Пайвандҳои дастрасӣ

Хабари нав

Намояндаи Тошканд: Мо мухолифи сохтмони Роғунем


Галина Саидова, муовини вазири иқтисоди Узбакистон, зимни суханронӣ дар конфронси байнулмилалии «Об барои ҳаёт» дар шаҳри Душанбе гуфт, Узбакистон мухолифи сохтмони нерӯгоҳи Роғун аст, зеро барномаи сохтмони ин нерӯгоҳ дар замони Шӯравӣ тарҳрезӣ шудааст.

Муовини вазири иқтисоди Узбакистон, ки ин кишварро дар конфронси байнулмилалӣ дар Душанбе намояндагӣ мекунад, ҳамзамон иброз дошт, ки Узбакистон ба сохтмони нерӯгоҳҳои кӯчак дар Тоҷикистон зид нест.

Таъкиди дигарбораи намояндаи Узбакистон бар мухолифати Тошканд алайҳи тарҳи нерӯгоҳи Роғун дар ҳолест, ки иддае аз коршиносон конфронси "Об барои ҳаёт"-ро имконе барои гуфтушуниди намояндагони ду кишвар бар сари масоили обу энержии минтақа меномиданд.

"Об барои ҳаёт"

Конфронси байналмилалии «Об барои ҳаёт» бо ибтикори Тоҷикистон ва таҳти васояти Созмони Милали Муттаҳид дар шаҳри Душанбе субҳи имрӯз оғоз ба кор кард.


Ба иттилои масъулони вазорати хориҷии Тоҷикистон барои ширкат дар ин ҳамоиши байналмилалӣ, ки муддати ду рӯз идома хоҳад дошт, намояндагони беш аз 70 кишвари ҷаҳон ва зиёда аз 65 созмони байналмилаливу минтақавӣ даъват шудаанд.Бо пешниҳоди Тоҷикистон соли 2003 дар ҷаҳон ба унвони Соли оби тоза ва солҳои 2005 — 2015 Даҳаи байналмилалии амалиёти «Об барои ҳаёт» эълом шудааст.

Дар чаҳорчуби конфронс шаш мизи гирд доир хоҳад шуд ва барои гузориш дар масоили мазкур 36 коршиноси байналмилалӣ, ба хусус аз СММ даъват шудаанд.

Раҳмон: Баъзе кишварҳо ҳақиқати Аралро таҳриф мекунанд

Эмомалӣ Раҳмон, раиси ҷумҳури Тоҷикистон дар конфронси байналмилалии "Об барои ҳаёт" гуфтааст, баъзе давлатҳои минтақа ҳақиқати ҳолро таҳриф карда, талош мекунанд, ки ҷомеаи ҷаҳониро аз сабабҳои аслии рух додани фоҷиаи баҳри Арал дур кунанд.

Оқои Раҳмон гуфт, сабаби аслии хушкидани Арал истифодаи харобкорна ва ғайри оқилонаи манобеи обӣ аз сӯи кишварҳои минтақа мебошад.

Ӯ гуфт, "бо таассуф изҳор менамоям, ки баъзе давлатҳои минтақа ба ҷои ин, ки ба ҳалли проблемаҳои ҳавзаи баҳри Арал кўшиш ба харҷ диҳанд, бо ҳар роҳу восита ҷидду ҷаҳд менамоянд, ки ҳақиқати ҳолро таҳриф карда, таваҷҷўҳи ҷомеаи ҷаҳонро аз сабабҳои аслии рух додани фоҷиа, яъне истифодаи ғайриоқилона ва баъзан харобкоронаву ҳалокатбори захираҳои об дур кунанд".

Ба гуфтаи оқои Раҳмон, маънидоди яктарафаи далелу рақамҳои мавҷуда ба манфиати ҳалли проблема намебошад. Самараи ҷидду ҷаҳди наҷот додани баҳри Арал, пеш аз ҳама, ба дарки аниқу дурусти ҳақиқати ҳол ва амалӣ сохтани тадбирҳои мушаххас вобаста мебошад.

Мушкили ба об печидаи ду кишвар

Аммо конфаронси байналмилалии «Об барои ҳаёт» дар ҳоле дар Душанбе баргузор мешавад, ки мавзӯи истифода аз захоири об ва тақсими он дар минтақаи Осиёи Марказӣ, ба хусус дар миёни Тоҷикистон ва Узбакистон бештар авҷ мегирад. Кор ба ҷое расидааст, ки ин вазъ равобити ду кишвари минтақа ва ҳамзамон ҳамсояро ба сардӣ мувофеҳ кардааст. Созмонҳои байналмилалӣ, ба хусус СММ низ дар ҳалли ин мушкил дасткӯтоҳӣ нишон додааст.

