумҳури Амрико ва ҳамчунин даҳҳо тан аз раҳбарон ва мақомҳои баландпояи кишварҳои ҷаҳон барои ширкат дар ин маросим ба Ватикан рафтаанд. Ин нахустин сафари байналмилалии Трамп дар давраи дувуми президентиаш ба шумор меравад.

Бинобар эълони Ватикан, ҳудуди 50 раиси кишвар, аз ҷумла, президентҳои Аргентина, Фаронса, Олмон, Италия, Филиппин, Лаҳистон ва нахуствазирҳои Бритониё, Зеландияи Нав, ва ҳамчунин бисёре аз аъзои хонаводаҳои подшоҳии Аврупо, барои ширкат дар ин маросим ба Рум рафтаанд.

Ин зодаи Аргентина аз соли 2013 ва пас аз истеъфои Бенедикти шонздаҳум калисои румии католикро роҳбарӣ мекард ва бо рафтори хоксорона, дифоъ аз адолати иҷтимоӣ ва талошҳояш барои густариши мудоро машҳур буд.

Ӯ, дар давраи раҳбарияш бар калисои румии католикӣ зиёда аз 60 давлатро зиёрат кардааст ва сафари охирини худро дар теппаҳои канори пойтахти Италия ба поён мерасонад.

Одатан раҳбарони калисои румии католикӣ дар Ватикан ба хок супурда мешаванд, аммо Франсис хилофи анъана амал кард. Вай дар соли 2023 ҳангоми суҳбат бо телевизиони Мексика дархост намуд, ки хоксорона дар канори як калисои наздикиҳои шаҳри Рум дафн карда шавад.

Муҳоҷирони афғон мегӯянд, ки бо хатари ихроҷ аз Тоҷикистон рӯбарӯ ҳастанд

Аксари муҳоҷирони афғон дар шаҳри Ваҳдат зиндагӣ мекунанд.
Аксари муҳоҷирони афғон дар шаҳри Ваҳдат зиндагӣ мекунанд.

Шуморе аз муҳоҷирони афғон мегӯянд, ки Тоҷикистон ахиран теъдоде аз афғонҳоро, ки дар Комиссариати олии Созмони Милали Муттаҳид барои паноҳандагон, низ сабт буданд, аз ин кишвар берун кардааст.

Онҳо бо нигаронӣ аз ин вазъият, аз ҳукумати Тоҷикистон мехоҳанд, ки бинобар ҳолати феълӣ ва вазъи бади ҳуқуқи башар дар Афғонистон, тасмимҳои худ роҷеъ ба ихроҷи паноҳандагони афғонро бозбинӣ кунанд.

Мақомоти тоҷик то кунун ба таври расмӣ дар робита ба гузоришҳо оид ба ихроҷи ахири паноҳандагони афғон, ибрози назар накардаанд.

Яке аз паноҳандагони афғон, ки ба далели ҳассосияти мавзӯъ нахост аз ӯ ном бурда шавад, ба шарти тағйири садо ба Радиои Озодӣ гуфт, "шуморе аз афғонҳоеро, ки дар UNHCR сабт буданд, ихроҷ карданд. Яке аз дӯстҳои мо буд, ки инҷо ронандаи таксӣ буд. Ӯ бечораро ҳам ихроҷ карданд. То кунун аз ӯ хабаре надорем. Дар Афғонистон ҳам вазъият бисёр бад аст. Агарчӣ инҷо низ бо мушкили зиёде рӯбарӯ ҳастем, вале боз ҳам Тоҷикистон набояд моро ба Афғонистон ихроҷ кунад. Хеле нигарон ҳастем".

Яке дигар аз муҳоҷирони афғон, ки ӯ низ нахост номаш дар гузориш гирифта шавад, дар суҳбат бо Радиои Озодӣ гуфт, "боздошт мекунанд ва ба он тарафи марз мефиристанд. Ҳамин дирӯз ё як рӯз қабл аз он, афғонҳоро аз шаҳри Ваҳдат гирифтанд ва ба он тарафи марз фиристоданд. Садои касеро намешунаванд. Маълум нест, ки сарнавишти ин муҳоҷирон чӣ мешавад?"

