"Шери Панҷшер" -- симфонияи оҳангсози амрикоӣ Дейвид Гейнс, ки ба корномаи Аҳмадшоҳи Масъуд бахшида шуда. дар бузургтарин толорҳои консертии ҷаҳон садо дод, акнун дар шакли албоми алоҳида ба нашр расид.
Симфонияи Гейнс монанди филми коргардони фаронсавӣ Кристоф де Понфили талошест дар кашфи сарчашмаи нирӯофарин ва мояи бузургии фармондеҳи машҳури Афғонистон Аҳмадшоҳи Масъуд. "Ҷанги ман бар зидди ҷанг", "Оташи дил", "Охирин девор" номи фаслҳои симфонияи Гейнс ҳастанд ва фасли ниҳоии он чунин ном дорад: "Акнун мо ҳама Масъудем", ки бо суханони маҳшури акнун ман ҳам берлиниям-и Ҷон Кеннеди ҳамсадо мешавад.

Нӯҳуми сентябри соли 2001, ду рӯз пеш аз ҳамлаҳои террористӣ ба Иёлоти Муттаҳида, Масъуд аз тарафи ду террористи араб, ки худро журналист муаррифӣ карда буданд, ба ҳалокат расид.
Ин ҳам дар ҳоле ки вай охирин девори Афғонистон дар сари роҳи ҷумбиши тундрави Толибон буд. Пас аз панҷ соли ин фоҷиа, имрӯз дар Афғонистон, ки ҷангу нооромӣ аз нав қувват мегирад, дар миёни аҳли назари ин кишвар сӯги камбуд ё набуди шахсе монанди Масъуд матраҳ мешавад. Раҳматуллоҳи Бежанпур, коршиноси афғон мегӯяд: "Дар гуфтумонҳое, ки дар ҳавзаи баҳси масъалаҳои Афғонистон матраҳ шуд, фуқдони шахсияти каризматик (машҳур) ва муҳими сиёсӣ барои инсиҷоми масоили Афғонистон, ки зиндаёд Аҳмадшоҳи Масъуд буд, дарвоқеъ яке аз мушкилоти муҳиму меҳварии масоили Афғонистон шинохта шуд. Дар гузаштаҳо мавҷудияти як партизон, як чирик, як инсони созмонгари фаъоли сиёсӣ барои убур аз ҳар марҳилаи душвор як итминони хотир барои ҷомеаи Афғонистон буд ва ҳуҷуму ҳузури бегонаву душману ғайр душман дар Афғонистон зиёд хатар намеофарид. Аммо дар панҷ соле ки таҳаввулоти ҷаҳонӣ бар меҳвари бардоштан ва фуқдони эшон созмон ёфт, таҳаввулоте ки ҳам дар дохили Амрико ва ҳам дар ҳавзаи Афғонистон одреси муштарак пайдо карданд ва дарвоқеъ баландтарин сохтмонҳои оламро дар Амрико фурӯ рехт ва баландтарин чеҳра ва истиқомату қомати баланди таърихи Машриқзаминро дар Шарқ фурӯ рехт, дар ҳақиқат яке аз ҳаводиси фоҷиавии ҷаҳон маҳсуб мешавад."
Захме ки аз бохти шахсияте монанди Масъуд ба дилҳо нишаст, ба навиштаи Сардор Аҳмад, журналисти афғон, ҳамоно хунчакон аст. Дар рӯзи ёдбуди Масъуд ҳазорон нафар дар зодбуми ӯ, деҳаи Ҷангалаки Панҷшер ҷамъ меоянд ва дар пояи мадфани ӯ намоз мегузоранд.
Сардор Aҳмад менависад, дар солҳои охири умраш Масъудро "падари афғон"-ҳо меномиданд ва даъвати ӯро ба ваҳдати кишвари азҳамрехта ба ҷон мепазируфтанд. Вале имрӯз, Воҳиди Мужда, як таҳлилгари сиёсии афғон дар Кобул мегӯяд, ҳамкорони Масъуд номи ӯро бузург мекунанд, то бо номи ӯ қудрат ба даст оранд. Ва Рӯҳулло, як сокини Кобул гуфтааст, "вай як ҷангсолор буд."
Ба навиштаи хабарнигори Asia Times Пепе Эскобар Масъуд дар ҷавонӣ орзу дошт, меъмор шавад ва биноҳои зебо барафрозад, вале ба ҷойи ин маҷбур шуд, тамоми умр биҷангад. Дар маҷаллаи Central Asia Monitor тасвири хонаи Масъуд омадааст, ки аз рӯи тарҳи худи ӯ сохта шудааст. Аммо дар бораи ҳунари ҷангии ӯ дуктур Чингизи Паҳлавон мегӯяд: "Масъуд аз нигоҳи низомӣ, бетардид, як нобиға ба ҳисоб меояд. Зеро ӯ тавонист, тиурии ҷангро бо фаъолиятҳои гуногуни худаш таҳаввул бидиҳад ва фавқулодда ҳушманд буд ва аз аъмоли зудгузар мепарҳехт."
Шахсияти нодири Аҳмадшоҳи Масъудро Пепе Эскобар муҳимтарин омили маҳбубияти ӯ дар миёни мардуми худ ва дар саҳнаи ҷаҳонӣ номидааст. Вай менависад, дар мулоқотҳояш Масъуд ба чашми ӯ шабеҳи шоирони давраи зуҳури Битлз падид омадааст. Ва хабарнигори дигар, Роланд Барисил, Масъудро "ҷанговари рӯшанфикр" меномад.
Ва Раҳматуллоҳ Бежанпур мегӯяд: "Бо шинохте ки аз ишон доштам, як чунин фарди пуринержӣ ва тавонманде бо имконоти андак дар баробари хатароти бисёр бузург аз муҳаббату аз шигифтиҳои рӯзгор аст. Вале мо эъмоли салиқа мекардем, бахше ба унвони ҳокимияти соқитшуда аз ҷомеа ба наҳве нафрат дошт, ки гӯё ин омили суқути мо буд, бахше ба унвони инки ӯ тафаккураш исломисту мо нестем, ихтилоф дошт, бахше ба унвони инки ӯ тоҷик асту мо аз ин табор нестем, ихтилоф доштанд ва бахше ба хотири инки ӯ бисёр бузург асту мо кӯчак ҳастем, ихтилоф доштанд, аз чандин раҳгузар эъмоли салиқа карданд ва ба ин тартиб як вазъияти бисёр носудманди сиёсӣ дар Афғонистон ба вуҷуд омад. Ин ихтилофот бойис шуд, ки ин барномаҳо ва истротеҷиҳои гунгу мубҳам созмондиҳӣ бишаванд ва як инержии фаъолу як шонси воқеъиро аз мардуми Афғонистон бигиранд."