Султон Раҳимов, муовини аввали вазири мелоратсия ва захираҳои оби Тоҷикистон низ мавозеи мухталифи мақомоти Тоҷикистон ва Узбакистонро маҳсули баҳси истифода ва тақсими захоири оби минтақа медонад, «воқеан, Тоҷикистон мехоҳад аз ин захираи табиӣ, ки 60 дар сади онро дар минтақа дар ихтиёр дорад. барои тавлиди неруи барқ ва аз ин тариқ, бароварда кардани ниёзи сокинонаш истифода кунад, аммо Узбакистон бошад бештар дар фикри шодоб кардани заминҳои кишташ мебошад».

Пас суоли матраҳ низ ин аст, ки оё конфаронси Душанбе метавонад таҳарруке дар ҳалли мушкили мавҷуд миёни кишварҳо шавад? Султон Раҳимов, бар иин аст, ки Тоҷикистон, ба ҳайси кишвари пешгом дар амалисозии Даҳсолаи байналмилалии амалиёти «Об барои ҳаёт» ва аз сӯи дигар кишвари болооби минтақаи Осиёи Марказӣ ҳамеша хоҳони ҳамкории муштарак, самимӣ ва ҳамзамон мутақобилан судманд бо кишварҳои ҳамося дар заминаи истифода ва тақсими захираҳои обӣ аст. Ба ин далел вай мегӯяд, ҳарчанд расидан ба ҳадаф дар доираи як нишаст хеле мушкил аст, аммо умед аст, ки конфаронси Душанбе таконе барои таъмини манфиатҳои кишварҳои минтақа, ба хусус Тоҷикистон ва Узбакистон дар ҷиҳати ниятҳо ва ҳадафҳои стратегии онҳо гардад.

Ҷустуҷӯи роҳи ҳал

Аммо коршиносон бар ин боваранд, ки истифода аз захоири об, ки ба як мушкили глобалӣ дар миёни Тоҷикистон ва Узбакистон табдил шудааст, талоши ҷиддӣ ва ҳамзамон азхудгузаштанҳоро талаб мекунад.

Сафари Абдулаҳад, коршиноси масоили байналмилалии минтақа мегӯяд: «Таҷриба нишон дод, ки дар муддати чанд моҳи ахир, ба хусус пас аз боздошти беш аз 2 ҳазор вогуни коло ва бори Тоҷикистон дар марзи Узбакистон» баҳси об, аниқтараш сохтмони неругоҳи Роғун маҳаки ихтилофи ин ду кишвари ҳамсоя аст. Талошҳо ва ҳатто ҳушдорҳои мақомҳои баландпояи созмонҳои байналмилалӣ низ натавонист ин мушкилро ҳал кунад. Пас танҳо саъи ду раҳбари аввали Тоҷикистон ва Узбакистон, лозим аст, то сари мизи гуфтушунид биншинанд ва роҳи ҳалли ин мушкилро мусолиматомез ва ба таври осоишта ва муколама пайдо кунанд. Дигар роҳе ба чашм намехӯрад».

Ин дар ҳолест, ки Ша Тсу Кан, муовини дабири кулли СММ ва Корӣ Удовичкий, раҳбари минтақавии барномаи СММ дар умури кишварҳои Аврупо ва кишварҳои муштаракулманофеъ дирӯз пас аз мулоқот бо Эмомалӣ Раҳмон, раиси ҷумҳури Тоҷикистон ба хабарнигорон гуфтаанд, ки ҳоло масъалаи манъи вагонҳои Тоҷикистон дар қаламрави Узбакистон, яке аз мушкилиҳои аслӣ дар миёни Душанбе ва Тошканд аст, ки мутаасифона СММ имкони мустақими мусоидати ҳалли ин масъаларо надорад.

Ин ду раҳбари СММ танҳо музокира миёни ҷонибҳоро омили тахту ҳамвор шудани муносиботи Тоҷикистон ва Узбакистон донистаанд. Пас умеди ҳама ба нишасти Тошканд, ба вижа мулоқоти сарони кишварҳои СҲШ, ки қарор аст, ба таърихи 10 ва 11 июн баргузор шавад, мебошад. Зеро тибқи барнома, интизор меравад, дар чаҳорчӯби ин нишаст, мулоқоти рӯ ба рӯи Эмомалӣ Раҳмон ва Ислом Каримов, раисони ҷумҳури Тоҷикистон ва Узбакистон сурат бигирад.
XS
SM
MD
LG