Радиои Озодӣ дар миёнаҳои ҳафтаи ҷорӣ хабар дода буд, ки нерӯҳои амниятии Тоҷикистон 47 паноҳҷӯйи афғонро аз кишвар берун карда, ба Афғонистон баргардондаанд.

Ба қавли як манбаи Радиои Озодӣ, аксари паноҳҷӯёни ихроҷшуда дар шаҳри Ваҳдат зиндагӣ мекарданд ва асосан ба таксиронӣ машғул буданд.

Ин паноҳандагон аз гузаргоҳи марзии Панҷи Поён-Бандари Шерхон, ба Афғонистон ихроҷ шуданд.

Ба иттилои расонаҳо, дар миёни ихроҷшудаҳо, ба ҷуз ронандагони таксӣ, касоне, ки барои харид ба бозор рафта буданд, низ боздошт ва ихроҷ шудаанд.

На масъулини сафорати ҳукумати пешини Афғонистон дар Душанбе ва на консулгарии таҳти контроли Толибон дар Тоҷикистон, ба пурсишҳои Радиои Озодӣ дар мавриди ихроҷҳо посух надоданд.

Мақомоти Тоҷикистон ҳам дар ин бора расман шарҳе надодаанд.

Абдумусаввир Баҳодурӣ, мудири намояндагии муҳоҷирони афғонистонии "Ориёно" дар Тоҷикистон боздошти муҳоҷирони афғонро рад ваё тасдиқ накард, вале дар суҳбат ба Радиои Озодӣ гуфт, "мақомоти Тоҷикистон бадрафторӣ намекунанд, дар сурати нақзи қонун, муҳоҷирро даъват мекунанд ва масъалаи ихроҷашро баррасӣ мекунанд".

Ҳазорон паноҳҷӯи афғон аз чанд даҳсола ба ин тараф, ба вижа пас аз бозгашти Толибон ба қудрат дар Афғонистон, ба Тоҷикистон паноҳ овардаанд. Ҳукумати Тоҷикистон пеш аз ин низ даҳҳо муҳоҷири афғонро аз ин кишвар берун карда буд.

Ба иттилои Комиссариати олии Созмони Милал дар умури паноҳандаон, танҳо дар моҳи декабри соли 2024-ум 80 афғонистонӣ аз Тоҷикистон ба ватанашон фиристода шуданд. Ба иттилои ин ниҳод, бисёре аз ин афрод, санад ва корти паноҳандагӣ доштанд.

Мақомоти Тоҷикистон дар ин бора на омор ва на шарҳе намедиҳанд. Комиссариати олии Созмони Милал дар умури паноҳандаҳо борҳо аз ихроҷи гурезаҳои афғонистонӣ нигаронӣ карда, аз мақомоти Тоҷикистон хоста буд, ин корро бас кунанд.

Шойгу: Афғонистон мавзуи меҳварии нишасти Маскав хоҳад буд

Сергей Шойгу (аз чап) бо Мавлавӣ Абдулкабир, яке аз мақомҳои баландпояи ҳукумати Толибон.
Сергей Шойгу (аз чап) бо Мавлавӣ Абдулкабир, яке аз мақомҳои баландпояи ҳукумати Толибон.

Cергей Шойгу, раиси Шӯрои амнияти миллии Русия мегӯяд, ки масъалаи Афғонистон яке аз мавзуъҳои муҳим дар барномаи нишасти байналмилалии Маскав хоҳад буд.

Қарор аст ин нишасти серӯза 27 май дар Маскав оғоз шавад ва намояндагони ҳудуди 150 кишвар дар он иштирок кунанд.

Хабаргузории русии ТАСС ба нақл аз Шойгу гузориш додааст, ки мавзуи Афғонистон дар баробари масъалаҳои дигар, дар сиёсати хориҷии Русия аз авлавият бархӯрдор аст.

Русия робитаҳои наздике бо ҳукумати Толибон дар Афғонистон дорад. Маскав ҳафтаи гузашта номи Толибонро аз феҳристи гурӯҳҳои террористӣ берун кард ва эълон намуд, ки сафири ин гурӯҳро дар Маскав хоҳад пазируфт.

