Абдуқайюми Қайюмзод
Тибқи охирин саршумории нуфус дар Тоҷикистон, ки соли 2000-ум доир гардид, шумораи занҳо назар ба мардон дар ин кишвар се дарсад бештар афзоиш доштааст. Вале ба назари ҷомеашиносон, новобаста бо ин теъдоди бузурги нуфус занҳо дар ҳаёти сиёсиву иқтисодӣ ва фарҳангии Тоҷикистон натавонистаанд, ҷойгоҳ ва мақоми муассиреро ба худ ихтисос бидиҳанд.
Ҷумъахон Саидалӣ, устоди риштаи равобити байналмилалии Донишгоҳи Миллии Тоҷикистон, ба сифати пешво ва ё лидер зуҳур наёфтани зани тоҷикро дар ҷомеа дар ин чанд соли ахир натиҷаи ҷанги шаҳрвандӣ медонад. Саидалӣ мегуяд, замоне дар саҳнаи сиёсат фармондеҳон нуфуз пайдо карданд ва ин раванд то ҳоли ҳозир, яъне пас аз Созишномаи умумии сулҳ низ идома дорад табиист, ки барои зан ҷойгоҳе боқӣ намемонад: "Ҷанги шаҳрвандӣ барои зани тоҷик монеае шуд, то натавонад, ба саҳнаи сиёсӣ барояд, яъне чун як чеҳраи сиёсӣ шавад. Ва ин тарсе ба вуҷуд меовард, ки масалан ин барои зан вазнин аст. Ба фикри ман дар 20 соли ахир аз зани тоҷик ҳамчун як чеҳраи сиёсӣ гумон аст, ки барояд."
Ҷузъиёти бештар дар гушаи Гузоришҳо