Институти байналмилалии пажӯҳишҳои сулҳи Стонкголм (SIPRI) мегӯяд, дар як даҳсолаи ахир воридоти аслиҳа ва таҷҳизоти низомӣ аз сӯи кишварҳои Ховари Миёна 87 дарсад афзоиш ёфтааст. Бар пояи ин пажӯҳиш, Амрико бузургтарин фурӯшандаи аслиҳа дар ҷаҳон ба шумор меравад.
Бино ба гузориши SIPRI аз рӯзи 11-уми март, содироти аслиҳа дар ду давра - байни солҳои 2009-2013 ва 2014-2018, дар маҷмӯъ 87 дарсад афзоиш ёфтааст. Дар ҳамин давра воридоти таҷҳизоти низомӣ ба қораи Амрико, Аврупо, Шарқи Осиё ва Африқо коҳиш ёфтааст. Дар панҷ соли гузашта кишварҳои Осиё ва Ховари Миёна муҳимтарин дарёфткунандагони таҷҳизоти низомӣ будаанд.
Дар як гузориши SIPRI аз моҳи декабри соли 2018 гуфта шуда буд, ки ширкатҳои амрикоӣ дар соли 2017 ба миқдори 222,6 миллиард доллар ва ширкатҳои Русия 37,7 миллиард доллар аслиҳа содир кардаанд.
SIPRI мегӯяд, байни солҳои 2014 то 2018 содироти аслиҳаи амрикоӣ 36 дарсад афзоиш ёфтааст. Ба гуфтаи Институти байналмилалии пажӯҳишҳои сулҳ (SIPRI), 52 дарсади содироти аслиҳаи Амрико ба Ховари Миёна рост меояд.
Арабистони Саудӣ дар садри панҷ кишвари аслии воридкунандаи таҷҳизоти низомӣ қарор дорад ва муштарии аввали таҷҳизоти низомии Амрико аст. Имороти Муттаҳидаи Араб низ дар ҷойгоҳи савуми муштариёни таҷҳизоти низомӣ аз Амрико аст. Ҳинд, Миср, Австралия ва Алҷазоир дигар харидорони аслии таҷҳизоти низомӣ будаанд. Ҳинд муштарии аввали таҷҳизоти низомии Русияву Исроил ва Миср муштарии аввали аслиҳаи Фаронса ҳастанд.
Арабистони Саудӣ дар айни ҳол муҳимтарин муштарии таҷҳизоти низомӣ аз Бритониё, Шведсия, Швейтсария ва Канада аст. Дар панҷ соли гузашта Имороти Муттаҳидаи Араб муҳимтарин муштарии таҷҳизоти низомӣ аз Туркия буд, дар ҳоле, ки содироти аслиҳа аз Туркия ба Арабистони Саудӣ низ дар ҳамин давра10 дарсад афзоиш ёфтааст.
SIPRI аз ҷумла сабабҳои афзоиши харидории таҷҳизоти низомӣ аз сӯи бархе кишварҳои арабии Ховари Миёнаро танишҳо байни ин кишварҳо ва Эрон, ҷанг дар Яман ва бӯҳрон байни Қатар ва муттаҳидони Риёз арзёбӣ кардааст.
Ауде Флеурант, мудири SIPRI мегӯяд, таҷҳизоти низомии Амрико дар панҷ соли гузашта дар умум ба 97 кишвари ҷаҳон содир шудаанд. Ин аслиҳаи содиршуда дар маҷмӯъ ҳавопаймоҳои ҷангӣ, мушакҳои кӯтоҳпарвоз ва миёнапарвоз ва миқдори зиёди бомбаҳо будаанд.
Русия ҳамчунин мақоми дувуми худ дар миёни бузургтарин фурӯшандагони таҷҳизоти низомиро ҳифз кардааст. SIPRI мегӯяд, содироти таҷҳизоти низомии Амрико дар байни солҳои 2014-2018 "75 дарсад бештар аз Русия буд, дар ҳоле, ки дар байни солҳои 2009-2013 ин фарқ танҳо 12 дарсад буд".
Фурӯши аслиҳаи русӣ низ дар муқоиса ба ду давраи гузашта (2009-2013 ва2014-2018) 17 дарсад коҳиш доштааст. Сабаби аслии он, камтар шудани тақозои харидории аслиҳа аз сӯи Ҳинд ва Венесуэла гуфта шудааст.
Фаронса, Олмон ва Чин дар ҷойгоҳи савум то панҷум қарор доранд. Амрико, Русия, Фаронса, Олмон ва Чин фурӯшандаи дар маҷмӯъ 75 дарсади таҷҳизоти низомӣ дар ҷаҳон будаанд.