Бо ин ҳол, монанди бисёре аз кишварҳои дигар, Русия низ режими Толибонро ба таври расмӣ ба расмият нашнохтааст.

Даргирӣ миёни марзбонони Ҳинд ва Покистон

Мақомҳои покистонӣ рузи 25 апрел эълон карданд, ки нерӯҳои Ҳинд ва Покистон, дар марзи Кашмир ба сӯи якдигар тирандозӣ карданд.

Ин табодули оташ ҳамзамон бо афзоиши танишҳо миёни ин ду қудрати ҳастаии рақиб пас аз ҳамлаи маргбор дар минтақа, сурат мегирад.

Ба гуфтаи ниҳодҳои истихборотӣ, нерӯҳои ҳиндӣ шабона ба яке аз постгоҳҳои марзии Покистон тирандозӣ карданд.

Яке аз мақомҳо ба хабаргузории Олмон гуфтааст, "нерӯҳои мо бо силоҳи сабук оташро посух доданд. Дар ҳоли ҳозир табодули оташ қатъ шудааст".

Ӯ афзуд, ки то кунун гузорише аз талафоти ду тараф дарёф нашудааст.

Ин даргирӣ дар ҳоле рух дод, ки таниш миёни ин ду кишвар пас аз ҳамлаи рӯзи 22 апрел ба гардишгарон дар бахши ҳиндии Кашмир, боло рафтааст. Дар ин ҳамла 26 нафар кушта шуданд. Ҳинд ҷониби Покистонро ба даст доштан дар ин ҳамла муттаҳам кард. Покистон рад кардааст.

Дар пайи ин ҳамла, Ҳмнд ва Покистон якгона гузаргоҳи фаъоли заминии худро бастанд, мубодилаи тиҷорат қатъ шуд ва дастури ихроҷи шаҳрвандони якдигарро содир карданд.

"Дар ҳолати вазнин ҳастанд." Бархӯрди шадиди се мошин дар Кӯлоб

Ҷойи ҳодиса. Акс аз навори корбарон
Ҷойи ҳодиса. Акс аз навори корбарон

Дар як тасодуфи роҳ дар шаҳри Кӯлоб се мошин бо ҳам бархӯрда, ду кас осеби сахт дидаанд.

Ҳодиса баъд аз зуҳри 24-уми апрел дар маҳаллаи Саидалӣ Вализода, ки бо номи ба номи Хирмано маъруф, рӯй дод.

Муҳиддин Олимови 30-сола ва Амирҷон Давлатови 29-сола дар шуъбаи эҳё бистарӣ ҳастанд.

Дар бемористони ба номи Ҳақназарови шаҳри Кӯлоб ба Радиои Озодӣ гуфтанд, ки "ҳарду дар ҳолати вазнин ҳастанд. Аз мағзи сар то шикастани дасту пой ҳаст."

Дар навори дурбинҳои сари роҳ дида мешавад, ки як мошин бо суръати баланд ба самти муқобили роҳ баромада, бо як "Тангем" ва як "Опел" бархӯрдааст. Аксу наворҳои зиёде низ дар шабакаҳои иҷтимоӣ нашр шуд.

Боз як сонеҳаи сахт дар канори Кӯлоб
лутфан мунтазир бошед
Embed

Феълан кор намекунад

0:00 0:02:16 0:00

Садама ё тасодуфҳои нақлиётӣ дар Тоҷикистон дар соли 2024 сабаби марги 552 кас шудааст.

Вазорати корҳои дохилии Тоҷикистон хабар дод, ки дар ин сол ҷамъан зиёда аз 1200 садама рух дод.

Беш аз 1350 каси дигар маҷруҳ гаштаанд. Аз ин шумора дар соли 2024 122 ҳолати он ба вилояти Хатлон рост меомадааст, ки 67 нафар ҷони худро аз даст дода, 134 нафари дигар ҷароҳат бардоштаанд.

Суръати баланд, дар ҳолати мастӣ рондани мошин ва беэътиноӣ ба қоидаву қонуни ҳаракат сабаби маргумир дар роҳҳо гуфта мешавад.