Аз журналистони тоҷик аввалин мусоҳибаро бо Аҳмадшоҳи Масъуд, сардабири барномаҳои иттилоотии телевизиони Тоҷикистон Қурбоналӣ Хуҷамов дар соли 1996 анҷом додааст. Вай мегӯяд: "Ба сурати умум, ҳамчун қумондон агар ба ӯ нигарем, дар ӯ ягон чизи омирона ва назарбаландона эҳсос намешуд, балки бештар фикр мекардед, дар баробари шумо як одами хоксор ва бисёр фурӯтан нишастааст. Ҳамзамон хеле зуд мефаҳмидед, ки ӯ як шахси оқил, донишманду хирадманд ва дурандеш аст. Оре, вай шахсе буд, ки фаросот ва заковати бисёр бузург дошт ва ба ҳар савол ҷавоби рӯшaну комил медод."
Аз рӯйи ончи дар замони зиндагии Масъуд, махсусан солҳои охири ҳаёташ, дар матбуоти Ғарб чоп шудааст, метавон дид, ки аксарият кӯшидаанд, муносибати ӯро ба ислом ошкор кунанд. Пепе Эскобар менависад, исломи Масъуд нарм буд монанди шафтолуи Панҷшер. Дар водии ӯ занон таҳсил мекарданд, ҳамсари худаш бурқа намепӯшид ва Масъуд исломи толибонро қабул надошту мегуфт, бин Лодин бояд боздошт шавад ва ё аз Афғонистон ронда шавад. Ними суолҳо дар мусоҳибаи он ду террорист дар ниқоби хабарнигор, охирин мусоҳибаи Масъуд, ба бин Лодин марбут буд. Ҳангоми сафараш ба Аврупо, аввалин сафари хориҷии Масъуд, аз ӯ бисёр суол мешуд, ки оё Афғонистон зимни сиёсатҳои толибҳо ба қисматҳо ҷудо хоҳад шуд. Ин ишорае ҳам буд ба тоҷик будани Масъуд.
Дуктур Чингизи Паҳлавон мегӯяд: "Аз назари сиёсӣ ба иллати ин ки тоҷик буд, мухолифонаш ҳамвора мекӯшиданд, ба ӯ хислати қавмӣ диҳанд, аз ин бобат ӯро накӯҳиш бикунанд ва ба унвони як хатар аз ӯ ёд бикунанд. Лаҳҷаи ширини Масъудро бархе аз мухолифонаш дарвоқеъ баҳонае мекарданд, барои ҳамла ба ӯ. Аммо ман ки ҳар бор аз наздик ӯро медидам, медидам, ки чӣ равобити неке бо ақвоми мухталиф дорад, ба хусус бо бародарони паштун, ҳазора, туркман ва ӯзбак ва чӣ қадар кӯшо буд, ки усулан сохтори қудрати сиёсӣ дар Афғонистон таркибе аз ширкати ҳамаи ин ақвом ва мардум бошад."
Дар охирин солҳои умраш Масъуд бо тоҷикони шӯравӣ аз наздик ошно шуд, аз он ҷо ки паноҳандагони тоҷик ва намояндагони иттиҳоди оппозисюни Тоҷикистон қисман дар қаламравҳои таҳти назорати ӯ ба сар мебурданд.
Хабарнигори тоҷик, он вақт корманди телевизиони давлатӣ ва ҳоло сардабири нашрияи "Зиндагӣ" Қурбоналӣ Хуҷамов мегӯяд: "Як саволе ки ман бо ӯ матраҳ кардам, дар бораи равобити Тоҷикистон ва Афғонистон буд. Ва манзури ман ин буд, ки оё ҷаноби Масъуд роҷеъ ба Тоҷикистон то куҷо огаҳӣ дорад ва муносибаташ ба Тоҷикистон чигуна аст. Ӯ ба сурати бисёр комил посух дод. Дар бораи робитаҳои ду кишвар бисёр суханони хуб гуфт ва ҳамчунон дар бораи ягонагии фарҳангу тамаддуни мо, забони мо ва нишон медод, ки ба масъала бисёру бисёр огаҳ буд."
Ба гуфтаи Хуҷамов ҳамон рӯзҳо буд, ки Масъуд ба таври ҷиддӣ ду тарафи низоъи Тоҷикистонро ба сулҳу оштӣ даъват мекард.
Раҳматуллоҳи Бежанпур ҳамчун шоҳид як мулоқоти Тахорро ба ёд меорад: "Як гуфтугӯ байни ҷаноби Нурӣ ҳамчун раҳбари мухолифон ва ҷаноби Раҳмонов, раисиҷумҳури Тоҷикистон дар Тахор барпо шуд ва ман шоҳид будам, ки аз оғози он Масъуд талош кард, хиҷолат аз низоъро дар миён гузорад ва фазои ҳокими музокирот бикунад. Масъуд ҳардуи онҳоро бисёр зебо дар оғӯш гирифт ва гуфт, бардорон, ман аслан хиҷолат мекашам, ки мо баҳси ихтилоф бикунем. Мо арзишҳои хубе дорем ва гузаштаҳои рӯшану боифтихоре ва баҳсе ки сар задааст, бисёр осон бо гуфтугӯи рӯбарӯ ҳал мешавад. Шумо биравед ва мардуми Тоҷикистонро аз ин беш интизор накунед. Мо бо шумо ҳастем, мо яке ҳастем ва мо ҷудоинопазир ҳастем. Ва инсофан, ин иддаъо набуд. Инро ҷаноби Раҳмонов худашон ба хотир доранд, ки ин яке аз эҳсосҳи амиқе буд, ки Аҳмадшоҳи Масъуд дар нафаси худ мунтақилаш мекард."
Ва охирин нафаси худро Масъуд дар он сӯи рӯди Омӯ, дар Тоҷикистон кашид.
Он вақт журналисти собиқи телевизиони тоҷик Қурбоналӣ Хуҷамов ҳанӯз фикр надошт, ки хотираҳои худро рӯйи қоғаз оварад: "Рӯзи ҷашни истиқлоли Тоҷикистон буд ва шоми он рӯз мо дар зиёфати як дӯсти худ будем, ки касе омад ва ин хабарро расонд, ки Аҳмадшоҳи Масъуд даргузаштааст. Ин як хабари аввалан, боварнакарданӣ ва баъдан бисёр ғамангез буд. Ғамангез на танҳо барои мардум Афғонистон, балки барои тамоми мардуме ки барои озодӣ, барои ифтихор ва ғурури миллӣ, барои ҳаққи инсон ва қоил буданд барои он ки ҳеҷ кас дар ҳеҷ куҷо ба касе зулм накунад, хабари бисёр мутаассиркунанда буд ва ҳамаи онҳое, ки сари дастархон бо мо менишастанд, аз чашмонашон ашк мерехт. Он рӯз бо вуҷуди он ки иди истиқлол буд, дар дилҳои мо ғами даргузашти Аҳмадшоҳи Масъуд бисёр асар гузошта буд."

