Бахши аъзами таҳлилгарон бар ин боваранд, ки ин қарордод намунае аз қудратталабии Русия ва талоши он барои эҳёи дубораи нуфузи аздастрафтааш аз як сӯ ва аз сӯи дигар талоше дар ҷиҳати ҷилавгирӣ аз густариши нуфузи Амрико ва Ғарб дар минтақа мебошад. Нуралӣ Давлат, таҳлилгари тоҷик, мегуяд, Кремл талош дорад ҳадди ақал нуфузи худ дар маҳдудаи шӯравиии пешинро ҳифз кунад ва ин иқдом талошест барои бозгардонидани Тоҷикистон ба таҳти нуфӯзи Кремл.
Бархе дигар аз коршиносон мегуянд, то ҳол ҷузъиёти ин Қарордод маълум нашудааст, аммо ба ҳоли иҷро даромадани он дар ҳар ҳолат ҳам ба сурати табиӣ вобастагии Тоҷикистон аз Русияро афзоиш хоҳад дод. Ин ҳам дар ҳолест, ки бузургтарин пойгоҳи низомии хориҷии Русия дар Тоҷикистон мавҷуд аст. Аммо Аҳмадшоҳи Комилзода, коршиноси дигари тоҷик, мегуяд созишномаҳои дуҷониба дар шароити мавҷудияти Созмони паймони амнияти дастаҷамъӣ амали зарурӣ нест ва беҳтар аст, қарордодҳои амниятӣ дар чаҳорчуби ин созмон амалӣ шавад, то афзоиши вобастагии Тоҷикистон ба Русия бештар нашавад.
Бо вуҷуди ин суоли дигаре, ки матраҳ мешавад ин аст, ки кадом ангеза ва авомили эҳтимолие Тоҷикистонро барои имзои чунин қарордоде водоштааст? Коршиносон мегуянд, гурӯҳҳое, ки дар минтақа ба ҳукумати худ солҳои тӯлонӣ идома медиҳанд, тавассути додани имтиёз ба қудратқои минтақаӣ ва фароминтақаӣ мехоҳанд ба умри ҳукуматҳои худ биафзоянд. Дар ҳар сурат, мегӯянд коршиносон, ошкор шудани ҷузъиёти Созишномаи миёни Тоҷикистону Русия дар мавриди истифодаи муштарак аз нерӯҳои низомии ду кишвар ва шароити истифодаи ин нерӯҳо ба суолҳои бештаре посух хоҳад гуфт.
Биёед ҷони гапро занем. Маҳалгароӣ ба дараҷаи олӣ ҳастем. Лекин як миллат нестем. Ҳеҷгоҳ сарҷамъ нестем. Ғайри имкон аст,ки Бадахшониҳо,Суғдиҳо, Кӯлобиҳо, Қаротегиниҳо ва ғайра як миллат бошанд. Чаро? Бо якдигар дӯсту бародар нестем. Ба якдигар раҳм надорем. Кадомеро пурси мегӯяд ман зӯрам айби ман нест. Дур назар накунед афғону эрониву ӯзбеку қирғизу қазоқро бинед. Оё мо ягон давру замон сарҷамъ ва як миллат мешавад? Ё на мусалмони ҳақиқи ва на кофири мутлақ мемонем???
Кор то дарачае расидааст ки рохбарони дарачаи поёни низ аз нигохи махал тайин мегарданд. Масалан директори бозори марказии ш. Истаравшан аз кадом як минтакаи чануб таин гардид . Дар рузи якуми кори тамоми кормандони пештараро аз кор ронда , гирди худ хешовандонашро чамъ намуд. То хатто назоратчиёну посбонони бозор хама хешовандони раисанд.
Чи чавоб метем? Вакте ки карздорем, Вакте ки коррупция экономикара фалач кардааст, вакте ки махалгарои ва хешу туборбози дар сатхи баланд аст, вакте ки хукумат бо халк дар як радиф нест, вакте ки бекори авч кадааст, Вакте ки халк барои нони даханша ёфтан якта якта не, гуфти у гап кабила кабила ба мухочират рафтесан, аз кадом чихат ба хитой истодагари мекуне????? Хитой уже аз паи рох кушои дар коинот аст акам. Мо холо чои кори муносиб офарида наметонем, халкро дар айни сармо бо барк таьмин када наметонем.