Путин бо фиристодаи вижаи Трамп дар Маскав мулоқот кардааст

Стивен Уиткофф бо Владимир Путин
Стивен Уиткофф бо Владимир Путин

Президенти Русия Владимир Путин рӯзи 25-уми апрел бо Стивен Уиткофф, фиристодаи вижаи Доналд Трамп, раисҷумҳури Амрико мулоқот дошт.

Аз моҳи феврал ба ин сӯ бори чорум аст, ки онҳо якдигарро мебинанд.

Хадамоти матбуотии президенти Русия суҳбати Путинро ва Уиткофф тасдиқ кард.

Стивен Уиткофф рӯзи ҷумъа ба Маскав расид ва пеш аз мулоқот бо раҳбари Бунёди сармоягузории мустақими Русия, Кирилл Дмитриев, дар майдони Арбат сайругашт кард.

Президенти Амрико Доналд Трамп эълон карда буд, ки маъмурияти вай ба қатъи ҳарчи зудтари ҷанг дар Украина ва бастани созиши сулҳ аст.

Генерали рус Ярослав Москалик дар наздикии Маскав кушта шуд

Ҷойи ҳодиса
Ҷойи ҳодиса

Генерал Ярослав Москалик, низомии баландпояи Русия, дар таркиши мошин дар наздикии шаҳри Маскав кушта шудааст. Ҳодиса рӯзи 25-уми апрел рӯй дод.

Ба иттилои Кумитаи тафтишоти Русия, дар чор моҳи охир ин мансабдори дувуми рус аст, ки дар масофаи наздик ба хонааш кушта мешавад.

Дар робита ба ин ҳодиса парвандаи ҷиноӣ боз ва таҳқиқот шуруъ шудааст. Кумитаи тафтишот хабар дод, ки Москалик рӯзи 25-уми апрел, ҳангоме мехост ба мошинаш наздик шавад, кушта шуд.

Тарҳи "Система"-и Радиои Озодӣ ҳам маълум кард, ки маҳалли таркиш, хиёбони Нестерова, наздик ба бинои зисти низомии рус аст.

"Тибқи иттилои ибтидоӣ, дар натиҷаи таркиш Ярослав Москалик, муовини сардори сарраёсати Ситоди кулли нерӯҳои мусаллаҳи Русия ба ҳалокат расидааст," -- гуфтанд дар Кумитаи тафтишоти Русия.

Ярослав Москалик, акс аз соли 2017
Ярослав Москалик, акс аз соли 2017

Навори дурбинҳои назоратӣ лаҳзаи таркишро сабт кардаанд. Бино ба гузориши Baza дар Телеграм, дастгоҳи тарканда замоне ба кор даромад, ки Москалик ба мошинаш наздик шуд.

Вай дар солҳои 2015 ва 2019 дар музокироти “шакли Нормандӣ” дар бораи Украина нақши калидӣ дошт ва соли 2018 дар музокирот бо президенти вақти Сурия, Башор Асад дар ҳайати Русия шомил буд.

Иштироки эҳтимолии ӯ дар ҷанги давомдор дар Украина ба таври ошкоро тасдиқ нашудааст.

Дар моҳи декабри соли 2024 дар пайи таркиши бомбе дар Маскав генерал-лейтенанти рус Икор Кириллов кушта шуда буд. Масъулияти ин ҳодисаро хадамоти иктишофии Украина ба дӯш гирифт.

навшуда

Боздоштҳо барои ҷалби шаҳрвандони Қирғизистон ба ҷанги Русия дар Украина

Виктор Василев
Виктор Василев

Дар Қирғизистон як каси дигарро бо гумони ҷалби шаҳрвандони ин кишвар барои ҷангидан аз ҷониби Русия алайҳи Украина дастгир кардаанд.

Расонаҳои Русия рӯзи 24-уми апрел аз ӯ Виктор Василев ном бурданд.

Хабарнигорони таҳқиқотгар навиштаанд, ки саҳифаи Василев дар Телеграм бахше аз "шабакаҳо"-и Евгений Пригожин, муассиси ширкати муздурони "Вагнер" аст ва эҳтимол худи ӯ бо хадамоти ҷосусии Русия пайванд дорад.