Эмомалӣ Раҳмон, раиси ҷумҳури Тоҷикистон, рӯзи 21-уми декабр барои ширкат дар мулоқоти ғайрирасмии кишварҳои муштаракулманофеъ ба шаҳри Санкт-Петербурги Русия сафар кардааст. Дар ин бора дафтари матбуоти раёсати ҷумҳурӣ хабар дод ва гуфт, ки Сироҷиддини Мӯҳриддин ва ҳайате аз мақомоти расмии дигар ӯро дар ин сафар ҳамроҳӣ мекунанд.

Сафари Эмомалӣ Раҳмон ба зодгоҳи Владимир Путин, раиси ҷумҳури Русия 5 рӯз баъд аз қатли Қобилҷон Алиев, як навраси 10-солаи тоҷик дар Русия сурат мегирад, ки ҷомеаи Тоҷикистону кишварҳои Осиёи Марказиро такон дод. Қобилҷон Алиев, рӯзи 16-уми декабр, дар натиҷаи ҳамлаи як ноболиғи рус ба мактабе дар ноҳияи Одинтсово дар вилояти Маскав кушта шуд.

Ҳамлавари ноболиғ бо корд ба мактаб ворид шуда, аввал посбони мактаб ва сипас Қобилҷонро наврасро теғ задааст ва тамоми ҷараёни ҳамлаашро ҳам ба навор гирифтааст. Маълум нест, ки Эмомалӣ Раҳмон дар ҷараёни нишаст, қатли навраси тоҷик ва мушкили нафратпароканӣ ба муҳоҷирони тоҷикро дар Русияро бо Владимир Путин дар миён мегузорад ва ё не.

Дмитрий Песков, сухангӯи раиси ҷумҳури Русия гуфтааст, қарор аст, дар ҳошияи ҳамоиши сарон ба Эмомалӣ Раҳмон, раиси ҷумҳури Тоҷикистон, Шавкат Мирзиёев, раиси ҷумҳури Узбекистон ва Содир Ҷабборов аз Қирғизистон “Ҷоизаи Толстой” ва ё ҷоизаи сулҳи Русия дода шавад. Ба раҳбарони се кишваре, ки миллионҳо нафар аз шаҳрвандонашон дар Русия кор мекунанд ва бадрафтории маъмурони милиса ва қатли онҳо ба дасти миллатгароёни рус зуд-зуд расонаӣ мешавад.

Дар пайи кушта шудани як навраси тоҷик дар мактабе дар Русия, намояндагии ЮНИСЕФ ё Бунёди кӯдакони СММ дар Тоҷикистон гуфтааст, "мактабҳо бояд ҷойи амният, омӯзиш ва рушд бошанд".

Ин созмон 19-уми декабр дар изҳороти кутоҳе ба хонавода ва наздикони Қобилҷон Алиев, навраси кушташудаи тоҷик ҳамдардӣ кардааст.

"Ҳар як кӯдак ҳуқуқ дорад дар муҳити амн, бо эҳтиром ва ғамхорӣ ба воя расад. Зӯроварӣ нисбат ба кӯдакон ҳеҷ гоҳ ва ҳеҷ ҷо қобили қабул нест”, - омадааст дар изҳороти Бунёди кӯдакони Созмони Милал.