Дар авгонистон чанд ширкати Точикистон кор меканад
Махалгарои хаст дар хакикат 100 фисад, ин хама барои маблаг чамь намудан аст агар дар як вазорат ё корхора як чанд вазифаи рохбари барои як махал ё минтака дода шавад порагири авч мегирад зеро гап намеброяд байни худшон. Дар Точикистон системаи свой чужой амал мекна ба свои дохил мешуданд то соли 2012 хамаи минтакаи Хатлон. Баьд аз соли 2012 Хатоонихои шермарда бо Дасти хдшон кушта танхо тарсончак ки монд гуфтанд всё хаст ва мемонад тока Дангара, А дигар минтакахо хам хамин тавр хамаи вазифа ба Дангараги дигар кас нест. Дигар минтакахо дар Хукумат ки вазифахои хучатгузори анд Хучанди, Помири зеро басаводанду як бало карда хаторо тоза мекнан аз 100 суми дуздида 1 сум метан солшкати кор карда мегарда агар тамоми чиноятро содир кнен аз Дангара боши аз чавобгари озод хатто Терраристро озод намои ё худ Террорист боши аз Хатлон дигар минтака боши агар Санкцияи чиноят 10 Сол мукаррар карда бошад 5 Сол мешини ё чаримаи Кам кати озод мешавад Агар чужой аз дигар минтака боши мурди. Хамчунин дар як корхонаи давлати ё як шуьба рохбар Дангара муовини аввал Дангара ха Ду муовини дигар яке аз дигар навохии Хатлон ва яке шояд аз Помир, Сугд, Гарм ё Душанбе бошад 1,2,3 агар якчоя сухбат кнан хичи нест а 4 муовин ё 3 муовин ё коргари одии ки як хамшахриашро жила монд сухбат кард онхоро ба махалбози гунахгор мекнан шахсоне ки 1,2,ва 3 анд аммо худи онхо аз руз то шом якчо дузди якчо горат якчо хатто ба як ,,,, раванд онхо махалбоз не гуё. Дар тамоми макомотхои хифзи хукук дар ш.Душанбе ё гирду навохии он агар хар кадоме 80 то 250 нафар коргар дошта бошад 90 фоизаш аз Хатлон мебошанд онхо магар махалбоз бояд Хукумат аз мухочирон мехнати омузад. Лекин мардуми мухочир хама фахмиданд ва Дарк намудаанд ба пурраги ки танхо Точиканд. Ва бо Точик гуфтан фахр мекнан барои хамин ба Хукуматдорон маслихат ки аз мухочирон омузед Точик буданро. А вазифадоро ки чанка махалбози мекнан ин ба манфиати Халки Одди аст. Зеро ин алакай ба пояхои хукуматро шикастааст ва худи Хукумат Дарк кардааст. Барои хамин Ман хамчун як Точик ва Точикистонам ба тамоми Точикони руи дунё ва тамоми халку милатхо гуфтаниям ки Хамаи Инсон дунё фарзанди падари Ман аст ягон вакт ягон нафарро нагуед ё напурсед ки аз кучои Точикистон АСТ танхо чавоб дихед Хатто савол шавад, ки Точикаму аз Точикистонам махал надорам танхо Точикам. Ва он шахсе ки ба Шумо ин саволро Дод Назар намоед ба намудаш Дарк мекнен ки аз саволи додааш пушаймон шуд ва Чавоб дода наметонад он шахсе ки чунин савол медихад.Барои хамин сарбаланду Хонаобод бошед Бародарону хохарону модарону падарони Точики Ман. Ман танхо Точикам ва тамоми Точиконро дуст медорам аз Кадом махале набошанд. Онхо фарзанди падари мананд ва модару хохару бародари мананд.