Дар як гузориши SIPRI аз моҳи декабри соли 2018 гуфта шуда буд, ки ширкатҳои амрикоӣ дар соли 2017 ба миқдори 222,6 миллиард доллар ва ширкатҳои Русия 37,7 миллиард доллар аслиҳа содир кардаанд.
Кадом хамсояхо пеш рафтанд?
Ҳеҷ гап надорад, тараққиёт рушд ва пешравӣ маблағ талаб мекунад, ин ягон ҷои воҳима ё нофаҳмӣ надорад. Роҳҳо обод шуда истодаанд, ГЭСҳо шукр қомат афрохта истодаанд, хатҳои интиқоли барқ таранг кашидагӣ, савдо ва додугирифт бо ҳамсояҳо пеш рафта истодааст. Албатта камбудӣ низ ҳаст, ин чизи пинҳонӣ нест, мушкиламон зиёд аст. - 6-7 фарзанд мекунему баъд менолем, ки дар мактаб 50-60 талаба дар як синф мешинанд - китоб хонед мегӯянд, дарс хонед мегӯянд, намекунему взятка дода зачет мегирем - муаллиме ки сахтгир аст, бад мебинему муаллими пул гирифта зачет мондагиро "мужик бдай" мегуем - қоидаи роҳро вайрон накунед мегӯянд, вайрон мекунему ГАИш-ро пул дода бо газ метем. Правара нахонда мегирем - корамон фақат нолидану танқид кардани ҳукумату ҳукуматдорон, ҳамунҳо низ мисли мову шумо одаманд - рамазон ё қурбон мешава, савдогаро нарха осмон мебардоранду баъд "мол қимат омадагияё" мегуянду "ҳоҷӣ" мешаванд - як коррупсионер ё вазифадор ё мулло хона биёяд бологузар мекунему муаллим ё духтур ё деҳқона "хуш омадед!" намегуем ҳатто - дар хона кудак китоб дафтар надорад, аммо мошини тонировкаи 30-40 ҳазор доллара дорем - оби даҳанамон рехтагӣ фақат "пулу моли дигаронро ҳисоб мекунем" - пули свет дирам меистад намедиҳем, аммо се фаза тент мондагӣ "красни лини дорм" гуфта воҳима мекунем - ягон одами босавод ё мехондагиро бинем "эҳ и Лелин шидай" гуфта мазоқ мекунем Чанд нафарат худатро дар ҳамин нуқтаҳо дидӣ? 99 фисад зиёдтар боварӣ дорам. Биёед аз худамон шурӯъ кунем, фарзандонро таълиму тарбия диҳем, 6-7 инкубатор накнему ба қадри зӯррас кунем. Муаллимонро эҳтиром кунем, бе взятка зачет гирем, ақалан 2-3 маротиба дар як ҳафта библиотека равем, хонем, пас бинем обод мешавад мулк ё не? Ма диплом дорам ҷои кор нест мегуем. Диплом лозим нест, савод лозим аст, савод дошта бошед кор шуморо меёбад бовар кунед. Мардуми шухем ҳами тоҷикон. Тоҷикони Ғафуров 700 саҳифа аст, 3 саҳифаи аввалро мехонему даррав пулти ТВ-ро мегирему канал мековем. Бо менолем, ки ягон передачаи соз нест, фақат шаршараи куҳистон. Бачаҳоямон ручка надоранд, телфони САМСУНГамон оригинал аз Корея омадагӣ Айфон аз америка омадагӣ корамон фақат видеои мазоқ тамошо кардану ба дигарон фиристодан аст. Баъд омада омада, мегем қарз 5 триллион шид. Хомуш кунед телефонатонро, фарзандатонро даъват кунед пурсед бачам чӣ хондед имрӯз? агар "диёри арҷманд ..." гуфт, пулта гиред, шаршараро монед дубора. Гимна да синфи 1 мехонан, пирхар ҳолиям саҳифаи 1 алифбодаӣ бген. Қарзи давлата нишон бтенша, ҳушаш дар сараш мезанад, моментално!
Худованд нигаҳ дорад ин марди ғайюри тоҷикро! Ғайрате ки ба тамоми мардум ҷуръат овард. Ҳатто як "мубориз"-и собиқаи 30 сол дошта мисли ин одам ҷуръат ва якрӯ нест!
Хоб мардуми шарифи Тоҷикистон чихеле,ки вазири молияи ҶТ ба парлумони кишвар пешниҳод кард ҶТ аз кадом бонкҳои ҷаҳони чиқадари маблағ қарз гирифтаги аст ин гувоҳи аз он медиҳад,ки ҶТ ин қарзҳоро баргардонида наметавонад
Хеч гап не, хамаи мардуми Точикистон барои пардохти карз ба мухочират мераванд. " Точикистон ба пеш! "