Қобилҷон Алиев, навраси 10-солаи тоҷик, ки дар мактаби ба номи Успенская дар шаҳри Одинтсовои вилояти Маскав таҳсил мекард, рӯзи 16-уми декабр кушта шуд. Бо гумони қатли ин наврас, Тимофей К. боздошт шудааст. Рӯзи 18-уми декабр додгоҳ Тимофейи 15-соларо барои ду моҳ ба ҳабс гирифт.

Қатли Қобилҷон Алиев вокунишҳои зиёдеро дар дохили Тоҷикистон ва берун аз он ба миён овард.

Маҷлиси миллӣ, палатаи болоии порлумони Тоҷикистон тағйирот ба Кодекси ҷиноиро тасвиб кард, ки бар асоси он барои рафтан ба назди фолбин ва ҷодугарҳо ҷазо таъйин мешавад.

Бар асоси қарори Маҷлиси миллӣ, минбаъд муштариёни фолбин ва ҷодугарҳо аз 50 то 60 нишондиҳанда барои ҳисобҳо (3750-4500 сомонӣ) ҷарима мешаванд.

Маҳмадалӣ Ватанзода, узви Маҷлиси миллӣ гуфтааст, ҳадаф аз тасвиби ин қонун "пешгирии густариши мафкураи ифротӣ ва болоравии хурофотпарастӣ" аст.

Тағйирот ба Кодекси ҷиноӣ, ки бар асоси он мизоҷони фолбинҳо ҷазо мегиранд, қаблан аз сӯи Маҷлиси намояндагон, палатаи поёнии порлумон қабул шуда буд. Акнун баъди имзои ин санад аз сӯи раиси ҷумҳур, қонун иҷроӣ мешавад.

Мақомоти Тоҷикистон борҳо ба сокинон ҳушдор додаанд, ки аз рафтан ба назди фолбин ва ҷодугарҳо худдорӣ кунанд. Вазорати корҳои дохилии Тоҷикистон соли гузашта хабар дода буд, ки мизоҷони фолбинҳо ба шуъбаҳои ВКД даъват шуда, номашон дар махзанҳои алоҳида бо расмҳояшон гузошта мешавад.

Қаблан ҷазо барои худи фолбинҳо низ сахтар шуда буд.

Мақомоти Тоҷикистон давоми як соли ахир маъракаи мубориза бо фолбинон ва ҷодугаронро оғоз кардаанд. Вале пайвандони бархе аз ин боздоштшудаҳо гуфтанд, хешовандони онҳо ҷодугар ё фолбин набуданд, балки танҳо дуохонӣ мекарданд.

Мақомоти қудратии Исроил як шаҳрванди Русияро бо иттиҳоми ҷосусӣ барои Эрон боздошт кардаанд.

Созмони амнияти дохилии Исроил ва Вазорати дифои ин кишвар 19-уми декабр дар баёнияи муштарак аз фарди боздоштшуда Виталий Звягинтсев ном бурданд.

Ба гуфтаи мақомоти Исроил, Звягинтсев 35 сол дошта, бо раводид ё визаи корӣ ба Исроил омада буд.

Ба гуфтаи манбаъ, ин шаҳрванди Русия аввали моҳи декабри имсол бо иттиҳоми ҳамкорӣ бо як маъмури амниятии Эрон дастгир шудааст.

Виталий Звягинтсев ба он муттаҳам шудааст, ки дар ивази гирифтани маблағ, аз бандар ва киштиҳо дар саросари Исроил акс гирифта ба Эрон мефиристод.

Мақомоти қудратии Исроил дар моҳҳои ахир беш аз 50 шаҳрванди ин кишварро бо иттиҳоми ҷосусӣ ба фоидаи Эрон дастгир кардаанд.

Роҳбарони кишварҳои узви Иттиҳоди Аврупо тавофуқ карданд, ки барои Украина 90 миллиард евро қарзи бефоиз ҷудо кунанд.

Антониу Кошта, раиси Шӯрои Аврупо хабар дод, ки қарз давоми солҳои 2026-2027 ба Украина дода мешавад. "Мо ин уҳдадорӣ қабул кардем ва онро иҷро мекунем", - гуфт ӯ.

Роҳбарони ИА рӯзи 19-уми декабр нахуст масъалаи додани даҳҳо миллиард евро дороиҳои Русияро ба Укрина баррасӣ карданд. Вале маҳдудиятҳои қонунӣ боис шуданд, ки баъзе кишварҳои узви Иттиҳоди Аврупо, аз ҷумла Белгия ба ин қарор розӣ нашаванд. Белгия, ки бахши асосии дороиҳои Русия дар онҷо нигоҳдорӣ мешаванд аз тасмими ҷавобии Маскав ва бад шудани фазои сармоягузорӣ дар Авупо нигаронӣ кард.

Русия таҳдид кардааст, ки дар сурати ба Украина додани дороиҳояш ба додгоҳ муроҷиат мекунад.

Дороиҳои Русия дар Аврупо 210 миллиард евро ҳисоб шудааст. Бештари ин маблағҳо дар ҳисоби бонкии Euroclear дар Белгия нигаҳдорӣ мешаванд.

Истгоҳи таксиҳо дар Хуҷанд, ҷое, ки мусофиронро ба Душанбе мебаранд, мисли рӯзҳои пешина серодам нест. Ронандагон мегӯянд, шояд боридани барфу фаромадани ярч ё тарма мардумро тарсондааст.