Аз ин пеш бо гумони ҷалби зархаридон дар Қирғизистон чаҳор нафар боздошт шуданд. Рӯзноманигорони бахши қирғизии Радиои Аврупои Озод/Радиои Озодӣ 23-юми апрел ду нафари онҳоро маълум карданд: Наталя Секерина, корманди "Русский дом" ва Сергей Лапушкин, корманди ҳукумати Уш. Додгоҳе дар шаҳри Бишкек қарори ҳабси чор нафарро содир кардааст.

Мақомоти Қирғизистон ҳанӯз нагуфтанд, ки ин афрод чанд касро барои пайвастан ба сафи артиши Русия ҷалб кардаанд. Ин ҳам зикр нашудааст, ки онҳо аз кай ба ин кор машғул буданд.

Наталя Секерина аслан рӯзноманигор аст ва дар Уш, бузургтарин шаҳри ҷануби Қирғизистон, зиндагӣ мекунад. Ӯ дар солҳои охир дар хадамоти матбуотии "Русский дом" дар Уш кор мекард.

Маркази "Россотрудничество" дар Қирғизистон аз боздошти Наталя нигаронӣ кардааст. Дар баёнияи созмон гуфта шудааст, ки ӯ шаҳрванди Қирғизистон аст. "Бовар дорем, ки ҳуқуқи корманди мо ҳифз ва амнияташ кафолат дода мешавад. Умедворем, ки тафтишот мӯйро аз хамир ҷудо мекунад. Пешопеш хотирнишон мекунем, ки Маркази фарҳангии Русия дар доираи созишномаи миёни Русия ва Қирғизистон тибқи қонун амал мекунад," – гуфта шудааст дар баёния.

Дар аксҳо дида мешавад, ки Сергей Лапушкин, корманди ҳукумати Уш, низ дар чорабиниҳои "Русский дом" фаъолона ширкат мекардааст.

Видео дар инҷост:

Қирғизҳоро ба ҷанги Русия дар Украина кӣ ҷалб кард?
лутфан мунтазир бошед

Феълан кор намекунад

0:00 0:02:14 0:00

Сиёсатшинос Эмил Ҷӯраев мегӯяд, "пас аз боздошти Лапушкин суоле пайдо шуд, ки чӣ тавр як корманди ҳукумат ба чунин кор ҷалб шудааст? Ин ҳушдори ҷиддист, ки сохторҳои давлатӣ дар баробари нуфузи кишварҳои дигар осебпазиранд. Уш, бузургтарин шаҳри Қирғизистон, як минтақаи муҳими стратегӣ аст ва ҳар гуна таъсири беруна дар ин ҷо ҳамчун таҳдид ба амнияти миллӣ арзёбӣ мешавад.”

Ин сиёсатшинос афзуд, мақомоти Қирғизистон аз ибтидо ширкати шаҳрвандони ин кишварро дар ҷанги зидди Украина ҷиддӣ гирифтаанд, ҳарчанд Бишкек дар аксар масоил ба Маскав садоқат нишон медиҳад.

"Барои кишвари мо ин як масъалаи муҳими сиёсӣ аст. Агар ба Маскав ҳам хуш наояд, бояд дарк кунад, ки мо чунин беадолатиро қабул надорем, ки дар кишвари мо одамони марбут ба маркази "Русский дом" шаҳрвандонро ба ҷанг ҷалб мекунанд," – шарҳ дод ӯ.

Додгоҳ қарор кард, ки гумонбарон то 17-уми июн дар ҳабс мемонанд. Агар гуноҳашон собит шавад, бо иттиҳоми ҷалб ба ҷанг онҳоро аз 7 то 17 сол зиндон интизор аст.

Дар Қирғизистон то кунун се касро барои ширкат дар ҷанги Украина ба ҷавобгарӣ кашидаанд. Пурсарусадотарин парванда боздошти Аскар Кубаничбек буд, ки додгоҳи Бишкек ӯро ба даҳ сол маҳкум кард ва баъдан бо шарти берун нашудан аз кишвар раҳо намуд. Сипас, ӯ аз Қирғизистон фирор кард ва дар Русия шаҳрвандӣ гирифт ва эълон кард, ки боз ба ҷанг меравад.

Ёфтҳои бештар

XS
SM
MD
LG