Теъдоди ками мусофироне ҳам, ки ба роҳ баромадаанд, сафари худро ба Душанбе муҳиму зарурӣ хонданд. Бархе дигар натавонистаанд, ки ба ҳавопаймо билет гиранд.

“Рости гап, хостем, ки бо ҳавопаймо равем, афсӯс гуфтанд, ки парвоз ҳам нест, билет ҳам нест. Бинобар ин, зарур шуморидем, ки аз роҳи заминӣ ба Душанбе равем,” – гуфт Садриддин Саидов, сокини Хуҷанд.

Чанд мусофир иддао карданд, ки дар чунин рӯзҳои сард нархи роҳкирои таксӣ аз Хуҷанд ба Душанбе низ гарон шудааст.

Ронандагон сабабро афзоиши харҷ дар зимистон номиданд. Чун, ба гуфтаи онҳо, бо сабаби гоҳе баста шудани роҳ маҷбуранд, ки соатҳо дар як ҷой биистанд ва барои гарм шудани мусофирон мошини худро хомӯш накунанд.

Ронанда Баҳриддин Аюбов гуфт: “Дар тобистон агар 30 литр бензин сарф шавад, ҳоло 40 литр сарф мешавад. Меистӣ, гарм мекунӣ.”

Дар ҳамин ҳол, Маркази обу ҳавосанҷӣ дар Тоҷикистон аз эҳтимоли фаромадани селу ярч дар минтақаҳои кӯҳистонӣ ҳушдор додааст. Ба иттилои ин ниҳод, эҳтимол дар рӯзҳои оянда ин вазъ идома кунад ва аз сокинон хоста шудааст, ки аз сафарҳои бидуни зарурат худдорӣ намоянд.

Ширкати IRS, масъули нигоҳубин ва ҷамъоварии пул дар роҳи Душанбе-Чаноқ, ки солҳо боз номи моликонаш расман эълон нашудааст, шаби 17-уми декабр аз фаромадани тарма хабар дод. Ҳоло ин ягона роҳе, ки шимоли кишварро бо пойтахт мепайвандад, боз аст, агарчӣ убуру мурур аз он мисли баҳору тобистон осон нест.

Вазири амнияти дохилии Амрико гуфт, бо дастури президент Доналд Трамп додани раводид ё визаи “DV-1” ба ғолибони бахтозмоии “Green Card” боздошта шуд.

Кристи Ноэм 19-уми декабр дар шабакаи “Х” навишт, “бо фармони раисҷумҳур Трамп фавран ба Хадамоти шаҳрвандӣ ва муҳоҷират (USCIS) дастур медиҳам, ки “DV1”-ро боздорад, то боварӣ ҳосил шавад, ки амрикоиҳо дигар аз ин барномаи фоҷиабор осеб набинанд.”

Тасмим баъди он эълон шуд, ки Клаудио Мануэл Невес Валенте, касе, ки соли 2017 ба воситаи “DV1” ба Амрико ворид шудааст, дар Донишгоҳи Браун дар Род-Айленд тирпаронӣ кард. Дар ин ҳодиса рӯзи 13-уми декабри имсол ду кас кушта ва нуҳ нафар захмӣ шуданд.

Ҷасади Валентеи 48-соларо дертар пайдо карданд. Муфаттишон бовар доранд, ки ӯ дар қатли як донишманди ҳастаӣ низ даст дорад.

Кристи Ноэм, вазири амнияти дохилии Амрико мегӯяд, Доналд Трамп дар соли 2017 ва пас аз он ки як узви гурӯҳи террористии “Давлати исломӣ” ё ДОИШ мошини борбарро ба рӯи одамон дар Ню-Йорк ронд ва ҳашт касро кушт, барои қатъи ин барнома мубориза бурд. Ба гуфтаи Ноэм, ин ронанда низ тавассути барномаи “DV1” ба Амрико рафтааст.

Амрико барои муҳоҷирон кишвари фурсатҳо ва ҷойи кору ояндаи хубе арзёбӣ мешавад, аз ин рӯ, аз ҳар гӯшаи дунё, аз ҷумла Тоҷикистон бо ҳар роҳе талош мекунанд, ба ин кишвар бирасанд. Аз Тоҷикистон соли гузашта наздик ба се ҳазор кас барандаи "Green Card” шуданд.

Владимир Путин, президенти Русия, мулоқоти солонаашро бо хабарнигорони дохилӣ ва хориҷӣ бо тасвири пешрафти артиши Русия дар ҷабҳаи ҷанг дар Украина оғоз намуд. Вай ҳеч ишора накард, ки Кремл барои расидан ба сулҳ ба кадом созише ё гузаште омода аст.

Раҳбари Русия дар мулоқоти солонааш дар бораи қатли бераҳмонаи як навраси тоҷик дар вилояти Маскав, ки сокинони Тоҷикистон ва баъзе аз гӯшаҳои дунёро такон дод, ёде накард. Суол дар бораи ин ҳодиса аз ҷониби хабарнигори тоҷике ҳам, ки дар толор ва дар рӯ ба рӯи Путин қарор дошт, дода нашуд. Қобилҷон Алиеви даҳсола 16-уми декабр дар мактабе дар вилояти Маскав аз дасти ноблоиғи 15-солаи рус ба қатл расид. Ӯро дар ноҳияи Шаҳринав дафн карданд. Муттаҳам ба ҳабс гирифта шудааст.

Мулоқоти Владимир Путин рӯзи 19-уми декабр доир ва чанд соат мустақим дар шабакаҳои телевизионии Русия пахш шуд. Дар он Путин бори дигар такрор кард, ки кишвараш дар ҷанг бо Украина пешдастӣ дораду Маскав тамоми вазифаҳои дар наздаш гузоштаро иҷро хоҳад кард.

Ӯ ҷониби Украинаро сабабгори бунбасти музокироти сулҳ номид: "Ибтидо мувофиқ буданду ба санадҳо имзо гузоштанд. Сипас аз ҳамаи созишҳо даст кашиданд. Ҳозир ҳам аз хатми низоъ ба воситаи ташаббусҳои осоишта худро канор мекашанд."

Дар ҳар сурат, ба гуфтаи Путин, "аз тарафҳои гуногун ва аз ҷумла режими Киева баъзе ишораҳоро ба зарурати муколама мебинему эҳсос мекунем. Мехоҳам бигӯям, ки мо ҳам омода ҳастем ва мехоҳем, ки низоъ бар пояи тақозоҳое, ки дар моҳи июни соли гузашта дар Вазорати корҳои хориҷии Русия матраҳ намудаем, хотима ёбад. Яъне рафъи сабабҳои ибтидоии сар задани низоъ бояд бартараф карда шаванд."

Ин дар ҳолест, ки Владимир Зеленский, раисҷумҳури Украина, борҳо гуфтааст, ки кишвараш барои музокироти сулҳ омодааст, вале Маскав корро кашол дода, барои поён додан ба ҷанг майле нишон намедиҳад.

Доналд Трамп, раисҷумҳури Амрико, талош дорад, ки таҷовузи наздик ба чорсолаи Русияро ба хоки Украина хотима бахшад.

Иттиҳоди Аврупо чанд соат пеш аз мулоқоти Путин дар мавриди истифодаи пулҳои ҳабсшудаи Русия ба мувофиқат нарасид. Тибқи пешниҳод мебоист ин пулҳо барои иқтисоди Украина сарф мешуданд. Ба ҷойи он, Иттиҳоди Аврупо тасмим гирифт, ки ба Киев қарзи боимтиёзи баробар бо 90 миллиард евро бидиҳад.

Видеоро дар инҷо бинед:

Як манбаъ дар ҳукумати "Толибон" даргирии ду шаб пеш дар вилояти Бадахшони Афғонистонро тасдиқ карда, гуфтааст, ки сарбозони онҳо бар як махфигоҳи ҷангҷӯёни ДОИШ ё гурӯҳи террористии "Давлати исломӣ" ҳамла карданд.

Ин манбаъ, ки нахост номаш ифшо шавад, ба бахши афғонистонии Радиои Озодӣ гуфт, ин махфигоҳ ба касоне марбут буд, ки дар ҳамлаҳои охир бар шаҳрвандони Чин дар Тоҷикистон даст доштаанд.

Пеш аз ин, расонаҳои наздик ба "Толибон", аз ҷумла, "Ал-Мирсод" гузориш доданд, ки нерӯҳои "Толибон" шаби сешанбе амалиётеро алайҳи як махфигоҳи ДОИШ дар шаҳри Файзобод, маркази вилояти Бадахшон анҷом доданд.

Маълум нест, амалиёт талафоте дар пай доштааст ё не.

Тасдиқи хабар аз манбаъҳои дигар номумкин аст.

Дар ҳамлаҳои рӯзҳои 26 ва 30 ноябр дар ноҳияҳои Шамсиддин Шоҳин ва Дарвози Тоҷикистон панҷ коргари чинӣ кушта ва панҷ тани дигар захмӣ шуданд.

Ҳукумати Тоҷикистон гуфта буд, ки ин ҳамлаҳо аз хоки Афғонистон тарҳрезӣ шудааст.

Пас аз ин ҳодиса, намояндаи Чин дар Созмони Милали Муттаҳид аз ҳукумати "Толибон" хост, то гурӯҳҳои даҳшатафкан дар Афғонистон, аз ҷумла Ҳаракати исломии Туркистони шарқӣ ва Таҳрики Толибони Покистонро саркӯб кунад.

Гурӯҳи "Толибон" дар пайи ҳамлаи шоми 30 ноябр ба роҳсозони чинӣ дар ҳудуди ноҳияи Дарвози Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон гуфт, ду танро дар пайванд ба ин ҳодиса дар ноҳияи Моймайи Бадахшони Афғонистон боздошт кардаанд. Ин гурӯҳ иддао кардааст, ки таҳқиқот дар ин бора оғоз шудааст.

Бо гузашти наздик ба як моҳ аз ин ҳамлаҳо, то кунун ҳеч гурӯҳе масъулияти онҳоро ба дӯш нагирифтааст. "Толибон" ҳам ҳарчанд ваъда додаанд, ки ҳодисаро таҳқиқ мекунанд, то кунун аз натиҷаҳои он хабаре нашр накардаанд.

Дар пайи вокунишҳои густурда ба қатли Қобилҷон Алиев, Вазорати маориф ва илми Тоҷикистон ҳамлаи "дорои хусумати миллӣ" ба ин шаҳрванди Тоҷикистонро маҳкум кард.

Раҳим Саидзода, вазири маорифи Тоҷикистон дар нома ба ҳамтои русаш навиштааст, "содир гардидани чунин ҷинояти ниҳоят мудҳиш дар мактаб боис ба норозигӣ ва ташвиши амиқ гардида, метавонад ба ҳолати иҷтимоии кӯдакон, волидон ва омӯзгорон" таъсири бад расонад.

Ӯ аз ҷониби Русия хостааст, "барои таъмини амният ва ҳифзи ҳуқуқи хонандагон дар муассисаҳои таълимӣ, новобаста аз мансубияти миллӣ ва шаҳрвандӣ" чораҳои бештар андешанд.

Рӯзи 18-уми декабр Омбудсмен ё Ваколатдори ҳуқуқи инсон дар Тоҷикистон қатли навраси тоҷик Қобилҷон Алиевро дар заминаи бегонаситезӣ дар Маскав маҳкум карда, аз мақомоти Русия хост, онро одилона таҳқиқ кунанд ва ҳар касеро, ки дар ин ҷиноят нақш дошт, ба ҷавобгарӣ бикашанд.

Расонаҳои давлатӣ гузориш доданд, ки Юсуф Раҳмон, дабири Шӯрои амнияти Тоҷикистон, низ бо ҳамтои русаш Сергей Шойгу ва сафири Русия дар Душанбе қатли Қобилҷон Алиевро дар миён гузошта, гуфтааст, ин ҷинояти мудҳиш дар ҷомеа нигаронии ҷиддӣ ва вокуниши васеъ ба бор овард.

Рӯзи 17-уми декабр Вазорати корҳои хориҷии Тоҷикистон ва ҳам Вазорати корҳои дохилӣ аз Русия хостанд, ки қатли навраси тоҷикистонӣ пурра ва ҳаматарафа таҳқиқ шавад.

Мария Захарова, сухангӯи Вазорати корҳои хориҷии Русия дар посухи умумӣ ба ин талаби Тоҷикистон танҳо ба хонаводаи навраси фавтида ҳамдардӣ карда гуфт, ҳодиса таҳқиқ мешавад.

Додгоҳи минтақаи Твери вилояти Маскав рӯзи 18-уми декабр Тимофей К, навраси муттаҳам ба қатли Қобилҷон Алиевро ду моҳ ба ҳабс гирифт. Дар ин муддат бояд парвандаи Тимофейи 15-сола тафтиш шавад.

Дар санаде, ки сомонаии додгоҳ пахш кард, дида мешавад, ки алайҳи Тимофей К. бар асоси қисми 2-и моддаи 105-и Кодекси ҷиноии Русия парванда боз кардаанд. Ин банди қонун дар бораи "куштори ноболиғ бар асоси нафрат ё душмании идеологӣ, нажодӣ, миллӣ ё динӣ" аст.

Қонунгузории Русия барои ин иттиҳом аз 8 то 12 сол зиндон ё ҳабси абадро пешбинӣ мекунад.

Тимофей, хонандаи синфи 9-ум буд ва рӯзи 16-уми декабр баъд аз куштани Қобилҷон Алиеви 10-сола дар мактаб боздошт шуд. Кумитаи тафтишотии Русия хабар дод, ки ин наврас дар аввалин бозпурсӣ ба гуноҳаш иқрор шуда, гуфтааст, чанд вақти охир барои содир кардани ҷиноят омодагӣ медид.

Мақомоти Русия то ҳол нагуфтаанд, ки ангеза ё сабаби даст ба ин кор задани Тимофей чист.

Расонаҳои Русия аз қавли ҳамдарсони Тимофей навиштанд, ӯ аз як хонаводаи миёнҳол аст, бо баҳои севу чор мехонд, як соли охир аз дарсҳо мегурехт ва дар бораи миллатгароӣ гап мезад.

Қатли Қобилҷон Алиев рӯзи 16-уми декабр дар мактаби ба номи Успенская дар шаҳри Одинтсовои вилояти Маскав рӯй дод ва бисёриҳоро дар Тоҷикистон таконзада кард.

Ҷасади Қобилҷонро рӯзи 18-уми декабр ба Тоҷикистон оварда, дар канори падараш дар ноҳияи Шаҳринав дафн карданд.

Бонки рушди Осиё барои назорати беҳтари пиряхҳо ва пешбинии офатҳои табиӣ ба Тоҷикистон 3 миллион доллар грант ё маблағи бебозгашт медиҳад.

Ин бонк 18-уми декабр дар хабарномае навишт, маблағ аз сӯи Фонди ҷопонии рушди Осиё ҷудо мешавад.

Ко Сакамото, намояндаи доимии Бонки осиёии Рушд дар Тоҷикистон гуфтааст, "пиряхҳо ва барф барои таъмини об барои хоҷагии қишлоқ ва тавлиди барқ муҳим ҳастанд ва обшавии босуръати пиряхҳо метавонад пайомадҳои ҷиддӣ дошта бошад".

Ба гуфтаи Сакамото, дар доираи тарҳи нав мутахассисони Тоҷикистон дастгоҳ ва донишҳои нав мегиранд, ки ба онҳо кумак мекунад дар пешбинӣ ва вокуниш ба ин таҳдидҳо беҳтар амал кунанд.

Қарор аст тарҳи нав то соли 2029 ва аз сӯи Оҷонсии гидрометерология амалӣ карда шавад. Бахши асосии лоиҳа дар минтақаҳои алоҳидаи Вилояти Мухтори Куҳистони Бадахшон иҷро мешавад.

Тоҷикистон, ки 93 дарсадашро куҳсор ташкил медиҳад, солҳои ахир аз обшавии босуръати пиряхҳо нигаронӣ дорад.

Бино ба хабари расонаҳо, як ҳайат аз Русия барои мулоқот бо намояндагони Амрико дар мавриди хатми ҷанг дар Украина ба Майами хоҳад рафт. Дидору гуфтугӯйи ҷонибҳо рӯзи 20-21-уми декабр дар назар аст. Дар ин бора Politico ва Axios бо такя ба манбаъҳои худ гузориш доданд.

Қарор аст, Вашингтон хулосаи даври охири музокирот бо Украинаро бо намояндагони Русия дар миён гузорад.

Ҳайати Русияро Кирилл Дмитриев, фиристодаи вижаи президент Владимир Путин ва ҳайати Амрикоро Стив Виткофф, фиристодаи хос ва Ҷерад Кушнер, мушовиру домоди раисҷумҳур Доналд Трамп роҳбарӣ мекунанд.

Ҳайати Амрико нақша дорад, пеш аз мулоқот бо ҷониби Русия бо дабири Шӯрои амнияти миллӣ ва мудофиаи Украина Рустам Умаров гап занад.

Ҳеч гуна дидору гуфтугӯи намояндагони Русия ва Украина дар назар нест.

Ба маълумоти Politico, дар Кохи Сафед бовар доранд, ки Русия замонатҳои амниятии Ғарбро дар Украина ва узвияти ин кишварро дар Иттиҳоди Аврупо хоҳад пазируфт.

Яке аз замонатҳои амниятӣ эҷоди нерӯҳо ба раҳбарии Аврупо аст, ки бо иштироки кишварҳои довталаб ташкил мешавад ва "дар таъмини амнияти фазоии Украина ва ҳифозат аз роҳҳои баҳрӣ нақш хоҳад дошт".

Даври охири музокироти байни Украина ва Ғарб рӯзҳои 14-15-уми декабр дар Берлин гузашт. Гузориши расонаҳо баёнгари он аст, ки ҷонибҳо бахши аъзами ихтилофҳоро аз байн бурдаанд, вале масъалаи вогузории қаламрав ҳамчунон ҳалношуда мондааст.

Раисҷумҳури Тоҷикистон дастур додааст, ки мақомот барои гузаштан ба низоми таҳсили дувоздаҳсола чора ҷӯянд.

Ин нуктаро Эмомалӣ Раҳмон 16-уми декабр дар паёмаш ба порлумон ироа кард.

Ӯ афзуд, ҳадаф аз гузаштан ба таҳсили дувоздаҳсола мутобиқ кардани низоми таҳсилоти Тоҷикистон ба меъёрҳои ҷаҳонӣ аст. Аммо президент аз ин бештар ҷузъиёт надод ва маълум нест, ки Тоҷикистон кай ба низоми таҳсили 12-сола мегузарад.

Мақомоти Тоҷикистон чанд бор аст гузаштан ба ин низоми таҳсилро ба таъхир мегузоранд.

Артур ван Дизен, мудири Бунёди кӯдакони Созмони Милал (ЮНИСЕФ) қаблан дар суҳбат ба Радиои Озодӣ гуфта буд, Тоҷикистон уҳдадор шудааст, ки таҳсилот то синфи 12 боло бурда шавад.

Омбудсмен ё Ваколатдори ҳуқуқи инсон дар Тоҷикистон қатли навраси тоҷик Қобилҷон Алиевро дар заминаи бегонаситезӣ дар Маскав маҳкум карда, аз мақомоти Русия хостааст, онро одилона таҳқиқ кунанд ва ҳар касеро, ки дар ин ҷиноят нақш дошт, ба ҷавобгарӣ бикашанд.

Умед Бобозода рӯзи 17-уми декабр бо изҳори нигаронии ҷиддӣ дар паёме ба ҳамтои худ дар Русия Татяна Москалкова ва ваколатдори ҳуқуқи кӯдак Мария Лвова-Белова гуфтааст, ин ҳодисаи даҳшатбор хонаводаи наврасро дар ғаму андӯҳ нишонд ва нигаронии амиқро дар ҷомеа ба бор овард.

Ӯ афзудааст: "Ҳифзи ҳаёт, амният ва ҳуқуқи кӯдакон бояд вазифаи аввалиндараҷаи ҳар давлат ва ҳар муассисаи таълимӣ бошад. Ҳеч ҳолат ва камбудҳои маъмурӣ ё хунукназарӣ наметавонад зӯроварӣ ё бепарвоиро нисбат ба кӯдакон тавҷеҳ кунад."

Бобозода ҳамзамон роҳандозии чораҳоро барои пешгирӣ аз такрори чунин фоҷиа, сахттар кардани назорат дар мактабҳо ва таъмини амнияти равонӣ ва ҷисмии кӯдакон муҳим донистааст.

Расонаҳои давлатӣ гузориш доданд, ки Юсуф Раҳмон, дабири Шӯрои амнияти Тоҷикистон, низ бо ҳамкори русаш Сергей Шойгу ва сафири Русия дар Душанбе қатли Қобилҷон Алиевро дар миён гузошта, гуфтааст, ин ҷинояти мудҳиш дар ҷомеа нигаронии ҷиддӣ ва вокуниши васеъ ба бор овард.

Ба қавли мақомот, Юсуф Раҳмон, ба зарурати таҳқиқи ҳамаҷониба, одилона ва шаффофи қазия таъкид карда ва гуфтааст, ки таъмини ҳифзи ҳуқуқ ва амнияти ноболиғон бояд дар авлавият бошад.

Қобилҷон Алиев рӯзи 16-уми декабр дар натиҷаи ҳамлаи як ноболиғ ба мактабе дар Одинтсовои вилояти Маскав кушта шуд. Гумонбари понздаҳсола дастгир шудааст. Ба гузориши расонаҳои русӣ, ӯ эътироф кардааст, ки чанд вақти охир барои содир кардани ин ҷиноят омодагӣ медид.

Дар бештар аз бист соли охир мавридҳои зиёди қатли шаҳрвандони Тоҷикистон дар Русия расонаӣ шуда, дар миёни онҳо куштори кӯдакон бештар аз ҳама ҷомеаи Тоҷикистонро ошуфтаву маъюс кардааст. Марги Қобилҷон Алиев яке дигар аз ин қатлҳо шуд ва захмҳои пешинаро тоза кард.